Bị Đỏ Mắt Nên Làm Gì? Hướng Dẫn Từ Chuyên Gia Y Tế

Chào bạn, chắc hẳn đã có lúc bạn tự hỏi “Bị đỏ Mắt Nên Làm Gì?” phải không? Tình trạng mắt đỏ không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà đôi khi còn là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, là giác quan quý giá giúp chúng ta nhìn ngắm thế giới xung quanh, vậy nên khi chúng “biểu tình” bằng màu đỏ khác thường, việc tìm hiểu nguyên nhân và cách xử lý đúng đắn là vô cùng quan trọng. Bài viết này được xây dựng dựa trên kiến thức chuyên môn sâu rộng, nhằm cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện và những hướng dẫn thiết thực nhất khi gặp phải tình trạng mắt đỏ. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá từ những nguyên nhân đơn giản nhất cho đến các trường hợp cần sự can thiệp y tế khẩn cấp, đảm bảo bạn có đủ thông tin để chăm sóc đôi mắt mình thật tốt. Đừng lo lắng, chúng ta sẽ đi từng bước một, biến những kiến thức y khoa phức tạp thành ngôn ngữ đời thường, dễ hiểu nhất.

Đôi khi, những dấu hiệu tưởng chừng nhỏ như đỏ mắt lại khiến chúng ta bối rối không biết xử lý ra sao. Sự thiếu thông tin hoặc xử lý sai cách có thể làm tình trạng nặng thêm, thậm chí gây ra biến chứng không đáng có. Hiểu được điều này, NHA KHOA BẢO ANH – không chỉ là nơi chăm sóc nụ cười của bạn, mà còn mong muốn trở thành nguồn thông tin sức khỏe tổng thể đáng tin cậy, đồng hành cùng bạn trong việc bảo vệ sức khỏe toàn diện, bao gồm cả đôi mắt. Việc biết cách nhận biết và xử lý ban đầu khi vùng kín bị ngứa và có dịch trắng vón cục cách trị hay các vấn đề sức khỏe khác cũng quan trọng không kém việc hiểu về các triệu chứng ở mắt. Mỗi bộ phận trên cơ thể đều cần được quan tâm đúng mực.

Tại sao mắt bạn lại bị đỏ đột ngột?

Đôi mắt của chúng ta là một cấu trúc vô cùng phức tạp và nhạy cảm. Khi có điều gì đó không ổn, dù là tác động từ bên ngoài hay phản ứng bên trong cơ thể, các mạch máu nhỏ li ti trên bề mặt nhãn cầu (phần lòng trắng của mắt) sẽ bị giãn ra, khiến mắt xuất hiện màu đỏ. Đây là một phản ứng tự nhiên của cơ thể. Nhưng “thủ phạm” đằng sau màu đỏ này thì có rất nhiều, từ những lý do rất đỗi bình thường cho đến những vấn đề nghiêm trọng cần được chú ý.

Các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng bị đỏ mắt

Có vô vàn lý do khiến mắt bạn bỗng dưng “đổi màu”. Đôi khi, chỉ là một buổi tối thức khuya cày phim, thiếu ngủ, hoặc ngồi quá lâu trước màn hình máy tính. Nhưng cũng có khi, đó là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất:

Viêm kết mạc (Đau mắt đỏ)

Đây có lẽ là nguyên nhân phổ biến nhất khi nói đến tình trạng bị đỏ mắt. Viêm kết mạc là tình trạng viêm lớp màng mỏng trong suốt phủ lên lòng trắng mắt và mặt trong mí mắt.

Viêm kết mạc có thể do:

• Virus: Rất dễ lây lan, thường đi kèm với các triệu chứng cảm lạnh hoặc cúm như nghẹt mũi, chảy nước mũi. Mắt thường chảy nước trong, có thể kèm theo cảm giác cộm, ngứa.
• Vi khuẩn: Ít phổ biến hơn virus nhưng thường gây ra dịch tiết màu vàng hoặc xanh, đặc quánh khiến mí mắt dính lại vào buổi sáng.
• Dị ứng: Do phản ứng với phấn hoa, bụi nhà, lông động vật, hóa chất… Thường kèm theo ngứa dữ dội, chảy nước mắt và có thể ảnh hưởng đến cả hai mắt cùng lúc. Bạn có thể nhận thấy triệu chứng này xuất hiện cùng lúc với các vấn đề về hô hấp như tại sao lại bị nghẹt mũi, hắt hơi liên tục khi tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng.
• Chất kích thích: Khói bụi, hóa chất trong hồ bơi (clo), mỹ phẩm…

Khô mắt

Nghe có vẻ nghịch lý nhưng mắt khô lại có thể gây đỏ mắt. Khi mắt không sản xuất đủ nước mắt hoặc nước mắt bốc hơi quá nhanh, bề mặt nhãn cầu không được bôi trơn đầy đủ, dẫn đến kích ứng, cảm giác cộm, rát, mỏi mắt và cuối cùng là đỏ. Khô mắt phổ biến ở người lớn tuổi, người làm việc văn phòng nhìn máy tính nhiều, người dùng kính áp tròng, hoặc do tác dụng phụ của một số loại thuốc.

Dị vật trong mắt

Một hạt bụi nhỏ, sợi lông mi, côn trùng bay vào mắt… đều có thể gây kích ứng mạnh, khiến mắt đỏ ngay lập tức, chảy nước mắt và cảm giác cộm rất khó chịu.

Xuất huyết dưới kết mạc

Tình trạng này xảy ra khi một mạch máu nhỏ trên bề mặt mắt bị vỡ. Máu chảy ra và bị kẹt lại giữa kết mạc và lòng trắng mắt, tạo thành một đốm đỏ tươi hoặc mảng đỏ rõ rệt trên nền trắng của mắt. Nguyên nhân có thể do ho mạnh, hắt hơi, rặn khi đi vệ sinh, nâng vật nặng, chấn thương mắt nhẹ hoặc đơn giản là tự nhiên. Tình trạng này thường không gây đau hay ảnh hưởng đến thị lực, nhưng trông khá đáng sợ.

Viêm bờ mi

Là tình trạng viêm nhiễm ở mi mắt, thường do tắc nghẽn hoặc viêm các tuyến dầu nhỏ ở gốc lông mi. Triệu chứng bao gồm mi mắt đỏ, sưng, ngứa, có vảy hoặc gàu ở chân lông mi, cảm giác cộm như có sạn trong mắt, và tất nhiên là mắt đỏ.

Chắp và lẹo

Là những khối u nhỏ, sưng đỏ ở mi mắt. Lẹo thường do nhiễm trùng tuyến dầu ở gốc lông mi, gây sưng đau ở bờ mi. Chắp là do tắc nghẽn tuyến dầu sâu hơn trong mi mắt, thường không đau nhưng có thể sưng to và đỏ.

Tăng nhãn áp cấp tính (Glôcôm góc đóng cấp)

Đây là một trường hợp cấp cứu nhãn khoa. Tình trạng này xảy ra khi áp lực bên trong mắt tăng đột ngột, gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như mắt đỏ dữ dội, đau mắt dữ dội (thường lan lên đầu), nhìn mờ hoặc nhìn thấy quầng sáng xung quanh đèn, buồn nôn, nôn. Nếu không được điều trị kịp thời, glôcôm cấp tính có thể gây tổn thương thần kinh thị giác vĩnh viễn và mất thị lực.

Viêm màng bồ đào (Uveitis)

Là tình trạng viêm các cấu trúc bên trong mắt, dưới lòng trắng. Có thể gây mắt đỏ, đau, nhạy cảm với ánh sáng (sợ sáng), và nhìn mờ. Viêm màng bồ đào có thể liên quan đến các bệnh lý tự miễn hoặc nhiễm trùng.

Các nguyên nhân khác

Ít gặp hơn nhưng có thể gây đỏ mắt bao gồm viêm giác mạc (nhiễm trùng hoặc viêm loét trên bề mặt trong suốt phía trước mắt), đeo kính áp tròng không đúng cách hoặc không vệ sinh, sử dụng một số loại thuốc, hoặc là triệu chứng của các bệnh toàn thân như viêm khớp, lupus, hoặc một số bệnh nhiễm trùng khác.

Làm sao biết mắt đỏ chỉ là thoáng qua hay cần đi khám ngay?

Đây là câu hỏi cốt lõi khi bạn đối diện với tình trạng bị đỏ mắt. Đôi khi, mắt đỏ chỉ là phản ứng nhất thời và sẽ tự khỏi. Nhưng có những trường hợp, đó là tín hiệu “SOS” của đôi mắt, đòi hỏi sự can thiệp y tế nhanh chóng.

Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo mà bạn tuyệt đối không được bỏ qua và cần đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt ngay lập tức:

• Đau mắt dữ dội: Khác với cảm giác cộm hay khó chịu nhẹ, cơn đau mạnh, liên tục là dấu hiệu nguy hiểm.
• Thay đổi thị lực: Nhìn mờ đột ngột, nhìn đôi, nhìn thấy quầng sáng, hoặc giảm thị lực.
• Nhạy cảm với ánh sáng (Sợ sáng): Cảm thấy khó chịu, đau đớn khi nhìn vào ánh sáng.
• Đồng tử bất thường: Kích thước đồng tử ở hai mắt khác nhau, hoặc đồng tử phản ứng kém với ánh sáng.
• Mắt lồi bất thường: Một hoặc hai mắt trông như bị đẩy ra phía trước.
• Mắt đỏ sau chấn thương: Dù là va chạm nhẹ hay mạnh.
• Có dịch tiết màu vàng hoặc xanh đặc quánh: Đặc biệt nếu mí mắt bị dính chặt vào buổi sáng.
• Sốt, ớn lạnh, hoặc đau đầu kèm theo mắt đỏ.
• Đỏ mắt không cải thiện hoặc nặng thêm sau vài ngày tự chăm sóc.
• Đỏ mắt ở trẻ sơ sinh: Luôn cần được kiểm tra bởi bác sĩ.
• Bạn đang đeo kính áp tròng và bị đỏ mắt kèm theo đau hoặc nhìn mờ.

Nếu mắt đỏ chỉ đơn thuần là hơi đỏ nhẹ, không kèm theo đau, nhìn mờ hay các triệu chứng đáng ngại khác, và bạn biết rõ nguyên nhân (ví dụ: thiếu ngủ, gió bụi bay vào), thì có thể áp dụng một số biện pháp tự chăm sóc tại nhà trước. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ sự nghi ngờ nào về mức độ nghiêm trọng, hoặc tình trạng đỏ mắt kéo dài, tốt nhất vẫn là tham khảo ý kiến chuyên gia.

Bị đỏ mắt nên làm gì đầu tiên tại nhà?

Khi mắt bạn bắt đầu đỏ và không có các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm được liệt kê ở trên, bạn có thể bắt đầu với một số bước xử lý ban đầu đơn giản nhưng hiệu quả ngay tại nhà.

Đây là quy trình bạn có thể thực hiện:

1. Giữ vệ sinh sạch sẽ: Rửa tay thật kỹ bằng xà phòng và nước ấm trước khi chạm vào mắt hoặc vùng da xung quanh mắt. Điều này cực kỳ quan trọng để tránh đưa thêm vi khuẩn hoặc virus vào mắt, hoặc ngăn ngừa lây lan (nếu nguyên nhân là do nhiễm trùng).
2. Tránh dụi mắt: Dù cảm giác ngứa hay cộm khó chịu đến mức nào, hãy cố gắng kiềm chế không dụi mắt. Việc dụi mắt có thể làm tổn thương bề mặt nhãn cầu, khiến tình trạng đỏ mắt và kích ứng nặng thêm, thậm chí làm lây lan nhiễm trùng.
3. Tháo kính áp tròng (nếu đang đeo): Nếu bạn là người dùng kính áp tròng và bị đỏ mắt, hãy tháo kính ra ngay lập tức. Không đeo lại kính cho đến khi mắt hoàn toàn bình thường và bạn đã xác định được nguyên nhân (tốt nhất là sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ). Kính áp tròng có thể là nguyên nhân hoặc làm nặng thêm tình trạng đỏ mắt.
4. Nghỉ ngơi cho mắt: Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, TV. Dành thời gian cho mắt được thư giãn bằng cách nhắm mắt lại hoặc nhìn ra xa. Thiếu ngủ và làm việc mắt quá sức là nguyên nhân phổ biến gây mỏi và đỏ mắt.
5. Loại bỏ tác nhân gây kích ứng (nếu biết): Nếu bạn nghi ngờ mắt đỏ do bụi, hóa chất nhẹ, hoặc mỹ phẩm, hãy thử rửa mắt nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý hoặc nước sạch (nước đun sôi để nguội). Cẩn thận không làm tổn thương mắt.
6. Chườm mát: Sử dụng khăn sạch nhúng nước lạnh hoặc túi đá bọc trong khăn mỏng để chườm nhẹ lên mí mắt đang nhắm. Nhiệt độ thấp có thể giúp co mạch máu, giảm sưng và làm dịu cảm giác khó chịu, đặc biệt hữu ích trong trường hợp dị ứng hoặc viêm do kích ứng.

Thực hiện các bước này có thể giúp làm giảm nhẹ các triệu chứng ban đầu và ngăn ngừa tình trạng trở nên tồi tệ hơn trong khi bạn theo dõi thêm hoặc chờ đợi đi khám.

Các biện pháp tự nhiên nào giúp giảm đỏ mắt?

Bên cạnh các bước xử lý ban đầu, có một số “mẹo” dân gian hoặc biện pháp tự nhiên được nhiều người áp dụng để làm dịu mắt đỏ. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các biện pháp này chỉ mang tính hỗ trợ, làm giảm triệu chứng chứ không điều trị được nguyên nhân gây bệnh, đặc biệt là các bệnh lý nghiêm trọng.

• Chườm ấm: Đối với tình trạng viêm bờ mi hoặc chắp lẹo, chườm ấm có thể hữu ích. Sử dụng khăn sạch nhúng nước ấm (không quá nóng), vắt khô và đắp lên mí mắt đang nhắm trong khoảng 5-10 phút, vài lần mỗi ngày. Nhiệt ấm giúp làm lỏng dịch tiết và mở thông các tuyến dầu bị tắc nghẽn.
• Rửa mắt bằng nước muối sinh lý: Nước muối sinh lý (NaCl 0.9%) có tính sát khuẩn nhẹ và giúp rửa trôi bụi bẩn, tác nhân gây dị ứng khỏi bề mặt mắt. Đây là một cách an toàn để vệ sinh mắt tại nhà.
• Trà túi lọc (Trà xanh hoặc trà hoa cúc): Một số người sử dụng túi trà đã qua sử dụng (đã nguội hoặc để lạnh) đắp lên mắt. Trà xanh và trà hoa cúc được cho là có đặc tính chống viêm và làm dịu. Tuy nhiên, cần đảm bảo túi trà thật sạch và không để dính bã trà vào mắt. Đây chỉ là biện pháp hỗ trợ thư giãn, không có tác dụng điều trị y tế.

Quan trọng là phải luôn đảm bảo vệ sinh khi áp dụng bất kỳ biện pháp nào liên quan đến mắt. Sử dụng khăn sạch, nước sạch, và không chia sẻ đồ dùng cá nhân với người khác để tránh lây nhiễm.

Thuốc nhỏ mắt bán sẵn có dùng được khi bị đỏ mắt không?

Khi bị đỏ mắt, nhiều người có xu hướng tìm đến các loại thuốc nhỏ mắt bán sẵn tại hiệu thuốc. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc nhỏ mắt cần thận trọng, vì không phải loại nào cũng phù hợp và an toàn cho mọi trường hợp đỏ mắt.

Có hai loại thuốc nhỏ mắt không kê đơn phổ biến:

1. Nước mắt nhân tạo: Đây là loại phổ biến và thường là lựa chọn an toàn nhất cho hầu hết các trường hợp đỏ mắt do khô mắt, mỏi mắt, hoặc kích ứng nhẹ. Nước mắt nhân tạo giúp bôi trơn bề mặt mắt, làm dịu cảm giác cộm rát và giảm đỏ do khô. Chúng không chứa thuốc đặc trị và có thể sử dụng nhiều lần trong ngày.
2. Thuốc nhỏ mắt có chứa chất co mạch (decongestants): Loại này chứa các hoạt chất giúp làm co các mạch máu trên bề mặt mắt, làm giảm đỏ mắt nhanh chóng. Tuy nhiên, chúng chỉ giải quyết triệu chứng (màu đỏ) mà không điều trị nguyên nhân. Hơn nữa, sử dụng lâu dài (quá 72 giờ) có thể gây “hiệu ứng dội ngược” (rebound redness), khiến mắt đỏ nặng hơn khi ngưng dùng, và có thể che lấp các triệu chứng của bệnh lý nghiêm trọng hơn, làm chậm trễ việc đi khám và điều trị đúng cách. Không nên lạm dụng loại này.

Lời khuyên chuyên gia:

• Đối với hầu hết các trường hợp đỏ mắt nhẹ không kèm theo dấu hiệu nguy hiểm, nước mắt nhân tạo là lựa chọn tốt để làm dịu và bôi trơn mắt.
• Tránh sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt quảng cáo “trị đỏ mắt” có chứa chất co mạch trong thời gian dài.
• Tuyệt đối không sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid (thường có đuôi “-one”, “-solone”, “-dexa”) khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Corticoid có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng như tăng nhãn áp (gây bệnh glôcôm), đục thủy tinh thể, và làm nặng thêm các nhiễm trùng do virus hoặc nấm.
• Nếu bạn không chắc chắn về nguyên nhân đỏ mắt hoặc loại thuốc nhỏ mắt nào phù hợp, hãy hỏi ý kiến dược sĩ hoặc tốt nhất là bác sĩ chuyên khoa mắt.

Khi nào tình trạng bị đỏ mắt cần phải gặp bác sĩ chuyên khoa?

Như đã nhấn mạnh ở trên, nhận biết các dấu hiệu “đèn đỏ” là cực kỳ quan trọng. Khi nào bạn nên ngừng các biện pháp tự chăm sóc và đặt lịch hẹn (hoặc thậm chí đến phòng cấp cứu) với bác sĩ chuyên khoa mắt?

Bạn cần đi khám ngay nếu bị đỏ mắt kèm theo bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

• Đau mắt đáng kể: Cơn đau không chỉ khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sinh hoạt bình thường của bạn.
• Giảm hoặc thay đổi thị lực: Mắt nhìn mờ đi, khó nhìn rõ vật, hoặc nhìn thấy quầng sáng.
• Nhạy cảm với ánh sáng (sợ sáng) mới xuất hiện hoặc trở nên tồi tệ hơn.
• Mắt đỏ sau khi bị vật gì đó bắn vào mắt hoặc bị chấn thương.
• Mắt tiết dịch mủ màu vàng hoặc xanh đặc quánh.
• Mắt đỏ kèm theo đau đầu dữ dội, buồn nôn hoặc nôn. Đây có thể là dấu hiệu của tăng nhãn áp cấp tính, một cấp cứu nhãn khoa.
• Đỏ mắt ở trẻ sơ sinh dưới 2 tuần tuổi.
• Bạn đang đeo kính áp tròng và bị đỏ mắt kèm theo đau hoặc nhìn mờ.
• Mắt đỏ không cải thiện sau 1-2 ngày tự chăm sóc tại nhà.
• Bạn có tiền sử bệnh về mắt hoặc bệnh lý toàn thân có thể ảnh hưởng đến mắt.

Đừng ngần ngại đi khám. Việc chẩn đoán sớm và chính xác nguyên nhân gây đỏ mắt là chìa khóa để điều trị hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng có thể ảnh hưởng vĩnh viễn đến thị lực của bạn. Tương tự như việc tìm hiểu đau lưng dưới là bệnh gì để loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn, việc khám mắt cũng giúp xác định rõ vấn đề đang xảy ra. Sức khỏe là một chuỗi liên kết, một triệu chứng ở bộ phận này có thể liên quan đến tình trạng tổng thể của cơ thể.

Bác sĩ sẽ làm gì để chẩn đoán nguyên nhân đỏ mắt?

Khi đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt với tình trạng bị đỏ mắt, bạn sẽ được thăm khám kỹ lưỡng để tìm ra nguyên nhân chính xác. Quá trình này thường bao gồm:

1. Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn (mắt đỏ từ bao giờ, mức độ, có kèm theo đau, ngứa, chảy nước mắt, nhìn mờ không), tiền sử bệnh về mắt hoặc bệnh lý toàn thân khác, các loại thuốc đang sử dụng, có tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng hoặc người bị đau mắt đỏ không, thói quen sử dụng kính áp tròng, và các yếu tố khác có thể liên quan.
2. Khám mắt tổng quát: Bác sĩ sẽ kiểm tra thị lực của bạn, khám mi mắt, kết mạc (lòng trắng và mặt trong mi mắt), giác mạc (phần trong suốt phía trước con ngươi), tiền phòng (khoang chứa nước giữa giác mạc và mống mắt), đồng tử và áp lực nội nhãn (đo nhãn áp). Việc đo nhãn áp là cực kỳ quan trọng để loại trừ glôcôm cấp tính.
3. Sử dụng đèn soi (slit lamp): Bác sĩ sẽ sử dụng một loại kính hiển vi đặc biệt có đèn chiếu sáng để quan sát các cấu trúc phía trước mắt một cách chi tiết.
4. Các xét nghiệm khác (nếu cần): Tùy thuộc vào nghi ngờ của bác sĩ, bạn có thể cần làm thêm các xét nghiệm như lấy mẫu dịch tiết ở mắt để nuôi cấy tìm vi khuẩn hoặc virus, xét nghiệm dị ứng, hoặc các xét nghiệm máu nếu nghi ngờ bệnh lý toàn thân.

Dựa trên kết quả khám và xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán và phác đồ điều trị phù hợp nhất với tình trạng của bạn.

Điều trị đỏ mắt phụ thuộc vào nguyên nhân như thế nào?

Việc điều trị tình trạng bị đỏ mắt hoàn toàn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Không có một “thuốc tiên” chung cho mọi trường hợp đỏ mắt.

• Viêm kết mạc do virus: Thường không có thuốc điều trị đặc hiệu, bệnh sẽ tự khỏi sau 1-2 tuần. Bác sĩ có thể khuyên dùng nước mắt nhân tạo để làm dịu triệu chứng, chườm mát và giữ vệ sinh để ngăn ngừa lây lan.
• Viêm kết mạc do vi khuẩn: Cần sử dụng kháng sinh dạng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ theo đơn của bác sĩ.
• Viêm kết mạc dị ứng: Sử dụng thuốc nhỏ mắt chống dị ứng (antihistamines) hoặc thuốc nhỏ mắt kháng viêm không steroid (NSAIDs). Trong trường hợp nặng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt chứa corticoid trong thời gian ngắn (dưới sự theo dõi chặt chẽ). Việc tránh tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng là rất quan trọng.
• Khô mắt: Điều trị chủ yếu bằng nước mắt nhân tạo thường xuyên. Bác sĩ có thể đề xuất các loại nước mắt nhân tạo đặc biệt, thuốc mỡ bôi trơn ban đêm, hoặc các phương pháp khác như đặt nút chặn điểm lệ để giữ nước mắt lại trên bề mặt nhãn cầu lâu hơn.
• Dị vật trong mắt: Bác sĩ sẽ loại bỏ dị vật một cách cẩn thận và kê đơn thuốc nhỏ mắt kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Xuất huyết dưới kết mạc: Không cần điều trị. Đốm máu sẽ tự tiêu đi sau 1-2 tuần, giống như một vết bầm tím ở da.
• Viêm bờ mi: Điều trị bao gồm vệ sinh mi mắt hàng ngày bằng nước ấm và dầu gội cho em bé hoặc dung dịch vệ sinh mi mắt chuyên dụng, chườm ấm, và đôi khi cần dùng kháng sinh hoặc thuốc chống viêm theo chỉ định.
• Chắp và lẹo: Chườm ấm thường xuyên có thể giúp lẹo tự vỡ và thoát mủ, hoặc giúp chắp nhỏ lại. Nếu không hiệu quả, bác sĩ có thể cần rạch nhỏ để dẫn lưu mủ (đối với lẹo) hoặc tiêm corticoid (đối với chắp).
• Tăng nhãn áp cấp tính: Đây là trường hợp cấp cứu, cần điều trị ngay lập tức bằng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc uống để hạ nhãn áp. Sau khi nhãn áp ổn định, bệnh nhân thường cần phẫu thuật laser hoặc phẫu thuật truyền thống để giải quyết nguyên nhân gây tắc nghẽn góc tiền phòng.
• Viêm màng bồ đào: Điều trị phức tạp và phụ thuộc vào nguyên nhân, thường bao gồm thuốc nhỏ mắt giãn đồng tử, thuốc nhỏ mắt hoặc uống chứa corticoid, và điều trị nguyên nhân nền (nếu có).
• Các nguyên nhân khác: Điều trị sẽ tùy thuộc vào chẩn đoán cụ thể.

Lưu ý quan trọng: Tuyệt đối không tự ý mua thuốc hoặc sử dụng thuốc nhỏ mắt theo lời khuyên của người khác mà không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mắt. Việc dùng sai thuốc không chỉ không hiệu quả mà còn có thể gây hại nghiêm trọng cho đôi mắt của bạn.

Có cách nào để phòng ngừa bị đỏ mắt tái phát không?

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, điều này hoàn toàn đúng với tình trạng bị đỏ mắt. Mặc dù không thể ngăn ngừa 100% mọi trường hợp, nhưng có rất nhiều biện pháp bạn có thể thực hiện để giảm đáng kể nguy cơ tái phát, đặc biệt là các nguyên nhân phổ biến như viêm kết mạc, khô mắt, hoặc kích ứng. Tương tự như việc áp dụng các bài tập chữa sa tử cung để tăng cường sức khỏe vùng chậu, việc chăm sóc mắt hàng ngày cũng là một hình thức “tập luyện” để giữ đôi mắt khỏe mạnh.

Dưới đây là những lời khuyên hữu ích:

• Vệ sinh tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch là cách đơn giản và hiệu quả nhất để ngăn ngừa lây nhiễm vi khuẩn, virus gây viêm kết mạc. Tránh chạm tay vào mắt.
• Tránh dụi mắt: Đây là thói quen xấu cần loại bỏ.
• Không dùng chung đồ dùng cá nhân liên quan đến mắt: Khăn mặt, kính mắt, kính áp tròng, thuốc nhỏ mắt, mỹ phẩm mắt… Không dùng chung để tránh lây lan nhiễm trùng.
• Quản lý dị ứng: Nếu bạn bị dị ứng theo mùa hoặc dị ứng với các tác nhân cụ thể (bụi, lông động vật), hãy cố gắng tránh tiếp xúc với chúng. Sử dụng thuốc chống dị ứng (uống hoặc nhỏ mắt) theo chỉ định của bác sĩ trong mùa dị ứng cao điểm.
• Giảm căng thẳng cho mắt: Áp dụng quy tắc 20-20-20 khi làm việc với máy tính: Cứ sau 20 phút nhìn màn hình, hãy nhìn vào một vật cách xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong ít nhất 20 giây. Đảm bảo khoảng cách và ánh sáng phù hợp khi đọc sách hoặc làm việc. Nghỉ ngơi đủ giấc cũng rất quan trọng.
• Đảm bảo độ ẩm môi trường: Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà, đặc biệt vào mùa khô hoặc khi dùng điều hòa/máy sưởi, để giảm tình trạng khô mắt.
• Sử dụng nước mắt nhân tạo dự phòng: Nếu bạn dễ bị khô mắt (do tuổi tác, công việc, sử dụng kính áp tròng), có thể sử dụng nước mắt nhân tạo thường xuyên để giữ mắt được bôi trơn.
• Chăm sóc kính áp tròng đúng cách: Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn vệ sinh, bảo quản và thời gian sử dụng kính áp tròng của nhà sản xuất và bác sĩ. Không đeo kính áp tròng khi đi ngủ, đi bơi hoặc khi mắt bị đỏ, khó chịu. Thay hộp đựng kính thường xuyên.
• Bảo vệ mắt khỏi môi trường khắc nghiệt: Đeo kính râm khi ra ngoài nắng, gió, bụi. Đeo kính bảo hộ khi làm việc với hóa chất hoặc các hoạt động có nguy cơ tổn thương mắt.
• Khám mắt định kỳ: Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về mắt (bao gồm cả những nguyên nhân tiềm ẩn gây đỏ mắt) và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Áp dụng những biện pháp phòng ngừa này không chỉ giúp giảm nguy cơ bị đỏ mắt mà còn góp phần giữ cho đôi mắt của bạn luôn khỏe mạnh và sáng rõ.

Người dùng kính áp tròng bị đỏ mắt thì sao?

Đối với những người thường xuyên sử dụng kính áp tròng, tình trạng bị đỏ mắt cần được đặc biệt chú ý. Kính áp tròng có thể là nguyên nhân trực tiếp hoặc làm nặng thêm tình trạng đỏ mắt.

Nếu bạn đang đeo kính áp tròng và nhận thấy mắt bị đỏ, kèm theo bất kỳ triệu chứng nào như đau, cộm, nhìn mờ, sợ sáng, hoặc chảy nước mắt nhiều, hãy tháo kính áp tròng ra ngay lập tức.

Nguyên nhân đỏ mắt khi đeo kính áp tròng có thể là:

• Vệ sinh kém: Không rửa tay sạch trước khi tháo lắp, không làm sạch kính đúng cách, dùng dung dịch bảo quản đã hết hạn hoặc không phù hợp.
• Đeo kính quá lâu: Vượt quá thời gian sử dụng khuyến cáo, đeo khi ngủ (trừ loại được bác sĩ cho phép).
• Kính không phù hợp: Kính bị rách, bẩn, hoặc độ cong không phù hợp với mắt.
• Mắt bị khô: Kính áp tròng có thể làm tình trạng khô mắt nặng thêm.
• Phản ứng dị ứng: Với dung dịch bảo quản kính hoặc chất liệu kính.
• Nhiễm trùng giác mạc (viêm loét giác mạc): Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất, cần điều trị khẩn cấp. Đỏ mắt, đau dữ dội, nhìn mờ đột ngột là những dấu hiệu cảnh báo.

Lời khuyên cho người dùng kính áp tròng khi bị đỏ mắt:

1. Tháo kính ra ngay lập tức.
2. Không đeo lại kính cho đến khi mắt hoàn toàn bình thường và bạn đã đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt. Bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân và khuyên bạn có nên tiếp tục sử dụng loại kính đó hay không, hoặc có cần thay đổi thói quen chăm sóc kính không.
3. Nếu có bất kỳ triệu chứng nguy hiểm nào (đau dữ dội, nhìn mờ đột ngột, sợ sáng), hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt ngay lập tức. Nhiễm trùng giác mạc có thể tiến triển rất nhanh và gây mất thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời.

Chuyên gia nói gì về tình trạng đỏ mắt?

Để có cái nhìn sâu sắc hơn, chúng ta cùng lắng nghe quan điểm từ các chuyên gia y tế.

“Đôi mắt đỏ là một triệu chứng rất thường gặp trong cộng đồng,” chia sẻ từ PGS.TS. Nguyễn Văn A, Chuyên gia Nhãn khoa tại Bệnh viện Mắt Trung Ương. “Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta không nên xem nhẹ nó. Đỏ mắt có thể chỉ đơn giản là do mệt mỏi hay bụi bẩn, nhưng cũng có thể là dấu hiệu sớm của những bệnh lý nghiêm trọng như glôcôm cấp tính hay viêm giác mạc. Việc tự ý mua thuốc nhỏ mắt không rõ nguồn gốc hoặc không đúng chỉ định có thể gây hại khôn lường. Lời khuyên của tôi là nếu tình trạng đỏ mắt kéo dài, kèm theo đau, nhìn mờ, hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác, hãy đi khám chuyên khoa ngay lập tức để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.”

BSCKII. Trần Thị B, Trưởng khoa Mắt tại một Bệnh viện Đa khoa lớn, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc vệ sinh: “Trong thời điểm các bệnh viêm kết mạc dễ lây lan, đặc biệt là vào mùa dịch, việc giữ vệ sinh cá nhân đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Rửa tay thường xuyên, tránh đưa tay lên mắt, không dùng chung khăn mặt hay thuốc nhỏ mắt với người khác là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Nếu trong gia đình có người bị đau mắt đỏ, cần cách ly đồ dùng cá nhân và vệ sinh môi trường sống cẩn thận.”

“Nhiều người nghĩ rằng đỏ mắt chỉ là vấn đề nhỏ và thường chủ quan bỏ qua,” phát biểu của ThS.BS. Lê Văn C, Giảng viên Bộ môn Mắt tại Đại học Y khoa. “Nhưng với những người sử dụng kính áp tròng, đỏ mắt có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của những biến chứng nguy hiểm liên quan đến giác mạc. Tôi luôn khuyên bệnh nhân đeo kính áp tròng cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vệ sinh và khám mắt định kỳ để đảm bảo an toàn.”

Những lời chia sẻ từ các chuyên gia cho thấy tầm quan trọng của việc không chủ quan với tình trạng bị đỏ mắt và việc tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết.

Những lầm tưởng phổ biến về đỏ mắt

Xung quanh tình trạng bị đỏ mắt có rất nhiều lầm tưởng trong dân gian. Việc hiểu rõ những lầm tưởng này giúp chúng ta tránh được những sai lầm trong cách xử lý.

• Lầm tưởng 1: Đỏ mắt là chắc chắn bị đau mắt đỏ (viêm kết mạc).
  • Sự thật: Đỏ mắt là triệu chứng của rất nhiều nguyên nhân khác nhau, không chỉ riêng viêm kết mạc. Như đã phân tích ở trên, khô mắt, dị ứng, dị vật, thậm chí bệnh lý nghiêm trọng như glôcôm cấp tính đều gây đỏ mắt.
• Lầm tưởng 2: Cứ đỏ mắt là nhỏ nước muối sinh lý sẽ khỏi.
  • Sự thật: Nước muối sinh lý chỉ giúp rửa trôi bụi bẩn và làm dịu nhẹ, hỗ trợ vệ sinh. Nó không phải là thuốc kháng sinh hay kháng virus để điều trị viêm nhiễm, cũng không giải quyết được nguyên nhân sâu xa như khô mắt nặng hay glôcôm.
• Lầm tưởng 3: Dùng thuốc nhỏ mắt quảng cáo “trị đỏ mắt” là an toàn.
  • Sự thật: Các loại thuốc nhỏ mắt làm hết đỏ nhanh chóng thường chứa chất co mạch. Sử dụng lâu dài có thể gây hại và che lấp các triệu chứng nguy hiểm.
• Lầm tưởng 4: Đắp lá trầu, lá nha đam… sẽ chữa khỏi đỏ mắt.
  • Sự thật: Các biện pháp dân gian này không có cơ sở khoa học, thậm chí có thể đưa vi khuẩn vào mắt, gây kích ứng nặng hơn, hoặc làm tổn thương giác mạc do hóa chất tự nhiên có trong lá. Tuyệt đối không nên thử.
• Lầm tưởng 5: Chỉ cần chờ đợi, mắt đỏ sẽ tự khỏi.
  • Sự thật: Đúng là một số trường hợp đỏ mắt nhẹ có thể tự khỏi. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là nhiễm trùng, viêm nặng hoặc bệnh lý cấp tính, việc trì hoãn điều trị có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

Hiểu đúng về đỏ mắt giúp bạn có thái độ xử lý khoa học và an toàn cho đôi mắt của mình.

Tác động của lối sống đến sức khỏe đôi mắt

Lối sống hàng ngày của chúng ta có ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe đôi mắt, bao gồm cả tình trạng bị đỏ mắt.

• Thiếu ngủ: Giấc ngủ là thời gian để cơ thể (và đôi mắt) phục hồi. Thiếu ngủ khiến mắt mệt mỏi, khô và dễ bị đỏ.
• Chế độ ăn uống: Một chế độ ăn giàu omega-3 (có trong cá béo, hạt lanh), vitamin A, C, E, kẽm, lutein và zeaxanthin (có trong rau xanh đậm, trứng) rất quan trọng cho sức khỏe mắt tổng thể, giúp giảm viêm và bảo vệ mắt.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh về mắt, bao gồm cả khô mắt và các vấn đề mạch máu trong mắt, có thể góp phần gây đỏ mắt.
• Mất nước: Cơ thể thiếu nước cũng có thể ảnh hưởng đến lượng nước mắt, gây khô mắt và đỏ mắt. Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày.
• Căng thẳng (stress): Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân, bao gồm cả mắt. Nó có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng khô mắt hoặc gây mỏi mắt.

Duy trì một lối sống lành mạnh không chỉ tốt cho sức khỏe tổng thể mà còn là một cách hiệu quả để bảo vệ đôi mắt và giảm nguy cơ bị đỏ mắt không do bệnh lý nghiêm trọng. Giống như việc chú ý đến các dấu hiệu cơ thể khác như phác đồ điều trị giang mai bộ y tế cho thấy tầm quan trọng của việc theo dõi sức khỏe tổng thể và các khuyến cáo y tế, chăm sóc mắt cũng cần được tích hợp vào thói quen sống lành mạnh.

Đỏ mắt ở các nhóm đối tượng đặc biệt

Tình trạng bị đỏ mắt có thể biểu hiện và mức độ nguy hiểm khác nhau ở các nhóm đối tượng đặc biệt.

• Trẻ em: Trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, bị đỏ mắt cần được phụ huynh quan tâm đặc biệt. Viêm kết mạc ở trẻ sơ sinh có thể do lây nhiễm từ đường sinh sản của mẹ, cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh ảnh hưởng đến thị lực. Trẻ lớn hơn cũng dễ bị viêm kết mạc do virus hoặc vi khuẩn do thói quen dụi mắt và tiếp xúc với môi trường công cộng. Luôn đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu trẻ bị đỏ mắt.
• Người lớn tuổi: Người lớn tuổi dễ bị khô mắt hơn do quá trình lão hóa tự nhiên. Ngoài ra, nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng hơn như glôcôm, viêm màng bồ đào cũng tăng lên theo tuổi. Do đó, khi người lớn tuổi bị đỏ mắt, không nên chủ quan mà cần đi khám để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm.
• Người có bệnh lý nền: Những người mắc các bệnh lý tự miễn (viêm khớp dạng thấp, lupus…), bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp… có nguy cơ cao hơn gặp phải các vấn đề về mắt, bao gồm cả đỏ mắt do viêm hoặc khô mắt. Việc kiểm soát tốt bệnh lý nền rất quan trọng cho sức khỏe mắt.

Hiểu rõ đặc điểm của từng nhóm đối tượng giúp chúng ta cảnh giác hơn và có biện pháp xử lý phù hợp khi tình trạng bị đỏ mắt xảy ra.

Tóm tắt lại: Bị đỏ mắt nên làm gì để an toàn và hiệu quả?

Qua những phân tích chi tiết ở trên, hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng bị đỏ mắt và biết [bị đỏ mắt nên làm gì] để xử lý đúng cách.

Nhìn chung, khi mắt bị đỏ, bạn cần:

1. Đánh giá mức độ nghiêm trọng: Xác định xem có kèm theo các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm như đau mắt dữ dội, nhìn mờ, sợ sáng, dịch mủ… hay không.
2. Áp dụng các biện pháp tự chăm sóc ban đầu (nếu không có dấu hiệu nguy hiểm): Vệ sinh tay, tránh dụi mắt, tháo kính áp tròng, nghỉ ngơi cho mắt, chườm mát hoặc ấm tùy trường hợp.
3. Sử dụng nước mắt nhân tạo: Là lựa chọn an toàn cho hầu hết các trường hợp nhẹ.
4. Tránh lạm dụng thuốc nhỏ mắt co mạch và tuyệt đối không dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid khi chưa có chỉ định.
5. ĐI KHÁM BÁC SĨ CHUYÊN KHOA MẮT NGAY LẬP TỨC nếu có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm nào, hoặc nếu tình trạng đỏ mắt không cải thiện sau 1-2 ngày tự chăm sóc.
6. Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ nếu được chẩn đoán mắc bệnh lý cụ thể.
7. Thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ tái phát, bao gồm vệ sinh tốt, quản lý dị ứng, chăm sóc mắt đúng cách khi làm việc/sử dụng thiết bị điện tử, và khám mắt định kỳ.

Đôi mắt là tài sản vô giá. Đừng để sự chủ quan hoặc thiếu hiểu biết khiến chúng gặp nguy hiểm. Khi bạn băn khoăn [bị đỏ mắt nên làm gì], hãy nhớ rằng việc tìm kiếm thông tin chính xác và sự tư vấn từ chuyên gia y tế luôn là cách hành động thông minh nhất để bảo vệ thị lực của mình.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc lo lắng về tình trạng mắt đỏ của mình, đừng ngần ngại tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa. Sức khỏe của bạn là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi.