Rát họng nên làm gì? Cẩm nang xử lý nhanh và hiệu quả tại nhà

Cảm giác đau rát khó chịu ở vùng cổ họng, mỗi lần nuốt nước bọt hay ăn uống đều như có gai đâm, thậm chí là giọng nói bỗng dưng khản đặc… Chắc hẳn bạn đã từng gặp tình trạng này, đúng không? Đây chính là cảm giác khi bị rát họng, một vấn đề sức khỏe cực kỳ phổ biến mà hầu như ai cũng phải đối mặt ít nhất vài lần trong đời. Khi bị Rát Họng Nên Làm Gì để cảm thấy dễ chịu hơn, để cơn đau dịu đi và cuộc sống sinh hoạt không bị ảnh hưởng quá nhiều? Đó là câu hỏi mà nhiều người tìm kiếm câu trả lời ngay lập tức khi những triệu chứng đầu tiên xuất hiện.

Rát họng không chỉ gây khó chịu về mặt thể chất mà còn có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, công việc và cả giấc ngủ của bạn. Một chiếc họng khỏe mạnh giúp chúng ta nói năng lưu loát, thưởng thức các món ăn ngon và hít thở dễ dàng. Ngược lại, khi cổ họng “biểu tình”, mọi hoạt động dường như đều trở nên khó khăn hơn. Điều quan trọng là chúng ta cần hiểu rõ rát họng là gì, nguyên nhân do đâu và quan trọng nhất là rát họng nên làm gì để đối phó hiệu quả, cả tại nhà lẫn khi cần sự can thiệp của y tế.

Trong việc tìm hiểu về sức khỏe nói chung, dù là các vấn đề thường gặp như đau rát họng nên làm gì hay những mối quan tâm khác, việc trang bị kiến thức luôn là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Nó giúp chúng ta chủ động hơn trong việc chăm sóc bản thân và gia đình. Đối với tình trạng rát họng, có rất nhiều phương pháp đơn giản mà bạn có thể áp dụng ngay tại nhà để giảm nhẹ triệu chứng. Tuy nhiên, cũng có những lúc rát họng lại là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, đòi hỏi bạn phải đi khám bác sĩ. Làm thế nào để phân biệt được? Bài viết này sẽ cùng bạn đi sâu vào vấn đề này, cung cấp những thông tin hữu ích và thiết thực nhất.

Rát họng là gì? Nguyên nhân phổ biến khiến bạn bị rát họng

Rát họng là cảm giác như thế nào?

Rát họng, hay còn gọi là đau họng hoặc viêm họng, là cảm giác khó chịu ở vùng cổ họng. Nó thường được mô tả là cảm giác nóng rát, ngứa ngáy, khô khan, hoặc đau nhức, đặc biệt là khi nuốt. Mức độ rát họng có thể khác nhau ở mỗi người và tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Có người chỉ cảm thấy hơi cộm, hơi khô, nhưng có người lại đau dữ dội, không thể ăn uống hay nói chuyện bình thường.

Rát họng do đâu mà có?

Tìm hiểu nguyên nhân gây rát họng là bước quan trọng để biết chính xác rát họng nên làm gì. Có rất nhiều “thủ phạm” khác nhau có thể gây ra tình trạng này, từ những nguyên nhân rất đỗi quen thuộc cho đến những vấn đề ít gặp hơn.

Rát họng do nhiễm virus

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra rát họng. Khoảng 85-90% các trường hợp rát họng là do virus.
Tại sao virus gây rát họng? Virus gây viêm nhiễm niêm mạc họng, làm cho vùng này bị sưng, đỏ và gây cảm giác đau rát. Các loại virus thường gặp bao gồm rhinovirus (gây cảm lạnh thông thường), virus cúm, virus hợp bào hô hấp (RSV), adenovirus, và thậm chí là một số loại virus gây bệnh sởi, thủy đậu hoặc mononucleosis (bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng).

Rát họng do nhiễm khuẩn

Mặc dù ít gặp hơn virus, nhưng vi khuẩn cũng là nguyên nhân quan trọng gây rát họng, đặc biệt là liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus pyogenes), gây ra viêm họng hạt (strep throat).
Viêm họng hạt nguy hiểm không? Viêm họng hạt do liên cầu khuẩn có thể gây ra rát họng dữ dội, sốt cao, sưng amidan có mủ hoặc các mảng trắng. Điều đáng lo ngại là nếu không được điều trị đúng cách bằng kháng sinh, viêm họng hạt có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như sốt thấp khớp (ảnh hưởng đến tim, khớp, não) hoặc viêm cầu thận cấp.

Rát họng do dị ứng

Phấn hoa, lông thú, bụi nhà, nấm mốc… đều là những tác nhân gây dị ứng phổ biến. Khi cơ thể phản ứng với các chất gây dị ứng này, hệ miễn dịch sẽ giải phóng các chất hóa học như histamine, gây viêm và sưng.
Dị ứng gây rát họng như thế nào? Phản ứng dị ứng thường gây viêm mũi, chảy nước mũi. Dịch nhầy từ mũi chảy xuống mặt sau cổ họng (còn gọi là chảy dịch mũi sau) có thể gây kích ứng và rát họng.

Rát họng do không khí khô hoặc ô nhiễm

Không khí quá khô, đặc biệt là vào mùa đông hoặc khi sử dụng máy sưởi/điều hòa, có thể làm khô niêm mạc họng, gây cảm giác khô rát khó chịu.
Ô nhiễm ảnh hưởng đến họng ra sao? Khói thuốc lá (chủ động hoặc thụ động), khói bụi công nghiệp, hóa chất trong không khí… đều là những chất kích thích mạnh đối với đường hô hấp, bao gồm cả cổ họng, gây viêm và rát.

Rát họng do trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

GERD là tình trạng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, đôi khi có thể lên đến cổ họng.
Trào ngược gây rát họng như thế nào? Axit dạ dày có tính ăn mòn mạnh. Khi tiếp xúc với niêm mạc họng vốn rất nhạy cảm, nó sẽ gây viêm, sưng và cảm giác nóng rát, khó chịu, đặc biệt là vào buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc sau khi ăn.

Rát họng do căng cơ thanh quản (nói nhiều, hét to)

Giáo viên, ca sĩ, diễn giả, hoặc những người thường xuyên phải nói to, nói nhiều có thể bị căng thẳng cơ thanh quản và dây thanh âm.
Nói nhiều có hại cho họng không? Việc lạm dụng giọng nói có thể gây viêm và sưng dây thanh âm, dẫn đến rát họng và khàn tiếng.

Các nguyên nhân khác

Ít phổ biến hơn nhưng cũng có thể gây rát họng bao gồm: khối u (lành tính hoặc ác tính) ở họng hoặc thanh quản (thường kèm theo khó nuốt, khàn tiếng kéo dài), nhiễm nấm (thường ở những người có hệ miễn dịch yếu hoặc đang dùng kháng sinh, corticoid), hoặc chấn thương nhẹ ở họng (ví dụ như nuốt phải vật sắc nhọn).

Khi bị rát họng nên làm gì ngay tại nhà?

May mắn thay, với phần lớn các trường hợp rát họng do virus hoặc các nguyên nhân không quá nghiêm trọng khác, bạn hoàn toàn có thể áp dụng các biện pháp tự chăm sóc tại nhà để làm dịu cơn đau và hỗ trợ quá trình hồi phục. Dưới đây là những việc rát họng nên làm để cảm thấy tốt hơn:

1. Súc miệng bằng nước muối ấm

Đây là một trong những biện pháp kinh điển và hiệu quả nhất để giảm rát họng.
Tại sao nước muối ấm lại tốt cho họng? Nước muối ấm giúp làm sạch dịch nhầy và vi khuẩn/virus bám trên niêm mạc họng. Muối có tác dụng sát khuẩn nhẹ, giúp giảm sưng và viêm. Nước ấm giúp làm dịu cổ họng bị kích ứng.

• Cách thực hiện: Pha khoảng 1/4 đến 1/2 muỗng cà phê muối vào một cốc nước ấm (khoảng 240ml). Khuấy đều cho muối tan hết. Ngửa cổ ra sau, súc miệng và khò nhẹ ở cổ họng trong khoảng 30 giây, sau đó nhổ ra. Lặp lại vài lần mỗi ngày, đặc biệt là vào buổi sáng sau khi ngủ dậy và buổi tối trước khi đi ngủ.

2. Uống nhiều chất lỏng ấm

Các loại đồ uống ấm như trà mật ong, nước chanh ấm, hoặc súp gà ấm có thể giúp làm dịu cổ họng, giữ ẩm và giảm cảm giác khô rát.
Uống đồ ấm có lợi ích gì? Chất lỏng ấm giúp làm lỏng đờm và dịch nhầy trong đường hô hấp, giúp bạn dễ dàng loại bỏ chúng. Mật ong có tính kháng khuẩn và làm dịu tự nhiên. Chanh cung cấp vitamin C hỗ trợ hệ miễn dịch (mặc dù tính axit có thể gây kích ứng ở một số người bị trào ngược).

• Gợi ý: Trà gừng mật ong, trà hoa cúc, trà bạc hà, nước ấm pha mật ong, súp gà, nước hầm xương ấm. Tránh đồ uống quá nóng hoặc quá lạnh.

3. Ngậm mật ong nguyên chất hoặc kết hợp với các nguyên liệu khác

Mật ong từ lâu đã được sử dụng như một bài thuốc dân gian trị ho và rát họng hiệu quả.
Mật ong giúp ích như thế nào? Mật ong có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm và làm dịu niêm mạc họng. Kết cấu đặc quánh của mật ong tạo một lớp màng bảo vệ tạm thời trên niêm mạc họng, giúp giảm cảm giác đau rát khi nuốt.

• Cách dùng: Ngậm trực tiếp một thìa cà phê mật ong nguyên chất. Hoặc pha mật ong với nước ấm, trà thảo mộc, hoặc nước cốt chanh. Lưu ý không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi do nguy cơ ngộ độc Botulism.

4. Sử dụng viên ngậm họng hoặc kẹo cứng

Viên ngậm hoặc kẹo cứng giúp tăng tiết nước bọt. Nước bọt có tác dụng bôi trơn và làm dịu niêm mạc họng.
Viên ngậm họng hoạt động ra sao? Một số loại viên ngậm có chứa các thành phần làm dịu như bạc hà, khuynh diệp, hoặc mật ong, có thể tạo cảm giác mát lạnh hoặc tê nhẹ giúp giảm đau.

• Lưu ý: Chọn loại viên ngậm không đường nếu có thể để bảo vệ răng miệng. Tránh sử dụng cho trẻ nhỏ dưới 4 tuổi do nguy cơ hóc.

5. Nghỉ ngơi đầy đủ

Cơ thể cần năng lượng để chống lại nhiễm trùng và hồi phục. Nghỉ ngơi đầy đủ giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
Nghỉ ngơi có quan trọng không? Rất quan trọng. Khi bị rát họng, đặc biệt là do nhiễm trùng, cơ thể đang làm việc cật lực để loại bỏ tác nhân gây bệnh. Cung cấp đủ giấc ngủ và tránh các hoạt động gắng sức giúp cơ thể tập trung nguồn lực vào việc hồi phục.

6. Sử dụng máy tạo độ ẩm

Nếu không khí trong nhà bạn khô, đặc biệt vào mùa đông hoặc khi sử dụng hệ thống sưởi, việc sử dụng máy tạo độ ẩm có thể giúp ích.
Tại sao cần máy tạo độ ẩm? Không khí ẩm giúp giữ cho niêm mạc họng không bị khô và kích ứng, làm dịu cảm giác rát.

• Gợi ý: Sử dụng máy tạo độ ẩm không khí mát trong phòng ngủ vào ban đêm. Đảm bảo vệ sinh máy tạo độ ẩm thường xuyên để tránh nấm mốc và vi khuẩn phát triển.

7. Tránh các chất kích thích

Khói thuốc lá (cả hút trực tiếp và hít thụ động), khói bụi, hóa chất tẩy rửa mạnh, và không khí ô nhiễm có thể làm tình trạng rát họng trở nên tồi tệ hơn.
Làm thế nào để tránh chất kích thích? Tránh xa những người đang hút thuốc. Đóng cửa sổ nếu không khí bên ngoài ô nhiễm. Tránh sử dụng các sản phẩm xịt phòng hoặc hóa chất có mùi mạnh.

Rát họng nên ăn gì và kiêng gì để mau khỏe?

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cơ thể hồi phục khi bị rát họng. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp có thể giúp làm dịu cổ họng, cung cấp năng lượng và tăng cường hệ miễn dịch. Ngược lại, một số loại thực phẩm lại có thể khiến tình trạng rát họng nặng thêm. Vậy, rát họng nên làm gì liên quan đến ăn uống?

Rát họng nên ăn gì?

Khi cổ họng đang bị đau, bạn nên ưu tiên những thực phẩm mềm, dễ nuốt và không gây kích ứng.

1. Các món dạng lỏng hoặc mềm:

   • Súp và cháo ấm: Cung cấp chất lỏng, chất dinh dưỡng và rất dễ nuốt. Súp gà đặc biệt được biết đến với tác dụng làm dịu và chống viêm nhẹ.
   • Nước hầm xương: Giàu khoáng chất, giúp bù nước và làm dịu cổ họng.
   • Khoai tây nghiền, bí đỏ nghiền: Mềm, dễ nuốt và giàu năng lượng.
   • Sữa chua: Mềm, mát lạnh và chứa lợi khuẩn tốt cho sức khỏe tổng thể. Chọn loại không đường hoặc ít đường.

2. Thực phẩm mát lạnh (lưu ý tùy thuộc vào cảm giác của mỗi người):

   • Kem, sữa chua, sinh tố lạnh (không quá lạnh): Có thể giúp làm tê nhẹ và giảm cảm giác đau rát. Tuy nhiên, một số người lại cảm thấy đồ lạnh làm tăng đờm, nên hãy lắng nghe cơ thể mình.
   • Nước ép trái cây không axit: Nước ép táo, lê, nho (pha loãng) có thể cung cấp vitamin.

3. Các loại trà thảo mộc:

   • Trà gừng, trà mật ong, trà hoa cúc, trà bạc hà đều có tính ấm, làm dịu cổ họng và có thể có tác dụng kháng khuẩn nhẹ.

4. Mật ong: Như đã đề cập ở phần trước, mật ong rất tốt cho người bị rát họng.

Rát họng nên kiêng gì?

Để tránh làm tình trạng rát họng nặng thêm, bạn nên kiêng một số loại thực phẩm và đồ uống sau:

1. Thực phẩm cay, nóng, nhiều gia vị: Tiêu, ớt, gừng (dùng làm trà thì tốt, nhưng ăn trực tiếp hoặc trong món ăn cay thì nên tránh), mù tạt… có thể gây kích ứng niêm mạc họng.
2. Thực phẩm giòn, cứng, sắc cạnh: Khoai tây chiên, bánh quy giòn, hạt khô, vỏ bánh mì cứng… có thể cọ xát vào niêm mạc họng đang bị tổn thương, gây đau.
3. Đồ uống có gas, đồ uống có cồn: Có thể làm khô họng và gây kích ứng. Rượu bia làm suy yếu hệ miễn dịch và cản trở quá trình hồi phục.
4. Đồ uống và thực phẩm quá nóng hoặc quá lạnh: Nhiệt độ quá mức có thể làm tăng kích ứng.
5. Thực phẩm và đồ uống có tính axit cao: Nước cam, chanh, cà chua, dứa… có thể làm rát thêm cổ họng, đặc biệt là với những người bị trào ngược dạ dày.
6. Sữa và các sản phẩm từ sữa (ở một số người): Mặc dù sữa mềm và dễ nuốt, nhưng ở một số người, sữa có thể làm đặc đờm, gây cảm giác khó chịu hơn. Hãy theo dõi phản ứng của cơ thể bạn.
7. Đường tinh luyện: Tiêu thụ nhiều đường có thể làm tăng viêm trong cơ thể và không có lợi cho quá trình hồi phục.

Việc chủ động tìm hiểu về sức khỏe, từ việc đặt vòng có thai được không cho đến cách xử lý các triệu chứng thường gặp như rát họng, đều thể hiện sự quan tâm đến bản thân. Một chế độ ăn uống hợp lý khi bị rát họng không chỉ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn mà còn hỗ trợ cơ thể chống lại bệnh tật một cách hiệu quả.

Các biện pháp hỗ trợ khác khi bị rát họng nên làm gì?

Ngoài các phương pháp chăm sóc tại nhà trực tiếp lên cổ họng và chế độ ăn uống, còn có những biện pháp hỗ trợ khác giúp bạn vượt qua giai đoạn rát họng khó chịu này. Biết rát họng nên làm gì một cách toàn diện sẽ giúp bạn kiểm soát triệu chứng tốt hơn.

1. Giữ ẩm không khí trong nhà

Độ ẩm lý tưởng trong nhà giúp đường hô hấp, bao gồm cả cổ họng, luôn được ẩm ướt và thoải mái.
Làm sao để giữ ẩm không khí? Sử dụng máy tạo độ ẩm, đặt một chậu nước trong phòng (đặc biệt gần nguồn nhiệt), hoặc đơn giản là mở cửa phòng tắm sau khi tắm nước nóng.

{width=800 height=419}

2. Hạn chế nói chuyện hoặc nói nhỏ nhẹ

Khi bị rát họng, dây thanh âm của bạn có thể đang bị viêm hoặc kích ứng. Việc nói nhiều, nói to hoặc hét có thể làm tình trạng tồi tệ hơn, thậm chí gây khàn tiếng kéo dài.
Nói chuyện ít đi có giúp gì không? Giúp dây thanh âm được nghỉ ngơi, tạo điều kiện cho quá trình hồi phục diễn ra nhanh hơn.

• Lời khuyên: Cố gắng hạn chế nói chuyện hết mức có thể. Nếu bắt buộc phải nói, hãy nói nhỏ nhẹ, chậm rãi. Tránh thì thầm vì thì thầm thực ra lại gây căng thẳng cho dây thanh âm hơn là nói bình thường.

3. Nâng cao đầu khi ngủ

Đối với những người bị rát họng do trào ngược dạ dày thực quản (GERD), việc nâng cao đầu khi ngủ có thể giúp ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản và cổ họng.
Nâng đầu ngủ như thế nào là đúng? Sử dụng thêm một chiếc gối để nâng phần thân trên của bạn lên khoảng 15-20 độ. Chỉ nâng đầu không đủ, cần nâng cả vai và lưng trên để tạo độ dốc.

4. Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC)

Các thuốc giảm đau thông thường như Paracetamol (Acetaminophen) hoặc Ibuprofen có thể giúp giảm đau và hạ sốt (nếu có).
Dùng thuốc giảm đau cần lưu ý gì?

• Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, liều lượng và chống chỉ định trên bao bì hoặc tờ hướng dẫn sử dụng.
• Không sử dụng Ibuprofen cho trẻ dưới 6 tháng tuổi.
• Tránh sử dụng Aspirin cho trẻ em và thanh thiếu niên do nguy cơ gây ra hội chứng Reye.
• Nếu bạn có các vấn đề sức khỏe khác (ví dụ: bệnh thận, bệnh gan, vấn đề dạ dày), hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng thuốc.
• Thuốc giảm đau chỉ điều trị triệu chứng, không giải quyết nguyên nhân gây rát họng (đặc biệt là nhiễm khuẩn).
• Nếu các triệu chứng không cải thiện hoặc xấu đi sau vài ngày dùng thuốc, hãy đi khám bác sĩ.

5. Xông hơi

Xông hơi ấm có thể giúp làm dịu niêm mạc họng và làm lỏng đờm.
Cách xông hơi tại nhà? Đứng trong phòng tắm kín và bật vòi sen nước nóng để tạo hơi nước. Hoặc cúi đầu trên bát nước nóng, trùm khăn qua đầu để giữ hơi nước, hít thở sâu trong vài phút. Cẩn thận để tránh bị bỏng hơi nước.

Việc áp dụng các biện pháp hỗ trợ này song song với việc chăm sóc trực tiếp tại họng sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn và hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh chóng. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là nhận biết khi nào tình trạng rát họng vượt quá khả năng tự xử lý tại nhà.

Tương tự như khi bạn tìm hiểu về một vấn đề sức khỏe khác không liên quan như thuốc trị đau đầu chóng mặt, việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo và tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời là cực kỳ quan trọng. Đừng chủ quan với những triệu chứng tưởng chừng đơn giản như rát họng, bởi đôi khi chúng lại là “người đưa tin” của một vấn đề phức tạp hơn.

Rát họng khi nào cần đi khám bác sĩ?

Mặc dù hầu hết các trường hợp rát họng đều do virus và sẽ tự khỏi trong vòng 7-10 ngày, nhưng có những dấu hiệu cảnh báo bạn không nên bỏ qua. Việc nhận biết khi nào rát họng cần sự can thiệp của y tế là rất quan trọng để tránh các biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn băn khoăn rát họng nên làm gì tiếp theo khi các biện pháp tại nhà không hiệu quả hoặc xuất hiện các triệu chứng đáng ngại, câu trả lời là: Hãy đi khám bác sĩ.

Dưới đây là những trường hợp bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt:

• Rát họng dữ dội, đột ngột: Cơn đau nghiêm trọng, khiến bạn khó khăn hoặc không thể nuốt, ăn uống hoặc nói chuyện.
• Rát họng kèm theo sốt cao: Sốt từ 38.3°C (101°F) trở lên. Sốt cao có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn.
• Sưng hạch ở cổ hoặc hàm: Các hạch bạch huyết sưng và đau khi chạm vào.
• Xuất hiện các mảng trắng hoặc mủ trên amidan: Đây là dấu hiệu điển hình của viêm họng hạt do liên cầu khuẩn.
• Phát ban đỏ: Đặc biệt nếu phát ban cảm giác như giấy nhám, có thể là dấu hiệu của sốt ban đỏ (scarlet fever), một biến chứng của viêm họng hạt.
• Khó thở hoặc khó nuốt nghiêm trọng: Cảm giác họng bị sưng bít, nghẹt thở, hoặc nuốt nghẹn, nuốt sặc. Đây là tình trạng khẩn cấp.
• Đau khớp, phát ban, hoặc khó thở sau vài tuần bị rát họng: Có thể là dấu hiệu của biến chứng hậu liên cầu khuẩn như sốt thấp khớp hoặc viêm cầu thận.
• Khàn tiếng kéo dài: Nếu khàn tiếng kéo dài hơn 2 tuần.
• Có máu trong nước bọt hoặc đờm: Mặc dù hiếm gặp, đây là một dấu hiệu cần được kiểm tra.
• Rát họng kéo dài: Nếu tình trạng rát họng không cải thiện hoặc thậm chí tồi tệ hơn sau 7-10 ngày áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà.

Khi đi khám, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn, kiểm tra cổ họng, amidan và các hạch bạch huyết ở cổ. Bác sĩ có thể lấy mẫu dịch họng để xét nghiệm nhanh hoặc nuôi cấy tìm vi khuẩn liên cầu (strep test). Dựa trên kết quả khám và xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây rát họng và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Nếu là viêm họng hạt do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh. Việc dùng kháng sinh đúng liều và đủ thời gian là cực kỳ quan trọng để diệt trừ vi khuẩn và ngăn ngừa biến chứng. Nếu rát họng do virus, bác sĩ sẽ khuyên bạn tiếp tục chăm sóc tại nhà và có thể kê thuốc hỗ trợ giảm triệu chứng.

Trong một số trường hợp đặc biệt như duong vat khong cuong duoc la benh gi hay các vấn đề sức khỏe nhạy cảm khác, việc tìm đến chuyên gia là bước không thể thiếu để có chẩn đoán và hướng xử lý đúng đắn. Tương tự, đối với rát họng, đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp y tế khi cần thiết.

Phòng ngừa rát họng như thế nào?

“Phòng bệnh hơn chữa bệnh” là một câu nói quen thuộc và rất đúng trong trường hợp rát họng. Mặc dù không thể ngăn ngừa rát họng hoàn toàn, nhưng bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc phải bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa đơn giản nhưng hiệu quả. Đây là những điều rát họng nên làm để “né tránh” nó:

1. Rửa tay thường xuyên và đúng cách

Virus và vi khuẩn gây rát họng thường lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với dịch tiết đường hô hấp của người bệnh. Bàn tay là vật trung gian truyền bệnh phổ biến nhất.
Rửa tay như thế nào là đúng? Sử dụng xà phòng và nước sạch để rửa tay trong ít nhất 20 giây. Chà kỹ lòng bàn tay, mu bàn tay, kẽ ngón tay và móng tay. Rửa tay sau khi ho, hắt hơi, xì mũi; trước khi ăn; sau khi đi vệ sinh; sau khi chạm vào các bề mặt công cộng. Nếu không có xà phòng và nước, sử dụng dung dịch sát khuẩn tay nhanh có chứa ít nhất 60% cồn.

2. Tránh tiếp xúc gần với người bệnh

Nếu ai đó xung quanh bạn đang bị cảm lạnh, cúm hoặc rát họng, hãy cố gắng giữ khoảng cách an toàn, tránh dùng chung đồ dùng cá nhân (cốc, bát, thìa…).

3. Tránh chạm tay vào mắt, mũi, miệng

Virus và vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể qua niêm mạc mắt, mũi và miệng. Hạn chế tối đa việc chạm tay (đặc biệt là tay chưa rửa sạch) lên vùng mặt.

4. Vệ sinh môi trường sống và làm việc

Lau chùi thường xuyên các bề mặt hay được chạm vào như tay nắm cửa, bàn phím máy tính, điện thoại, đồ chơi của trẻ… để loại bỏ virus và vi khuẩn.

5. Tránh hút thuốc lá và khói thuốc thụ động

Khói thuốc lá là chất kích thích mạnh đối với niêm mạc họng và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm. Nếu bạn hút thuốc, hãy cố gắng bỏ thuốc. Tránh xa những nơi có khói thuốc.

6. Giữ ẩm cho đường hô hấp

Uống đủ nước trong ngày để giữ cho niêm mạc họng luôn được ẩm. Sử dụng máy tạo độ ẩm nếu không khí khô.

7. Tăng cường hệ miễn dịch

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể chống lại virus và vi khuẩn tốt hơn.
Làm sao để tăng cường miễn dịch?

• Ăn uống lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng với nhiều rau xanh, trái cây.
• Tập thể dục đều đặn.
• Ngủ đủ giấc.
• Kiểm soát căng thẳng.

8. Tiêm phòng đầy đủ

Tiêm vắc-xin cúm hàng năm có thể giúp giảm nguy cơ mắc cúm, một trong những nguyên nhân phổ biến gây rát họng.

Việc áp dụng những biện pháp phòng ngừa này không chỉ giúp bạn tránh được rát họng mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe tổng thể, giảm nguy cơ mắc các bệnh lây nhiễm đường hô hấp khác. Sức khỏe là vàng, hãy chăm sóc nó một cách chủ động nhé.

Đối với những quy trình y tế cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn, chẳng hạn như trước khi nội soi đại tràng cần làm gì, việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Với rát họng, các biện pháp phòng ngừa đơn giản hàng ngày chính là “chuẩn bị” tốt nhất của bạn.

Trích dẫn từ chuyên gia

Để có thêm góc nhìn chuyên môn về vấn đề rát họng, chúng ta hãy lắng nghe lời khuyên từ một chuyên gia uy tín trong lĩnh vực Tai Mũi Họng.

blockquote
“Rát họng là một triệu chứng rất phổ biến, nhưng chúng ta không nên xem nhẹ nó,” Bác sĩ Nguyễn Hoài An, Trưởng khoa Tai Mũi Họng tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương chia sẻ. “Phần lớn là do virus và có thể tự khỏi, nhưng việc chăm sóc đúng cách tại nhà sẽ giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn rất nhiều. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhấn mạnh là việc nhận biết các ‘cờ đỏ’ – những dấu hiệu cảnh báo cho thấy rát họng có thể là biểu hiện của một vấn đề nghiêm trọng hơn, như viêm họng hạt do liên cầu khuẩn hoặc các tình trạng cần can thiệp y tế khẩn cấp. Tôi luôn khuyên bệnh nhân của mình rằng, nếu rát họng kéo dài, kèm theo sốt cao, khó nuốt hoặc có mủ ở họng, đừng ngần ngại đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng đáng tiếc.”
/blockquote

Lời khuyên của Bác sĩ Nguyễn Hoài An một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của việc lắng nghe cơ thể và tìm kiếm sự trợ giúp chuyên môn khi cần thiết.

Tổng kết: Rát họng nên làm gì để mau khỏe?

Tóm lại, rát họng là một vấn đề sức khỏe thường gặp do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, phổ biến nhất là nhiễm virus. Khi bị rát họng, có rất nhiều điều bạn có thể làm ngay tại nhà để làm dịu cơn đau và hỗ trợ quá trình hồi phục. Việc súc miệng bằng nước muối ấm, uống nhiều chất lỏng ấm (đặc biệt là trà mật ong), ngậm mật ong, sử dụng viên ngậm họng, nghỉ ngơi đầy đủ và giữ ẩm không khí đều là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Bên cạnh đó, chú trọng đến chế độ ăn uống (ăn mềm, dễ nuốt, tránh cay nóng và chất kích thích) cũng đóng vai trò quan trọng.

Tuy nhiên, điều cực kỳ quan trọng là bạn phải nhận biết được các dấu hiệu cảnh báo cho thấy tình trạng rát họng của mình có thể nghiêm trọng hơn và cần được bác sĩ thăm khám. Sốt cao, rát họng dữ dội, khó nuốt, sưng hạch, có mủ ở amidan, phát ban, hoặc triệu chứng kéo dài là những lý do để bạn nhanh chóng tìm đến cơ sở y tế.

Việc phòng ngừa rát họng thông qua các thói quen vệ sinh tốt (rửa tay), tránh xa các chất kích thích và tăng cường hệ miễn dịch cũng là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Đừng để rát họng làm ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Hãy áp dụng những kiến thức đã được chia sẻ trong bài viết này để chăm sóc bản thân và gia đình. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hoặc các triệu chứng rát họng của bạn đáng ngại, đừng ngần ngại tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia y tế. Chăm sóc sức khỏe răng miệng và vòm họng là một phần không thể thiếu của sức khỏe tổng thể. Rát họng nên làm gì? Hãy hành động ngay hôm nay!