Đau Ngực Phải Bệnh Gì? Giải Mã Từ A Đến Z Các Nguyên Nhân Ít Ai Ngờ

Cảm giác đau ở vùng ngực luôn khiến chúng ta lo lắng, bất kể đó là đau ngực trái – vị trí thường gắn liền với trái tim hay đau ở bên phải. Khi cơn đau xuất hiện ở ngực phải, câu hỏi “đau ngực phải bệnh gì” chắc chắn là điều đầu tiên bật ra trong tâm trí bạn. Ai mà chẳng giật mình, đúng không? Liệu đây có phải là dấu hiệu nguy hiểm, hay chỉ đơn thuần là một phản ứng cơ thể bình thường?

Thực tế, đau ngực phải là một triệu chứng khá phổ biến, nhưng nguyên nhân gây ra nó thì lại vô cùng đa dạng. Đôi khi, đó chỉ là một vấn đề nhỏ, không đáng ngại. Nhưng cũng có lúc, nó lại là tiếng “chuông cảnh báo” của cơ thể về một tình trạng sức khỏe cần được chú ý ngay lập tức. Điều quan trọng là chúng ta cần hiểu rõ hơn về những khả năng này để không quá hoang mang nhưng cũng không được chủ quan. Bài viết này sẽ cùng bạn đi sâu vào khám phá những lý do đằng sau cơn đau ngực phải, giúp bạn có cái nhìn tổng quan và biết khi nào thì cần tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám chính xác.

Đau ngực phải có phải lúc nào cũng nguy hiểm?

Bạn biết không, khi cơn đau xuất hiện ở ngực, phản ứng tự nhiên của hầu hết chúng ta là nghĩ ngay đến tim mạch. Điều này hoàn toàn dễ hiểu vì vị trí địa lý của trái tim và mức độ nghiêm trọng của các bệnh lý liên quan đến nó. Tuy nhiên, khi nói riêng về đau ngực phải, “thủ phạm” lại thường không phải là tim. Tim của chúng ta chủ yếu nằm ở bên trái và giữa ngực, nên các cơn đau điển hình do tim thường biểu hiện ở bên trái hoặc vùng trung tâm lồng ngực, đôi khi lan lên vai, cánh tay trái, hàm hoặc lưng.

Điều này có nghĩa là đau ngực phải ít có khả năng là một cơn đau tim điển hình. Nhưng khoan đã, điều đó không có nghĩa là bạn có thể hoàn toàn yên tâm và bỏ qua nó nhé. Cơ thể con người là một cỗ máy phức tạp, các bộ phận liên kết chặt chẽ với nhau. Đau ngực phải vẫn có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, từ những tình trạng nhẹ nhàng chỉ cần nghỉ ngơi là khỏi cho đến những bệnh lý nghiêm trọng cần can thiệp y tế kịp thời.

Mức độ nguy hiểm của cơn đau ngực phải phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân gây ra nó. Ví dụ, một cơn đau do căng cơ sau khi tập thể dục quá sức chắc chắn sẽ khác xa với cơn đau do viêm màng phổi hoặc sỏi mật. Do đó, việc tự ý suy đoán và bỏ qua triệu chứng có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn. Chính vì vậy, câu trả lời cho câu hỏi liệu đau ngực phải có nguy hiểm không là: Không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng luôn luôn cần được xem xét một cách nghiêm túc và, trong nhiều trường hợp, cần được bác sĩ đánh giá.

Để biết chính xác “đau ngực phải bệnh gì”, chúng ta cần xem xét kỹ lưỡng hơn các đặc điểm của cơn đau, các triệu chứng đi kèm và tiền sử bệnh lý của bản thân. Đừng bao giờ tự chẩn đoán hay trì hoãn việc thăm khám nếu cơn đau kéo dài, tái đi tái lại hoặc có các dấu hiệu đáng ngại khác.

Đâu là những nguyên nhân phổ biến gây đau ngực phải?

Như đã đề cập, danh sách các nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau ngực phải khá dài và đa dạng. Để dễ hình dung, chúng ta có thể chia các nguyên nhân này thành từng nhóm bệnh lý liên quan đến các hệ cơ quan khác nhau trong cơ thể. Việc này sẽ giúp bạn có cái nhìn có hệ thống hơn về các khả năng khi đặt câu hỏi “đau ngực phải bệnh gì”.

Đau ngực phải do vấn đề cơ xương khớp và thần kinh

Một trong những nhóm nguyên nhân phổ biến nhất gây đau ngực phải, và thường ít nghiêm trọng hơn, đó là các vấn đề liên quan đến hệ thống cơ, xương, sụn và các dây thần kinh vùng lồng ngực. Bạn có từng cảm thấy đau nhói khi ấn vào một điểm nào đó trên lồng ngực bên phải, hoặc cơn đau tăng lên khi vặn người, hít thở sâu? Rất có thể nguyên nhân nằm ở đây.

• Căng hoặc chấn thương cơ ngực: Đây là nguyên nhân cực kỳ phổ biến, đặc biệt là ở những người hay vận động, chơi thể thao hoặc làm các công việc đòi hỏi khuân vác nặng. Một động tác sai tư thế, một cú va chạm nhẹ vào vùng ngực, hoặc thậm chí là ho quá nhiều cũng có thể làm căng giãn hoặc gây tổn thương các sợi cơ ở vùng ngực phải. Cơn đau do căng cơ thường là đau âm ỉ hoặc nhói, tăng lên khi bạn cử động cánh tay, vai, hoặc khi ho, hắt hơi. Đau thường khu trú tại một vùng nhỏ và có thể ấn vào thấy đau.
• Viêm sụn sườn (Costochondritis): Tình trạng này xảy ra khi các sụn nối xương sườn với xương ức bị viêm. Dù phổ biến hơn ở bên trái, viêm sụn sườn cũng có thể xảy ra ở bên phải, gây ra cơn đau nhói hoặc đau như bị đè nặng ở vùng ngực. Cơn đau thường tăng lên khi hít sâu, ho, hoặc khi ấn vào vùng sụn bị viêm. Đây là một tình trạng lành tính, thường tự khỏi sau một thời gian, nhưng cảm giác đau có thể gây khó chịu và lo lắng.
• Đau thần kinh liên sườn: Các dây thần kinh liên sườn chạy dọc theo xương sườn. Khi các dây thần kinh này bị viêm, chèn ép hoặc tổn thương (do virus, chấn thương, hoặc các bệnh lý cột sống), nó có thể gây ra cơn đau dọc theo đường đi của dây thần kinh ở vùng ngực phải. Cơn đau thường là đau nhói, bỏng rát, có thể liên tục hoặc từng cơn. Đau thường tăng lên khi vận động hoặc hít thở sâu.
• Zona thần kinh (Herpes Zoster): Trước khi phát ban đỏ đặc trưng xuất hiện, virus Zona có thể gây ra cảm giác đau, ngứa hoặc bỏng rát ở một vùng da, thường là dọc theo đường đi của một dây thần kinh. Nếu Zona tấn công các dây thần kinh liên sườn ở bên phải, nó có thể gây đau ngực phải trước khi các mụn nước xuất hiện vài ngày. Cơn đau do Zona thường rất khó chịu, thậm chí dữ dội.

Để hiểu rõ hơn về các loại đau khác nhau có thể xuất hiện ở các vùng cơ thể do nguyên nhân tương tự, đôi khi chúng ta gặp phải những cơn đau tưởng chừng đơn giản như mẹo chữa đau cổ khi ngủ dậy. Mặc dù khác vị trí, nhưng cả hai đều có thể bắt nguồn từ những vấn đề cơ xương khớp hoặc tư thế không đúng, cho thấy sự phức tạp của hệ vận động.

Khi bị đau ngực phải nghi ngờ do nguyên nhân cơ xương khớp, bác sĩ sẽ thường hỏi kỹ về các hoạt động gần đây của bạn, các chấn thương có thể có và khám lâm sàng để xác định vùng đau cụ thể. Đôi khi, các xét nghiệm hình ảnh như X-quang có thể được chỉ định để loại trừ các nguyên nhân khác liên quan đến xương. Việc điều trị thường bao gồm nghỉ ngơi, chườm ấm/lạnh, sử dụng thuốc giảm đau chống viêm không kê đơn, và vật lý trị liệu trong một số trường hợp.

Đau ngực phải liên quan đến hệ hô hấp (Phổi và màng phổi)

Phổi phải nằm ở bên phải lồng ngực, và các vấn đề về phổi hoặc màng phổi (lớp màng bao quanh phổi) cũng là những nguyên nhân quan trọng gây đau ngực phải. Cơn đau trong trường hợp này thường liên quan đến hơi thở của bạn.

• Viêm phổi (Pneumonia): Đây là tình trạng nhiễm trùng làm viêm các túi khí nhỏ trong phổi. Nếu viêm phổi xảy ra ở thùy phổi phải, nó có thể gây đau ngực phải. Cơn đau do viêm phổi thường là đau nhói, tăng lên khi bạn hít sâu hoặc ho. Các triệu chứng khác đi kèm thường bao gồm sốt, ho có đờm (có thể màu vàng, xanh, hoặc lẫn máu), khó thở, mệt mỏi, ớn lạnh. Mức độ nghiêm trọng của viêm phổi có thể từ nhẹ đến đe dọa tính mạng, tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh (vi khuẩn, virus, nấm) và tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh.
• Viêm màng phổi (Pleurisy): Màng phổi có hai lớp, một dính vào phổi và một dính vào thành ngực. Giữa hai lớp này có một ít dịch bôi trơn giúp phổi trượt dễ dàng khi thở. Viêm màng phổi xảy ra khi lớp màng này bị viêm, thường do nhiễm trùng (như viêm phổi), bệnh tự miễn, hoặc các nguyên nhân khác. Khi màng phổi bị viêm, hai lớp màng cọ xát vào nhau mỗi khi bạn hít thở, gây ra cơn đau ngực phải dữ dội, sắc nhọn, tăng lên rất nhiều khi hít sâu, ho hoặc hắt hơi. Cơn đau thường giảm khi bạn nín thở hoặc thở nhẹ.
• Tràn khí màng phổi (Pneumothorax): Tình trạng này xảy ra khi không khí tích tụ trong khoang màng phổi, làm xẹp một phần hoặc toàn bộ phổi. Tràn khí màng phổi có thể xảy ra tự nhiên (ở những người cao, gầy, hút thuốc) hoặc do chấn thương ngực, hoặc biến chứng của một số thủ thuật y tế. Nếu xảy ra ở phổi phải, nó gây đau ngực phải đột ngột, dữ dội, kèm theo khó thở đột ngột. Đây là một tình trạng cấp cứu cần được xử lý ngay lập tức.
• Thuyên tắc phổi (Pulmonary Embolism): Đây là một tình trạng rất nguy hiểm, xảy ra khi một cục máu đông di chuyển từ nơi khác trong cơ thể (thường là từ chân) đến làm tắc nghẽn động mạch phổi. Nếu cục máu đông gây tắc nghẽn ở nhánh động mạch phổi phải, nó có thể gây đau ngực phải đột ngột, dữ dội, kèm theo khó thở, ho ra máu, tim đập nhanh, chóng mặt, và thậm chí là ngất xỉu. Đau ngực trong thuyên tắc phổi thường tăng lên khi hít sâu.

Khi bị đau ngực phải và nghi ngờ liên quan đến hệ hô hấp, việc chẩn đoán thường bao gồm nghe phổi bằng ống nghe để phát hiện các âm thanh bất thường, chụp X-quang ngực, chụp CT ngực, xét nghiệm máu (để tìm dấu hiệu nhiễm trùng hoặc cục máu đông) và đôi khi là các xét nghiệm chức năng hô hấp. Điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân, có thể bao gồm kháng sinh (viêm phổi do vi khuẩn), thuốc chống viêm, dẫn lưu khí (tràn khí màng phổi), hoặc thuốc làm tan cục máu đông (thuyên tắc phổi). Các vấn đề về phổi đòi hỏi sự can thiệp của bác sĩ chuyên khoa hô hấp.

Vấn đề từ hệ tiêu hóa có thể gây đau ngực phải không?

Nghe có vẻ lạ lùng, nhưng các vấn đề ở hệ tiêu hóa lại là một nguyên nhân khá phổ biến gây ra cảm giác đau ở vùng ngực, và điều này có thể xảy ra ở cả bên phải. Tại sao lại như vậy? Đó là vì một số cơ quan tiêu hóa nằm gần hoặc chia sẻ đường dẫn thần kinh với vùng ngực, khiến tín hiệu đau từ các cơ quan này có thể “lạc” lên ngực, gây ra cảm giác đau nhói hoặc nóng rát mà bạn lầm tưởng là từ tim hay phổi.

• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đây là tình trạng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Axit này có thể gây kích ứng và viêm niêm mạc thực quản, dẫn đến cảm giác nóng rát (ợ nóng) ở vùng ngực, thường là ở giữa hoặc bên trái, nhưng đôi khi cảm giác này cũng có thể lan sang bên phải. Các triệu chứng khác của GERD bao gồm ợ chua, buồn nôn, khó nuốt, hoặc cảm giác vướng ở cổ họng. Cơn đau do GERD thường nặng hơn sau khi ăn, khi nằm xuống hoặc cúi người.

Để hiểu rõ hơn về tình trạng khó chịu này, bạn có thể tham khảo thêm về biểu hiện đau dạ dày nói chung, bởi GERD chỉ là một trong nhiều vấn đề mà dạ dày có thể gây ra, và triệu chứng của chúng đôi khi khá tương đồng và gây nhầm lẫn với các cơn đau vùng ngực.

• Sỏi mật và viêm túi mật (Gallstones and Cholecystitis): Túi mật nằm ở phía dưới gan, chủ yếu ở vùng bụng trên bên phải, ngay dưới lồng ngực phải. Sỏi mật là những viên sỏi hình thành trong túi mật. Khi sỏi làm tắc nghẽn ống dẫn mật, nó có thể gây ra cơn đau dữ dội ở vùng bụng trên bên phải, và cơn đau này thường lan lên vai phải hoặc vùng ngực phải. Tình trạng viêm túi mật xảy ra khi túi mật bị viêm, thường là do sỏi mật làm tắc nghẽn. Viêm túi mật gây đau bụng trên bên phải dữ dội, kèm theo sốt, buồn nôn, nôn mửa. Cơn đau do túi mật thường xuất hiện sau bữa ăn, đặc biệt là bữa ăn giàu chất béo. Đây là một trong những nguyên nhân khá phổ biến gây đau ngực phải, đặc biệt là ở phụ nữ, người trên 40 tuổi, thừa cân hoặc có tiền sử gia đình bị sỏi mật.
• Viêm tụy (Pancreatitis): Tuyến tụy nằm phía sau dạ dày, một phần kéo dài sang bên phải. Viêm tụy là tình trạng tuyến tụy bị viêm, thường do sỏi mật hoặc lạm dụng rượu. Viêm tụy gây đau bụng trên dữ dội, thường lan ra sau lưng, nhưng đôi khi cơn đau cũng có thể lan lên vùng ngực phải. Cơn đau thường nặng hơn sau khi ăn.

Việc chẩn đoán các nguyên nhân tiêu hóa gây đau ngực phải thường dựa trên hỏi bệnh sử chi tiết về thói quen ăn uống, các triệu chứng đi kèm, và khám lâm sàng. Các xét nghiệm có thể bao gồm nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng (để chẩn đoán GERD), siêu âm bụng (để tìm sỏi mật), hoặc xét nghiệm máu (để kiểm tra chức năng gan, tụy và tìm dấu hiệu viêm). Điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể, có thể bao gồm thuốc kháng axit, thuốc giảm tiết axit (GERD), thay đổi chế độ ăn uống, hoặc phẫu thuật cắt bỏ túi mật (sỏi mật, viêm túi mật nặng).

Liệu đau ngực phải có liên quan đến tim mạch?

Đây là câu hỏi mà nhiều người lo lắng nhất khi bị đau ngực phải. Như đã nói ở trên, các cơn đau tim điển hình thường xảy ra ở bên trái hoặc trung tâm ngực. Tuy nhiên, không phải lúc nào triệu chứng của bệnh tim cũng biểu hiện giống sách giáo khoa. Trong một số trường hợp không điển hình, bệnh tim mạch vẫn có thể gây đau ở bên phải ngực hoặc các vị trí khác.

• Cơn đau thắt ngực không điển hình: Đau thắt ngực xảy ra khi cơ tim không nhận đủ máu và oxy, thường là do hẹp động mạch vành. Cơn đau thắt ngực điển hình là cảm giác đè nặng, siết chặt ở ngực trái hoặc giữa, lan lên vai, tay trái. Tuy nhiên, ở một số người, đặc biệt là phụ nữ, người lớn tuổi, hoặc người mắc bệnh tiểu đường, triệu chứng đau thắt ngực có thể rất khác biệt, bao gồm cả cảm giác khó chịu hoặc đau ở ngực phải, vùng thượng vị (trên rốn), hoặc chỉ đơn giản là cảm giác khó thở, mệt mỏi bất thường.
• Viêm màng ngoài tim (Pericarditis): Đây là tình trạng viêm lớp màng mỏng bao bọc trái tim. Viêm màng ngoài tim có thể gây đau ngực, thường là đau sắc nhọn, đột ngột, đôi khi giống như đau do viêm màng phổi vì nó tăng lên khi hít thở sâu hoặc nằm ngửa, và giảm đi khi ngồi dậy và hơi cúi người về phía trước. Mặc dù đau thường ở giữa hoặc bên trái ngực, nhưng vị trí đau có thể không điển hình ở một số trường hợp.

Các vấn đề tim mạch, dù biểu hiện điển hình hay không điển hình, luôn cần được xem xét nghiêm túc và loại trừ khi có bất kỳ cơn đau ngực nào, kể cả đau ngực phải. Đặc biệt là nếu bạn có các yếu tố nguy cơ tim mạch như huyết áp cao, cholesterol cao, tiểu đường, hút thuốc lá, tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch, hoặc tuổi cao.

Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ hỏi rất kỹ về tiền sử bệnh của bạn, bao gồm các chỉ số sức khỏe quan trọng. Ví dụ, việc theo dõi chỉ số ldl-c là gì (một loại cholesterol “xấu”) là rất quan trọng trong việc đánh giá nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Để chẩn đoán các vấn đề tim mạch, bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng, đo huyết áp, nhịp tim, và chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu hơn như điện tâm đồ (ECG), siêu âm tim, xét nghiệm máu (để kiểm tra men tim), hoặc các xét nghiệm gắng sức. Việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tim mạch phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch.

Các nguyên nhân khác cần lưu ý khi bị đau ngực phải

Ngoài các nhóm nguyên nhân chính đã nêu, đau ngực phải còn có thể do một số tình trạng khác, ít gặp hơn hoặc có tính chất đặc biệt:

• Chấn thương lồng ngực: Một cú ngã, va đập mạnh vào vùng ngực phải có thể gây bầm tím, gãy xương sườn, hoặc tổn thương các mô mềm, dẫn đến đau dữ dội tại vị trí chấn thương. Cơn đau này thường tăng lên khi cử động, ho, hoặc hít thở sâu.
• Cơn hoảng loạn (Panic Attack): Mặc dù là một vấn đề tâm lý, các cơn hoảng loạn có thể gây ra các triệu chứng thể chất rất giống với cơn đau tim hoặc các vấn đề hô hấp, bao gồm đau ngực, khó thở, tim đập nhanh, đổ mồ hôi, run rẩy, cảm giác sắp chết hoặc mất kiểm soát. Cơn đau ngực trong cơn hoảng loạn thường không cố định ở một vị trí và có thể ở bất kỳ đâu trong lồng ngực, bao gồm cả bên phải.
• Các vấn đề về gan: Mặc dù gan nằm ở vùng bụng trên bên phải, các vấn đề về gan như viêm gan nặng hoặc áp xe gan đôi khi có thể gây ra cơn đau lan lên vùng ngực phải thấp.

Danh sách các nguyên nhân gây đau ngực phải quả là phong phú. Điều này càng khẳng định tầm quan trọng của việc không được tự ý suy đoán mà cần tìm đến sự trợ giúp của các chuyên gia y tế để được chẩn đoán chính xác. Mỗi người có một cơ địa, một tiền sử bệnh lý và một lối sống khác nhau, do đó, nguyên nhân gây đau ngực phải ở người này có thể hoàn toàn khác với người khác.

Khi nào đau ngực phải là dấu hiệu khẩn cấp?

Trong số rất nhiều nguyên nhân có thể gây đau ngực phải, có những tình huống đòi hỏi bạn phải tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức. Đừng chần chừ hoặc cố gắng chịu đựng nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào sau đây. Chúng có thể là tín hiệu của một tình trạng đe dọa tính mạng, cần được xử lý cấp cứu:

• Cơn đau ngực phải xuất hiện đột ngột và dữ dội: Đặc biệt nếu không có tiền sử chấn thương hoặc hoạt động gắng sức trước đó.
• Cơn đau kèm theo khó thở đột ngột hoặc ngày càng nặng: Bạn cảm thấy hụt hơi, thở dốc, không thể hít sâu, hoặc cảm giác như không đủ không khí.
• Đau lan ra các vùng khác: Cơn đau lan lên vai phải, cánh tay phải, cổ, hàm hoặc vùng lưng bên phải. (Mặc dù đau tim điển hình lan sang trái, nhưng đau lan sang phải vẫn có thể xảy ra trong một số trường hợp hoặc do các nguyên nhân nghiêm trọng khác như sỏi mật nặng).
• Kèm theo các triệu chứng toàn thân nghiêm trọng: Đổ mồ hôi lạnh, buồn nôn, nôn mửa, chóng mặt, choáng váng, cảm giác sắp ngất xỉu, da tái nhợt.
• Tim đập nhanh hoặc không đều: Bạn cảm thấy tim mình “đập thình thịch” hoặc bỏ nhịp một cách bất thường.
• Ho ra máu: Đây là một dấu hiệu đáng ngại, đặc biệt khi kèm theo đau ngực và khó thở, có thể gợi ý thuyên tắc phổi hoặc nhiễm trùng phổi nặng.
• Đau ngực phải kèm theo sốt cao và ho có đờm: Gợi ý nhiễm trùng phổi nghiêm trọng.
• Đau ngực phải kèm theo bụng đau dữ dội: Đặc biệt nếu cơn đau xuất hiện sau bữa ăn, có thể là dấu hiệu của sỏi mật hoặc viêm túi mật cấp.

Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ triệu chứng nào trong danh sách này, hãy gọi ngay cấp cứu hoặc đến khoa cấp cứu của bệnh viện gần nhất càng nhanh càng tốt. Đừng lái xe một mình nếu bạn đang có các triệu chứng nghiêm trọng. Việc đến bệnh viện kịp thời có thể tạo nên sự khác biệt lớn trong việc chẩn đoán và điều trị, đặc biệt đối với các tình trạng nguy hiểm như thuyên tắc phổi, viêm túi mật cấp, hoặc cơn đau tim không điển hình.

Chẩn đoán đau ngực phải được thực hiện như thế nào?

Khi bạn đến gặp bác sĩ vì triệu chứng đau ngực phải, bác sĩ sẽ bắt đầu quá trình chẩn đoán để tìm ra nguyên nhân chính xác. Quá trình này thường đi theo từng bước, từ việc thu thập thông tin ban đầu cho đến việc thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu hơn nếu cần.

• Bước 1: Hỏi bệnh sử chi tiết: Đây là bước cực kỳ quan trọng. Bác sĩ sẽ hỏi bạn rất kỹ về:

  • Tính chất của cơn đau: Đau nhói, đau âm ỉ, đau rát, đau như bị đè nặng, đau sắc nhọn? Cơn đau liên tục hay từng cơn?
  • Vị trí chính xác của cơn đau: Đau ở vùng nào của ngực phải? Có lan đi đâu không?
  • Thời điểm xuất hiện cơn đau: Bắt đầu từ khi nào? Có liên quan đến hoạt động nào không (sau khi ăn, khi tập thể dục, khi hít sâu, khi ho, khi thay đổi tư thế)?
  • Các triệu chứng đi kèm: Có sốt, ho, khó thở, buồn nôn, nôn mửa, ợ nóng, đổ mồ hôi, chóng mặt không?
  • Tiền sử bệnh lý cá nhân và gia đình: Bạn có mắc các bệnh mãn tính nào không (tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao, bệnh phổi, bệnh tiêu hóa)? Gia đình có ai mắc các bệnh tương tự không?
  • Thuốc đang sử dụng: Bạn đang dùng loại thuốc nào?
  • Các yếu tố lối sống: Bạn có hút thuốc, uống rượu không? Mức độ vận động của bạn như thế nào?

• Bước 2: Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành khám tổng quát và tập trung vào vùng ngực, phổi, tim và bụng. Bác sĩ có thể nghe tim, phổi bằng ống nghe, kiểm tra huyết áp, nhịp thở, sờ nắn vùng ngực và bụng để tìm các điểm đau hoặc dấu hiệu bất thường.

• Bước 3: Chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng (nếu cần): Dựa trên thông tin từ bệnh sử và khám lâm sàng, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm để xác định hoặc loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn. Các xét nghiệm phổ biến bao gồm:

  • Điện tâm đồ (ECG): Để kiểm tra hoạt động điện của tim, giúp phát hiện các vấn đề tim mạch cấp tính.
  • Chụp X-quang ngực: Giúp nhìn rõ hình ảnh phổi, tim và cấu trúc xương lồng ngực, có thể phát hiện viêm phổi, tràn khí màng phổi, hoặc gãy xương sườn.
  • Xét nghiệm máu: Bao gồm công thức máu (tìm dấu hiệu nhiễm trùng), men tim (nếu nghi ngờ vấn đề tim mạch), xét nghiệm chức năng gan, tụy, hoặc các xét nghiệm tìm cục máu đông (D-dimer nếu nghi ngờ thuyên tắc phổi).
  • Siêu âm: Siêu âm tim có thể giúp đánh giá cấu trúc và chức năng tim. Siêu âm bụng có thể giúp kiểm tra túi mật, gan và các cơ quan tiêu hóa khác.
  • Chụp CT (Computed Tomography) ngực hoặc bụng: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn X-quang, rất hữu ích trong chẩn đoán các vấn đề về phổi, mạch máu, hoặc các cơ quan nội tạng.
  • Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng: Được thực hiện nếu nghi ngờ nguyên nhân từ đường tiêu hóa trên (như GERD).

Quy trình chẩn đoán có thể nhanh hoặc chậm tùy thuộc vào độ rõ ràng của triệu chứng và mức độ khẩn cấp của tình trạng. Trong các trường hợp cấp cứu, các xét nghiệm sẽ được thực hiện rất nhanh chóng để đưa ra chẩn đoán và bắt đầu điều trị kịp thời. Ngược lại, với các cơn đau âm ỉ, không rõ ràng, bác sĩ có thể cần theo dõi thêm hoặc chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu hơn.

Điều quan trọng là bạn cần cung cấp thông tin một cách trung thực và đầy đủ nhất cho bác sĩ để hỗ trợ quá trình chẩn đoán. Đừng ngại ngần mô tả chi tiết cảm giác của cơn đau, dù bạn cảm thấy nó có vẻ “lặt vặt” đi chăng nữa.

Điều trị và xử lý đau ngực phải

Việc điều trị đau ngực phải phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân đã được chẩn đoán. Không có một phương pháp điều trị duy nhất nào phù hợp cho tất cả các trường hợp “đau ngực phải bệnh gì”. Do đó, việc tự ý mua thuốc hoặc áp dụng các biện pháp dân gian mà chưa có chẩn đoán chính xác từ bác sĩ là rất nguy hiểm.

• Đối với các nguyên nhân cơ xương khớp và thần kinh: Điều trị thường tập trung vào giảm đau và giảm viêm. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau không kê đơn (như paracetamol, ibuprofen) hoặc mạnh hơn nếu cần. Nghỉ ngơi, hạn chế vận động mạnh, chườm ấm hoặc chườm lạnh tại chỗ đau cũng có thể giúp ích. Vật lý trị liệu có thể được chỉ định để phục hồi chức năng và tăng cường cơ bắp vùng ngực. Nếu nguyên nhân là zona thần kinh, thuốc kháng virus là cần thiết.
• Đối với các nguyên nhân hô hấp: Nếu là viêm phổi do vi khuẩn, kháng sinh sẽ được sử dụng. Viêm phổi do virus thường cần điều trị hỗ trợ (nghỉ ngơi, bù nước, thuốc hạ sốt). Viêm màng phổi có thể cần thuốc chống viêm. Tràn khí màng phổi cần được dẫn lưu khí ra ngoài. Thuyên tắc phổi là trường hợp cấp cứu, cần sử dụng thuốc chống đông máu hoặc thuốc làm tan cục máu đông.
• Đối với các nguyên nhân tiêu hóa: GERD thường được điều trị bằng thuốc giảm tiết axit dạ dày và thay đổi lối sống (tránh ăn khuya, hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, không nằm ngay sau khi ăn). Sỏi mật có triệu chứng hoặc viêm túi mật có thể cần phẫu thuật cắt bỏ túi mật. Viêm tụy cần nhập viện để điều trị hỗ trợ và kiểm soát cơn đau.
• Đối với các nguyên nhân tim mạch: Điều trị phụ thuộc vào tình trạng cụ thể (đau thắt ngực không điển hình, viêm màng ngoài tim). Có thể bao gồm thuốc giãn mạch, thuốc chống đông, thuốc kiểm soát nhịp tim, hoặc các can thiệp y khoa chuyên sâu hơn như đặt stent mạch vành.

Trong quá trình điều trị, việc tuân thủ chỉ định của bác sĩ là vô cùng quan trọng. Đừng tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc triệu chứng bất thường nào xuất hiện trong quá trình điều trị, hãy liên hệ ngay với bác sĩ của bạn.

Ngoài ra, việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa tái phát hoặc diễn tiến nặng của các bệnh lý tiềm ẩn. Ví dụ, nếu bạn bị GERD, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và cân nặng hợp lý sẽ giúp giảm triệu chứng. Nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, việc kiểm soát huyết áp, đường huyết và cholesterol là cực kỳ cần thiết.

Lời khuyên từ chuyên gia: Không bao giờ được chủ quan với đau ngực phải

Chia sẻ về tầm quan trọng của việc đánh giá đúng mức độ nguy hiểm của triệu chứng đau ngực phải, Bác sĩ Nguyễn Văn A, chuyên gia về Nội tổng quát với nhiều năm kinh nghiệm, nhấn mạnh: “Nhiều bệnh nhân đến với chúng tôi khi cơn đau ngực phải đã kéo dài hoặc có thêm các triệu chứng khác vì họ nghĩ rằng ‘đau ngực phải thì không sao, chắc không phải tim’. Quan niệm này tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đúng là phần lớn các trường hợp đau ngực phải không phải do tim, nhưng một số nguyên nhân khác lại rất nguy hiểm và cần được phát hiện sớm.”

Bác sĩ A giải thích thêm: “Cơ thể chúng ta rất phức tạp, và đau là tín hiệu cảnh báo. Khi có cơn đau ngực phải, dù là cảm giác gì đi nữa, bạn cần chú ý lắng nghe cơ thể mình. Việc tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi ‘đau ngực phải bệnh gì’ trên mạng chỉ mang tính chất tham khảo. Chẩn đoán chính xác chỉ có thể được thực hiện bởi bác sĩ sau khi thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết.”

Ông cũng đưa ra lời khuyên quan trọng: “Nếu bạn bị đau ngực phải, đặc biệt là nếu cơn đau dữ dội, xuất hiện đột ngột, hoặc đi kèm với khó thở, vã mồ hôi, chóng mặt, hoặc đau lan đi các vùng khác, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất. Đừng cố gắng chẩn đoán cho mình hoặc chờ đợi cơn đau tự khỏi. Việc trì hoãn có thể bỏ lỡ ‘thời gian vàng’ trong việc xử lý các tình trạng cấp cứu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng.”

Lời khuyên từ Bác sĩ Nguyễn Văn A càng củng cố thêm tầm quan trọng của việc không được chủ quan khi cơ thể phát ra các tín hiệu bất thường, trong đó có cơn đau ngực phải.

Phòng ngừa đau ngực phải – Có thể làm gì?

Mặc dù không phải tất cả các nguyên nhân gây đau ngực phải đều có thể phòng ngừa được (ví dụ như đau thần kinh liên sườn do virus, hoặc zona), nhưng việc áp dụng một lối sống lành mạnh và quản lý tốt các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý gây đau ngực phải.

• Duy trì sức khỏe hệ tiêu hóa: Ăn uống điều độ, tránh các thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, axit, đặc biệt là vào buổi tối. Tránh nằm ngay sau khi ăn. Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ sỏi mật, GERD. Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về gan, mật, tụy.
• Chăm sóc sức khỏe hệ hô hấp: Tránh hút thuốc lá và môi trường ô nhiễm. Tiêm phòng vắc-xin cúm và vắc-xin phế cầu khuẩn theo khuyến cáo của bác sĩ để phòng ngừa viêm phổi.
• Bảo vệ hệ cơ xương khớp và thần kinh: Khởi động kỹ trước khi tập luyện hoặc làm việc nặng. Duy trì tư thế làm việc và sinh hoạt đúng. Cẩn thận để tránh chấn thương vùng ngực. Đối với những người có tiền sử zona, tham khảo ý kiến bác sĩ về vắc-xin phòng zona. Ngay cả những cơn đau tưởng như đơn giản như mẹo chữa đau cổ khi ngủ dậy cũng nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc chú ý đến tư thế ngủ và các yếu tố nhỏ hàng ngày ảnh hưởng đến hệ cơ xương khớp.
• Kiểm soát các yếu tố nguy cơ tim mạch: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, ít chất béo bão hòa và cholesterol. Tập thể dục đều đặn. Kiểm soát cân nặng, huyết áp, đường huyết và chỉ số ldl-c là gì thông qua khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị (nếu có bệnh mãn tính).
• Quản lý stress: Căng thẳng và lo âu có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng đau ngực hoặc gây ra các cơn hoảng loạn. Học cách quản lý stress thông qua thiền, yoga, hoặc các hoạt động thư giãn khác có thể giúp ích.

Nhìn chung, việc duy trì một lối sống lành mạnh, cân bằng và thường xuyên khám sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phòng ngừa và phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe, bao gồm cả những bệnh lý có thể gây ra cơn đau ngực phải.

Tóm lại: Đau ngực phải là gì và khi nào cần lo lắng?

Vậy là chúng ta đã cùng nhau đi qua một hành trình khá chi tiết để giải mã câu hỏi “đau ngực phải bệnh gì”. Qua đó, bạn có thể thấy rằng cơn đau này không chỉ đơn thuần là một triệu chứng mà có thể là biểu hiện của rất nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau, liên quan đến nhiều hệ cơ quan trong cơ thể như cơ xương khớp, thần kinh, hô hấp, tiêu hóa, và đôi khi cả tim mạch.

Điều cốt lõi cần ghi nhớ là:

• Đau ngực phải có nhiều nguyên nhân, phổ biến nhất là các vấn đề cơ xương khớp, thần kinh, và tiêu hóa.
• Các nguyên nhân liên quan đến phổi (viêm phổi, viêm màng phổi, thuyên tắc phổi) cũng là những lý do quan trọng và cần được chú ý.
• Dù ít phổ biến hơn, nhưng các vấn đề tim mạch (như cơn đau thắt ngực không điển hình, viêm màng ngoài tim) vẫn có thể gây đau ngực phải và là nguyên nhân nghiêm trọng cần được loại trừ.
• Không bao giờ được tự ý chẩn đoán nguyên nhân gây đau ngực phải của bản thân.
• Luôn luôn tìm kiếm sự tư vấn và thăm khám của bác sĩ khi bạn bị đau ngực phải, đặc biệt là nếu cơn đau kéo dài, tái phát, hoặc kèm theo các dấu hiệu nguy hiểm như khó thở, đau lan, đổ mồ hôi, chóng mặt, sốt cao, ho ra máu.

Việc chủ động tìm hiểu thông tin y khoa là một thói quen tốt, thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe bản thân. Tuy nhiên, thông tin trên internet, dù đáng tin cậy đến đâu, cũng không thể thay thế cho việc thăm khám trực tiếp với bác sĩ. Bác sĩ là người duy nhất có đủ chuyên môn và phương tiện để đánh giá tình trạng của bạn một cách toàn diện, đưa ra chẩn đoán chính xác và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Đau ngực phải bệnh gì không còn là một câu hỏi quá bí ẩn nếu bạn biết rằng cần phải dựa vào đặc điểm cơn đau, các triệu chứng đi kèm và quan trọng nhất là ý kiến từ các chuyên gia y tế. Đừng trì hoãn việc chăm sóc sức khỏe của mình. Hãy luôn ưu tiên sự an toàn và tìm đến sự giúp đỡ chuyên nghiệp khi cơ thể bạn phát ra tín hiệu cần được quan tâm.