Chào bạn! Chắc hẳn bạn đang trăn trở với câu hỏi muôn thuở: làm sao để thoát khỏi thân hình “cò hương”, “mảnh khảnh”? Giảm cân thì nhiều người tìm cách, nhưng tăng cân khỏe mạnh, có da có thịt lại là một bài toán không hề dễ dàng với không ít người. Thật vậy, việc tìm hiểu ăn gì để tăng cân hiệu quả, bền vững không phải chỉ là ăn thật nhiều, mà cần một chiến lược dinh dưỡng thông minh và khoa học. Bài viết này, với sự hỗ trợ từ các chuyên gia dinh dưỡng, sẽ cùng bạn khám phá những bí quyết để tăng cân một cách lành mạnh, an toàn, giúp bạn lấy lại sự tự tin với vóc dáng đầy đặn hơn.
Nhiều người lầm tưởng cứ ăn “bát to hơn, nhiều bữa hơn” là đủ. Tuy nhiên, để cơ thể hấp thụ và chuyển hóa năng lượng thành cân nặng một cách hiệu quả, chúng ta cần hiểu rõ về các nhóm chất dinh dưỡng và cách kết hợp chúng trong từng bữa ăn. Giống như việc làm cách nào để tăng cân đòi hỏi một lộ trình tổng thể từ dinh dưỡng đến lối sống, lựa chọn thực phẩm chính là viên gạch đầu tiên và quan trọng nhất. Chúng ta sẽ đi sâu vào những loại thực phẩm nào là “bạn tốt” trên hành trình tăng cân của bạn nhé!
Việc tăng cân khó khăn có thể xuất phát từ nhiều lý do khác nhau, không chỉ đơn thuần là ăn ít. Metabolism (tốc độ chuyển hóa năng lượng) bẩm sinh cao, di truyền, mức độ hoạt động thể chất, hoặc thậm chí là các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn đều có thể đóng vai trò.
Người có metabolism cao thường đốt cháy calo nhanh hơn, khiến năng lượng từ thức ăn nạp vào khó tích lũy thành mỡ hoặc cơ. Yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng đến cấu trúc cơ thể và khả năng tăng cân của mỗi người. Đôi khi, tình trạng khó tăng cân còn là dấu hiệu của các vấn đề tiêu hóa kém hấp thu, cường giáp, hay các bệnh lý khác cần được bác sĩ thăm khám và chẩn đoán.
Khác với giảm cân cần tạo ra “thâm hụt calo” (nạp ít hơn tiêu hao), để tăng cân, nguyên tắc vàng là phải tạo ra “thặng dư calo”. Điều này có nghĩa là lượng calo bạn nạp vào cơ thể từ thức ăn mỗi ngày phải nhiều hơn lượng calo bạn đốt cháy qua các hoạt động sống, làm việc và tập luyện.
Số calo thặng dư cần thiết thường dao động từ 500 đến 1000 calo mỗi ngày so với mức duy trì cân nặng hiện tại. Việc này giúp cơ thể có đủ năng lượng để xây dựng mô mới, bao gồm cả cơ bắp (nếu có tập luyện) và mỡ dự trữ. Tuy nhiên, việc tăng calo cần được thực hiện một cách từ từ và chọn lọc, tập trung vào các thực phẩm giàu dinh dưỡng thay vì chỉ ăn vặt linh tinh.
Để trả lời câu hỏi ăn gì để tăng cân một cách hiệu quả và lành mạnh, chúng ta cần tập trung vào các nhóm thực phẩm cung cấp năng lượng cao nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Việc lựa chọn thực phẩm khôn ngoan sẽ giúp bạn tăng cân một cách “có chất”, thay vì chỉ tích mỡ.
Chất béo cung cấp lượng calo gấp đôi so với protein và carbohydrate (9 calo/gram so với 4 calo/gram). Tuy nhiên, không phải loại chất béo nào cũng tốt. Chúng ta nên ưu tiên chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa, tránh xa chất béo chuyển hóa và hạn chế chất béo bão hòa.
Protein là nền tảng để xây dựng và sửa chữa mô cơ. Đối với người muốn tăng cân, đặc biệt là tăng cơ, việc nạp đủ protein là cực kỳ quan trọng.
Carbohydrate là nguồn năng lượng chính của cơ thể. Chọn carbohydrate phức hợp sẽ cung cấp năng lượng ổn định và kèm theo chất xơ, vitamin, khoáng chất.
Như đã đề cập, sữa và các chế phẩm từ sữa nguyên kem (sữa tươi nguyên kem, sữa chua nguyên kem, phô mai) là nguồn calo, protein, canxi và vitamin D tuyệt vời.
Uống là một cách dễ dàng để tăng thêm calo mà không cảm thấy quá no như khi ăn đặc.
Việc lựa chọn thực phẩm là bước đầu, nhưng sắp xếp chúng vào một thực đơn hàng ngày hợp lý mới là chìa khóa. Mục tiêu là ăn nhiều bữa hơn, mỗi bữa đều giàu năng lượng và dinh dưỡng.
Thay vì chỉ ăn 3 bữa chính, hãy chia nhỏ thành 5-6 bữa bao gồm cả các bữa phụ. Điều này giúp bạn nạp được nhiều calo hơn mà không cảm thấy quá tải cho hệ tiêu hóa trong một lần.
“Tăng cường” calo và dinh dưỡng vào các món ăn quen thuộc là cách thông minh để tăng cân mà không cần ăn thêm quá nhiều lượng thức ăn.
Bữa phụ là cơ hội vàng để tăng thêm calo và dinh dưỡng giữa các bữa chính.
Như đã nói, đồ uống là cách bổ sung calo tiện lợi. Tuy nhiên, hãy cẩn thận với đồ uống quá nhiều đường hóa học hoặc gas.
Đây chỉ là gợi ý, bạn có thể điều chỉnh dựa trên sở thích và nhu cầu cá nhân.
“Nhiều người khi tìm hiểu ăn gì để tăng cân thường chỉ nghĩ đến việc ăn nhiều cơm, nhiều thịt. Tuy nhiên, chìa khóa là sự cân bằng và đa dạng. Chúng ta cần đảm bảo đủ cả ba nhóm chất chính: carbohydrate phức hợp, protein chất lượng cao và chất béo lành mạnh, đồng thời bổ sung thêm các vitamin và khoáng chất từ rau củ, trái cây. Việc tăng cân nên diễn ra từ từ, khoảng 0.5 – 1kg mỗi tuần, để cơ thể kịp thích nghi và tránh những áp lực không đáng có lên hệ tiêu hóa và chuyển hóa.” – Bác sĩ Nguyễn Văn A, Chuyên gia Dinh dưỡng.
Một câu hỏi thường gặp khi nói về tăng cân là liệu có nên tập thể dục hay không, vì nhiều người sợ tập sẽ đốt cháy calo và làm sụt cân. Thực tế, tập luyện, đặc biệt là tập sức mạnh (tập gym, nâng tạ), là yếu tố cực kỳ quan trọng để tăng cân khỏe mạnh.
Tập sức mạnh giúp kích thích cơ bắp phát triển. Khi bạn nạp đủ calo (đặc biệt là protein) và kết hợp tập luyện, cơ thể sẽ có xu hướng sử dụng năng lượng dư thừa để xây dựng mô cơ thay vì chỉ tích trữ mỡ. Điều này không chỉ giúp bạn tăng cân mà còn cải thiện vóc dáng, tăng cường sức khỏe và trao đổi chất.
Tập cardio (chạy bộ, bơi lội…) vẫn có thể thực hiện, nhưng nên giới hạn về thời gian và cường độ để tránh đốt cháy quá nhiều calo. Tập trung chính vào các bài tập kháng lực.
Việc tập luyện cũng ảnh hưởng đến cách cơ thể phản ứng với thức ăn. Chẳng hạn, câu hỏi thức đêm có tăng cân không liên quan đến sự rối loạn nội tiết tố do thiếu ngủ, có thể ảnh hưởng đến cả quá trình tăng cân và giảm cân theo hướng tiêu cực, chứ không đơn thuần chỉ là ăn đêm. Một lối sống khoa học bao gồm cả dinh dưỡng, tập luyện và nghỉ ngơi hợp lý là nền tảng vững chắc cho mục tiêu tăng cân bền vững.
Không phải cứ ăn nhiều là sẽ tăng cân khỏe mạnh. Một số sai lầm phổ biến có thể khiến công sức của bạn “đổ sông đổ biển” hoặc thậm chí gây hại cho sức khỏe.
“Việc tăng cân không kiểm soát bằng cách ăn vô tội vạ đồ ăn nhanh và đồ ngọt sẽ dẫn đến những hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng về lâu dài, như tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, mỡ máu. Mục tiêu của chúng ta là tăng cân một cách ‘chất lượng’, tức là tăng cơ và một lượng mỡ lành mạnh, thay vì chỉ tăng mỡ toàn thân. Điều này đòi hỏi sự chọn lọc thực phẩm rất kỹ lưỡng khi tìm hiểu ăn gì để tăng cân.” – Tiến sĩ Lê Thị B, Giảng viên Dinh dưỡng lâm sàng.
Mặc dù chủ đề chính là ăn gì để tăng cân, nhưng là chuyên gia bệnh lý liên quan đến Nha Khoa Bảo Anh, tôi muốn nhấn mạnh một điểm quan trọng: chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng của bạn, bất kể mục tiêu của bạn là tăng hay giảm cân.
Người muốn tăng cân thường có xu hướng ăn nhiều bữa phụ, ăn các thực phẩm giàu tinh bột và đường, uống nhiều đồ uống ngọt như sữa, sinh tố, nước ép trái cây. Nếu không vệ sinh răng miệng đúng cách sau khi ăn, đặc biệt là sau các bữa phụ, các mảnh vụn thức ăn và đường sẽ bám lại trên răng. Đây là “bữa tiệc” cho vi khuẩn trong khoang miệng, chúng chuyển hóa đường thành axit gây hại men răng, dẫn đến sâu răng, viêm lợi và các vấn đề răng miệng khác.
Do đó, khi áp dụng chế độ ăn gì để tăng cân với nhiều bữa nhỏ và các loại thực phẩm có thể bám dính, bạn cần đặc biệt chú ý đến việc chăm sóc răng miệng:
Đảm bảo sức khỏe răng miệng là một phần không thể thiếu của sức khỏe tổng thể. Đừng để hành trình tăng cân lành mạnh của bạn bị cản trở bởi các vấn đề về răng miệng nhé!
Mặc dù chủ đề là ăn gì để tăng cân, nhưng việc tăng cân không đúng cách có thể ảnh hưởng đến các hệ cơ quan khác, bao gồm cả tim mạch và huyết áp. Ví dụ, việc sử dụng các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc để tăng cân cấp tốc có thể gây tác động tiêu cực. Tương tự, một số người tìm hiểu uống gì để tăng nhịp tim hoặc uống gì tăng huyết áp vì mục đích không chính đáng hoặc do hiểu lầm về sinh lý cơ thể, và việc tăng cân thiếu kiểm soát (đặc biệt là tăng mỡ nội tạng) cũng có thể dẫn đến các vấn đề về tim mạch, tăng huyết áp theo thời gian.
Tăng cân lành mạnh tập trung vào việc xây dựng cơ bắp và một lượng mỡ vừa phải từ các nguồn dinh dưỡng tốt. Điều này khác biệt hoàn toàn với việc tăng cân do tích tụ quá nhiều mỡ xấu từ chế độ ăn giàu đường, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, vốn là những yếu tố nguy cơ chính gây bệnh tim mạch, huyết áp cao và các vấn đề chuyển hóa khác.
Do đó, khi lên kế hoạch ăn gì để tăng cân, hãy luôn đặt sức khỏe tổng thể lên hàng đầu. Một chế độ ăn cân bằng, khoa học kết hợp với tập luyện phù hợp không chỉ giúp bạn đạt được cân nặng mong muốn mà còn góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch và duy trì huyết áp ổn định.
Nếu bạn đã áp dụng chế độ ăn gì để tăng cân khoa học, ăn đủ lượng calo và dinh dưỡng trong một thời gian (khoảng vài tháng) mà vẫn không thấy kết quả, hoặc bạn đang gặp phải các vấn đề tiêu hóa, cảm thấy khó chịu khi ăn nhiều, đây là lúc bạn nên tìm đến sự tư vấn của các chuyên gia.
Đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp. Đôi khi, chỉ cần một vài điều chỉnh nhỏ trong chế độ ăn uống hoặc tập luyện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia cũng có thể tạo nên sự khác biệt lớn trên hành trình tăng cân của bạn. Khám phá làm thế nào để tăng cân không chỉ là về ăn uống, mà còn là một quá trình tổng thể cần sự kiên trì và phương pháp đúng đắn.
Tăng cân là một hành trình, không phải là đích đến có thể đạt được sau một đêm. Việc tìm hiểu ăn gì để tăng cân đúng cách là bước đi quan trọng nhất. Hãy kiên trì áp dụng một chế độ dinh dưỡng giàu năng lượng, cân bằng và đa dạng, kết hợp với việc tập luyện sức mạnh phù hợp và nghỉ ngơi đầy đủ.
Hãy nhớ rằng, mục tiêu là tăng cân khỏe mạnh, tăng cơ bắp và có một vóc dáng cân đối, thay vì chỉ tăng mỡ. Lắng nghe cơ thể mình, điều chỉnh khi cần thiết và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế và dinh dưỡng nếu bạn gặp khó khăn.
Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin trên đã cung cấp cho bạn cái nhìn rõ ràng hơn về việc ăn gì để tăng cân một cách khoa học và hiệu quả. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về dinh dưỡng hay sức khỏe răng miệng liên quan, đừng ngần ngại liên hệ với Nha Khoa Bảo Anh để được tư vấn nhé. Chúc bạn sớm đạt được vóc dáng khỏe mạnh và tự tin như mong muốn!
Ý kiến của bạn
Tags
Tin liên quan
Tin đọc nhiều
Cùng chuyên mục
Đăng ký nhận tin tức của chúng tôi tại đây
Nhập email của bạn tại đây để nhận tin tức mới nhất của chúng tôi