Biểu hiện của Bệnh Sốt Rét: Dấu hiệu nhận biết Sớm và Nguy hiểm

Trong cuộc sống hàng ngày, sốt là một triệu chứng rất phổ biến, có thể do đủ thứ nguyên nhân từ cảm lạnh thông thường đến các bệnh lý phức tạp hơn. Tuy nhiên, có một loại sốt cần đặc biệt cảnh giác, đó là sốt rét. Việc nhận biết sớm các Biểu Hiện Của Bệnh Sốt Rét không chỉ giúp người bệnh được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm, mà còn góp phần quan trọng vào công tác phòng chống dịch bệnh. Vậy, làm thế nào để phân biệt cơn sốt rét với những cơn sốt khác? Những dấu hiệu nào báo động cần đi khám ngay? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu cặn kẽ nhé.

Bệnh sốt rét là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do ký sinh trùng Plasmodium gây ra và lây truyền sang người qua vết đốt của muỗi Anopheles cái nhiễm bệnh. Khi ký sinh trùng này vào cơ thể, chúng sẽ đi đến gan để nhân lên, sau đó tấn nhập vào hồng cầu, phá hủy hồng cầu và gây ra các triệu chứng đặc trưng. Sự phá hủy hồng cầu theo chu kỳ chính là nguyên nhân tạo nên những cơn sốt rét “kinh điển” với các giai đoạn rõ rệt.

Hinh anh nguoi benh sot ret dang bi ret run cam cap

Giống như việc trẻ sốt bao nhiêu độ thì uống thuốc hạ sốt, việc nhận biết ngưỡng nguy hiểm của bệnh sốt rét cũng cực kỳ quan trọng. Nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, bệnh sốt rét, đặc biệt là sốt rét do Plasmodium falciparum, có thể nhanh chóng diễn tiến thành thể ác tính, đe dọa tính mạng người bệnh. Hiểu rõ biểu hiện của bệnh sốt rét là bước đầu tiên để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi căn bệnh nguy hiểm này.

Bệnh sốt rét là gì và lây lan như thế nào?

Bệnh sốt rét là bệnh ký sinh trùng do muỗi truyền phổ biến nhất thế giới, gây ra bởi ký sinh trùng Plasmodium. Có 5 loài Plasmodium gây bệnh cho người, phổ biến nhất là P. falciparum (thường gây sốt rét ác tính nguy hiểm) và P. vivax. Bệnh lây truyền chủ yếu qua vết đốt của muỗi Anopheles cái nhiễm ký sinh trùng sốt rét. Khi muỗi đốt người bệnh, chúng hút máu có chứa giao bào ký sinh trùng. Giao bào phát triển trong cơ thể muỗi thành thoa trùng và di chuyển đến tuyến nước bọt. Khi muỗi đốt người khỏe mạnh, thoa trùng sẽ xâm nhập vào máu người đó, bắt đầu chu trình gây bệnh.

Điều đáng nói là bệnh sốt rét không lây trực tiếp từ người sang người qua tiếp xúc thông thường, qua đường hô hấp hay tiêu hóa. Tuy nhiên, bệnh có thể lây truyền qua đường máu (như truyền máu bị nhiễm, dùng chung kim tiêm) hoặc từ mẹ sang con trong thai kỳ (rất hiếm). Vì vậy, vùng nào có muỗi Anopheles hoạt động và có người mang ký sinh trùng, vùng đó có nguy cơ xảy ra bệnh sốt rét.

Các biểu hiện chính của bệnh sốt rét là gì?

Biểu hiện của bệnh sốt rét rất đa dạng, từ nhẹ nhàng giống cảm cúm thông thường cho đến các triệu chứng nặng đe dọa tính mạng. Dấu hiệu đặc trưng nhất, làm nên tên gọi của bệnh, chính là những cơn sốt rét có chu kỳ rõ rệt.

Chu kỳ sốt điển hình của bệnh sốt rét

Đây là biểu hiện “kinh điển” và dễ nhận biết nhất của bệnh sốt rét, mặc dù không phải lúc nào cũng xuất hiện ở tất cả các bệnh nhân (nhất là ở trẻ em hoặc người sống lâu năm trong vùng dịch). Một cơn sốt rét điển hình thường trải qua ba giai đoạn kế tiếp nhau:

1. Giai đoạn Rét run: Bệnh nhân đột ngột cảm thấy ớn lạnh, sau đó là rét run cầm cập toàn thân. Cảm giác rét buốt, răng đánh vào nhau, người run lên bần bật dù đắp nhiều chăn. Da nhợt nhạt, nổi da gà. Giai đoạn này thường kéo dài từ 15 phút đến 1 giờ.

2. Giai đoạn Sốt nóng: Ngay sau giai đoạn rét run là giai đoạn sốt cao. Nhiệt độ cơ thể tăng nhanh, có thể lên tới 40-41°C. Người bệnh cảm thấy nóng bừng, đầu đau dữ dội, da khô nóng, mặt đỏ, mạch nhanh, thở gấp. Có thể kèm theo cảm giác buồn nôn, nôn mửa, khát nước, đau cơ khớp. Giai đoạn này thường kéo dài từ 2 đến 4 giờ (có thể lâu hơn).

3. Giai đoạn Vã mồ hôi: Sau khi sốt cao kéo dài, thân nhiệt bắt đầu hạ dần, người bệnh vã mồ hôi như tắm. Cảm giác dễ chịu hơn, đỡ đau đầu, đỡ khát nước. Toàn thân mềm nhũn, rất mệt mỏi và chìm vào giấc ngủ. Giai đoạn này thường kéo dài từ 2 đến 3 giờ.

Sau cơn sốt, bệnh nhân cảm thấy khá hơn nhưng vẫn còn mệt. Chu kỳ sốt này lặp lại theo một khoảng thời gian nhất định tùy thuộc vào loài ký sinh trùng gây bệnh:

• Sốt hàng ngày (P. falciparum không điển hình): Khoảng 24 giờ.
• Sốt cách nhật (P. falciparum điển hình, P. vivax, P. ovale): Khoảng 48 giờ.
• Sốt cách ba ngày (P. malariae): Khoảng 72 giờ.

Tuy nhiên, chu kỳ sốt này có thể không rõ ràng, đặc biệt trong những ngày đầu mắc bệnh, ở người mới đến vùng dịch, ở trẻ em, hoặc khi nhiễm nhiều loại Plasmodium cùng lúc. Sốt có thể không theo chu kỳ, liên tục hoặc thất thường.

Triệu chứng đi kèm phổ biến của bệnh sốt rét

Ngoài cơn sốt theo chu kỳ, bệnh sốt rét còn có rất nhiều biểu hiện khác đi kèm, khiến người bệnh vô cùng khó chịu và mệt mỏi. Những triệu chứng này có thể xuất hiện trước, trong hoặc sau cơn sốt:

• Đau đầu: Thường là đau đầu dữ dội, đặc biệt ở vùng trán.
• Đau cơ, đau khớp: Cảm giác đau nhức khắp cơ thể, giống như bị cảm cúm nặng.
• Buồn nôn, nôn mửa: Rất phổ biến, đặc biệt là ở trẻ em.
• Mệt mỏi, suy nhược: Cảm giác kiệt sức kéo dài sau cơn sốt.
• Chán ăn, ăn không ngon miệng: Ảnh hưởng đến tình trạng dinh dưỡng.
• Thiếu máu: Do ký sinh trùng phá hủy hồng cầu. Biểu hiện là da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt.
• Lách to: Lách là cơ quan lọc máu, khi bị sốt rét mạn tính, lách thường to ra và có thể sờ thấy dưới hạ sườn trái.
• Gan to: Gan cũng có thể bị ảnh hưởng và to ra.
• Vàng da, vàng mắt: Do hồng cầu bị phá hủy hàng loạt giải phóng bilirubin.

Các triệu chứng này có thể làm cho người bệnh cảm thấy hồi hộp lo lắng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và thể chất.

Biểu hiện bệnh sốt rét ở trẻ em có khác gì người lớn không?

Ở trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ và nhũ nhi, biểu hiện của bệnh sốt rét có thể không điển hình như ở người lớn và rất khó nhận biết. Chu kỳ sốt ba giai đoạn (rét run – nóng – vã mồ hôi) thường không rõ ràng hoặc hoàn toàn không có. Thay vào đó, trẻ có thể chỉ có:

• Sốt thất thường, sốt cao liên tục.
• Quấy khóc, bứt rứt.
• Bỏ bú hoặc ăn kém.
• Nôn trớ, tiêu chảy.
• Ho.
• Da xanh xao do thiếu máu.
• Gan lách to (khó phát hiện nếu không khám).

Đôi khi, các dấu hiệu ban đầu ở trẻ em chỉ rất mơ hồ, khiến phụ huynh dễ nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng thông thường khác. Việc chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị sốt rét ở trẻ em có thể dẫn đến diễn tiến nặng rất nhanh, đặc biệt là sốt rét ác tính. Vì vậy, khi trẻ sống hoặc đi từ vùng có sốt rét về mà có biểu hiện sốt, quấy khóc, bỏ ăn, cần nghĩ ngay đến khả năng mắc sốt rét và đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt. Quan sát các dấu hiệu bệnh tuyến giáp ở trẻ em hay các bệnh lý khác ở trẻ cũng đòi hỏi sự tinh tế tương tự.

Khi nào các biểu hiện bệnh sốt rét trở nên nguy hiểm?

Biểu hiện của bệnh sốt rét trở nên cực kỳ nguy hiểm khi bệnh tiến triển thành sốt rét ác tính. Sốt rét ác tính là thể bệnh nặng nhất, thường do Plasmodium falciparum gây ra, có tỷ lệ tử vong cao nếu không được cấp cứu kịp thời. Các dấu hiệu cảnh báo sốt rét ác tính bao gồm:

Dấu hiệu sốt rét ác tính cần cấp cứu ngay

Nếu người bệnh sốt rét (hoặc nghi ngờ sốt rét) có bất kỳ biểu hiện nào sau đây, cần đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị chuyên sâu:

• Sốt cao liên tục: Sốt không hạ hoặc chỉ hạ ít sau khi dùng thuốc hạ sốt thông thường.
• Rối loạn ý thức: Lơ mơ, li bì, nói sảng, hôn mê. Đây là dấu hiệu của sốt rét thể não, một trong những thể ác tính nguy hiểm nhất.
• Co giật: Đặc biệt phổ biến ở trẻ em. Co giật toàn thân hoặc cục bộ.
• Khó thở, thở nhanh: Có thể do thiếu máu nặng hoặc biến chứng phổi (phù phổi cấp).
• Thiếu máu nặng: Da niêm mạc rất xanh xao, khó thở, mạch nhanh, yếu.
• Vàng da, vàng mắt tăng nhanh và nhiều: Dấu hiệu tổn thương gan và tán huyết (vỡ hồng cầu) nặng.
• Tiểu ít hoặc không tiểu được: Dấu hiệu suy thận cấp.
• Huyết áp hạ, mạch nhanh yếu: Dấu hiệu sốc.
• Nôn liên tục, không ăn uống được: Dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải, không dung nạp thuốc uống.
• Xuất huyết bất thường: Chảy máu mũi, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da.
• Đau bụng dữ dội, tiêu chảy nhiều lần: Có thể là dấu hiệu sốt rét thể đường ruột.

Nhận biết sớm các dấu hiệu này là yếu tố then chốt để cứu sống người bệnh. Sốt rét ác tính diễn biến cực kỳ nhanh và nguy hiểm, không thể trì hoãn.

Biểu hiện bệnh sốt rét diễn ra theo từng giai đoạn như thế nào?

Quá trình từ khi bị muỗi đốt nhiễm bệnh cho đến khi xuất hiện triệu chứng và hồi phục (hoặc diễn tiến nặng) trải qua nhiều giai đoạn. Hiểu rõ các giai đoạn này giúp chúng ta hình dung rõ hơn về sự phát triển của bệnh và ý nghĩa của các biểu hiện.

1. Giai đoạn ủ bệnh

Đây là khoảng thời gian từ khi ký sinh trùng sốt rét xâm nhập vào cơ thể qua vết đốt muỗi cho đến khi chúng sinh sản đủ số lượng và gây ra triệu chứng đầu tiên. Ký sinh trùng di chuyển đến gan, nhân lên (giai đoạn ngoại hồng cầu), sau đó xâm nhập vào hồng cầu (giai đoạn hồng cầu). Trong giai đoạn ủ bệnh, người bệnh hoàn toàn không có triệu chứng gì.
Thời gian ủ bệnh tùy thuộc vào loài Plasmodium:

• P. falciparum: Thường 9-14 ngày.
• P. vivax, P. ovale: Thường 12-18 ngày (có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm do thể ngủ ở gan).
• P. malariae: Thường 18-40 ngày (có thể kéo dài hàng năm).

2. Giai đoạn khởi phát

Sau giai đoạn ủ bệnh là giai đoạn khởi phát, khi ký sinh trùng bắt đầu phá hủy hồng cầu hàng loạt. Biểu hiện lúc này thường không đặc hiệu và dễ nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác:

• Sốt nhẹ hoặc sốt không theo quy luật.
• Mệt mỏi, đau đầu, đau mình mẩy.
• Ăn ngủ kém.
• Có thể hơi ớn lạnh.
  Giai đoạn này kéo dài vài ngày trước khi chuyển sang giai đoạn toàn phát với những cơn sốt rét điển hình hơn.

3. Giai đoạn toàn phát

Đây là giai đoạn mà các biểu hiện của bệnh sốt rét trở nên rõ ràng nhất, đặc trưng bởi các cơn sốt rét theo chu kỳ ba giai đoạn (rét run, nóng, vã mồ hôi) như đã mô tả ở trên. Giữa các cơn sốt, người bệnh có thể cảm thấy khá hơn nhưng vẫn mệt mỏi, chán ăn.
Các triệu chứng đi kèm như đau đầu, buồn nôn, nôn, đau cơ, thiếu máu, gan lách to thường xuất hiện và rõ rệt trong giai đoạn này. Tùy thuộc vào loài ký sinh trùng và tình trạng sức khỏe của người bệnh, giai đoạn toàn phát có thể kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng nếu không được điều trị.

4. Giai đoạn lui bệnh và hồi phục

Khi được điều trị đúng phác đồ, số lượng ký sinh trùng trong máu giảm dần, các cơn sốt thưa dần và hết hẳn. Các triệu chứng khác cũng dần biến mất. Người bệnh bắt đầu cảm thấy khỏe hơn, ăn ngủ tốt hơn, tình trạng thiếu máu cải thiện (từ từ).
Tuy nhiên, với các loài như P. vivax và P. ovale, ký sinh trùng có thể tồn tại dưới dạng “thể ngủ” trong gan. Các thể ngủ này có thể tái hoạt động sau một thời gian (vài tuần, vài tháng hoặc thậm chí vài năm) và gây tái phát bệnh với các triệu chứng tương tự. P. falciparum và P. malariae không có thể ngủ ở gan, nhưng nếu việc điều trị không diệt sạch ký sinh trùng trong máu, bệnh có thể tái phát do sự sinh sôi trở lại của ký sinh trùng (gọi là tái nhiễm hoặc tái phát muộn).

Làm thế nào để phân biệt biểu hiện bệnh sốt rét với các bệnh sốt khác?

Đây là một thách thức lớn trong chẩn đoán, đặc biệt ở vùng không có sốt rét lưu hành. Nhiều bệnh nhiễm trùng khác cũng gây sốt và các triệu chứng tương tự sốt rét như:

• Sốt xuất huyết: Cũng là bệnh do muỗi truyền (muỗi Aedes), gây sốt cao đột ngột, đau đầu, đau cơ, phát ban, có thể có xuất huyết. Tuy nhiên, sốt xuất huyết thường không có giai đoạn rét run điển hình theo chu kỳ như sốt rét. Sốt xuất huyết có gội đầu được không hay các kiêng cữ khác cũng là điều nhiều người quan tâm khi mắc bệnh này.
• Cảm cúm: Sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, ho, sổ mũi. Các triệu chứng hô hấp thường rõ rệt hơn trong cúm.
• Nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu hóa, tiết niệu: Gây sốt và các triệu chứng khu trú tại cơ quan bị nhiễm.
• Thương hàn: Sốt kéo dài, đau đầu, mệt mỏi, táo bón hoặc tiêu chảy, có thể nổi ban.

Bảng so sánh dưới đây có thể giúp hình dung sự khác biệt giữa sốt rét và sốt xuất huyết – hai bệnh dễ nhầm lẫn ở vùng nhiệt đới:

Điểm mấu chốt để phân biệt là:

1. Yếu tố dịch tễ: Bạn có sống hoặc đi đến vùng có sốt rét lưu hành trong thời gian gần đây không? Đây là yếu tố quan trọng nhất.
2. Đặc điểm cơn sốt: Cơn sốt có kèm rét run dữ dội theo chu kỳ điển hình không?
3. Xét nghiệm máu: Đây là cách chắc chắn nhất. Xét nghiệm soi lam máu tìm ký sinh trùng sốt rét là “tiêu chuẩn vàng” để chẩn đoán.

Một số triệu chứng như đau vai gáy là bệnh gì hay hồi hộp lo lắng điềm gì thường ít liên quan trực tiếp đến sốt rét giai đoạn đầu, trừ khi bệnh đã gây suy nhược cơ thể nặng hoặc biến chứng thần kinh.

Ai có nguy cơ cao mắc bệnh sốt rét và cần chú ý biểu hiện?

Bất kỳ ai sống hoặc đi đến vùng có sốt rét lưu hành đều có nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ cao hơn và khi mắc bệnh thường có biểu hiện nặng hơn:

• Người dân sống trong vùng lưu hành sốt rét: Đặc biệt là ở các tỉnh miền núi, biên giới Việt Nam.
• Người đi du lịch, công tác, làm việc ở vùng sốt rét: Nếu không có biện pháp phòng ngừa đầy đủ.
• Trẻ em: Đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, hệ miễn dịch còn yếu, dễ mắc sốt rét ác tính.
• Phụ nữ có thai: Sốt rét trong thai kỳ có thể gây biến chứng cho cả mẹ và thai nhi (sảy thai, sinh non, thai chậm phát triển).
• Người bị suy giảm miễn dịch: Như người nhiễm HIV/AIDS.
• Người chưa từng tiếp xúc với ký sinh trùng sốt rét: Không có miễn dịch tự nhiên, dễ bị bệnh nặng khi lần đầu nhiễm.

Những đối tượng này cần đặc biệt cảnh giác với các biểu hiện sốt, dù là nhẹ nhất, sau khi đi đến vùng sốt rét về và cần đi khám ngay để được chẩn đoán kịp thời.

Phát hiện biểu hiện bệnh sốt rét, cần làm gì ngay?

Nếu bạn hoặc người thân có biểu hiện sốt, đặc biệt là sốt kèm rét run, và có yếu tố dịch tễ (từng sống hoặc đi đến vùng có sốt rét lưu hành trong vòng 3 tháng trở lại), điều quan trọng nhất là phải nghĩ đến khả năng mắc sốt rét và đến ngay cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm và chẩn đoán chính xác.

Các bước cần làm:

1. Đừng chủ quan: Sốt rét có thể khởi đầu với các triệu chứng rất giống cúm hoặc các bệnh thông thường khác. Đừng tự ý mua thuốc điều trị mà không rõ nguyên nhân, đặc biệt là các loại thuốc trị sốt rét. Việc dùng thuốc không đúng có thể làm lu mờ triệu chứng, khó chẩn đoán hoặc gây kháng thuốc.
2. Thông báo đầy đủ thông tin cho bác sĩ: Khi đi khám, hãy cho bác sĩ biết rõ về các triệu chứng đang gặp, thời gian xuất hiện, kiểu sốt (có rét run theo chu kỳ không), và đặc biệt là lịch sử đi lại (đã từng đi đến vùng nào có sốt rét lưu hành không, đi khi nào, về khi nào).
3. Thực hiện xét nghiệm máu: Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu để tìm ký sinh trùng sốt rét. Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất.
4. Tuân thủ phác đồ điều trị: Nếu kết quả xét nghiệm dương tính, bạn sẽ được chỉ định điều trị bằng thuốc sốt rét theo phác đồ chuẩn của Bộ Y tế. Cần uống thuốc đúng liều, đủ thời gian, theo chỉ dẫn của bác sĩ, ngay cả khi các triệu chứng đã hết. Điều này rất quan trọng để diệt sạch ký sinh trùng và ngăn ngừa tái phát.
5. Theo dõi sức khỏe: Sau khi điều trị, cần theo dõi sát sao các triệu chứng. Nếu có dấu hiệu bất thường như sốt trở lại, mệt mỏi tăng, hoặc bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ sốt rét ác tính, cần quay lại cơ sở y tế ngay lập tức.
6. Phòng chống muỗi đốt: Trong quá trình bị bệnh và cả sau khi khỏi, cần tích cực phòng chống muỗi đốt để tránh lây bệnh cho người khác (nếu vẫn còn ký sinh trùng trong máu) và tránh bị tái nhiễm. Ngủ màn tẩm hóa chất, dùng bình xịt diệt muỗi, kem chống muỗi là các biện pháp hiệu quả.

Chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị là nguyên nhân chính dẫn đến các biến chứng nặng và tử vong do sốt rét, đặc biệt là sốt rét ác tính.

Biểu hiện bệnh sốt rét có phòng ngừa được không?

Tin vui là bệnh sốt rét hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Các biện pháp phòng ngừa tập trung vào hai mục tiêu chính: bảo vệ con người khỏi bị muỗi đốt và tiêu diệt ký sinh trùng (ở người hoặc muỗi).

Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

1. Ngủ màn: Đây là biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất, đặc biệt là ngủ màn tẩm hóa chất diệt muỗi (được cấp phát miễn phí ở vùng dịch). Muỗi Anopheles cái thường hoạt động mạnh nhất vào ban đêm, nên ngủ màn là cách tốt nhất để tránh bị đốt khi ngủ.
2. Sử dụng bình xịt diệt muỗi, hương xua muỗi: Xịt thuốc diệt muỗi trong nhà, đốt hương muỗi hoặc sử dụng vợt điện diệt muỗi.
3. Mặc quần áo dài tay và chân: Hạn chế diện tích da hở để muỗi đốt, đặc biệt là vào buổi tối khi ra ngoài.
4. Sử dụng kem hoặc dung dịch xua muỗi: Thoa lên da các vùng hở khi ở trong vùng có nguy cơ.
5. Phá hủy nơi sinh sản của muỗi: Khai thông cống rãnh, lấp vũng nước đọng, vệ sinh môi trường xung quanh nhà ở.
6. Uống thuốc sốt rét dự phòng: Đối với người đi từ vùng không có sốt rét đến vùng lưu hành sốt rét. Việc uống thuốc dự phòng phải theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ hoặc cán bộ y tế dự phòng. Cần uống thuốc đúng loại, đúng liều, đúng thời gian quy định (thường bắt đầu trước khi đi vào vùng dịch, duy trì suốt thời gian ở vùng dịch và tiếp tục uống sau khi rời vùng dịch về).
7. Phun hóa chất diệt muỗi: Biện pháp này thường được triển khai ở cấp cộng đồng tại các vùng dịch để diệt muỗi trưởng thành.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa là cách tốt nhất để tránh phải đối mặt với các biểu hiện khó chịu và nguy hiểm của bệnh sốt rét.

Bác sĩ Nguyễn Văn Minh, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm nhiệt đới, chia sẻ: “Trong thực hành lâm sàng, việc nhận diện sớm biểu hiện của bệnh sốt rét là yếu tố quyết định tiên lượng bệnh. Một cơn sốt kèm rét run ở người từng đi đến vùng dịch tễ cần phải được coi là sốt rét cho đến khi có bằng chứng ngược lại. Đừng chần chừ, mỗi giờ trôi qua đối với thể sốt rét ác tính đều vô cùng quý giá.”

Giáo sư Trần Thị Hoa, chuyên nghiên cứu về ký sinh trùng, nhấn mạnh: “Biểu hiện của bệnh sốt rét có thể rất đa dạng, đặc biệt ở trẻ em hoặc những người đã sống lâu trong vùng dịch. Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể mình và không bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Yếu tố dịch tễ là chìa khóa giúp bác sĩ định hướng chẩn đoán nhanh chóng.”

Tóm lại: Hiểu rõ biểu hiện bệnh sốt rét để hành động đúng

Biểu hiện của bệnh sốt rét có thể từ nhẹ đến nặng, nhưng dấu hiệu “kinh điển” và dễ nhận biết nhất là những cơn sốt rét có chu kỳ kèm rét run, sốt nóng và vã mồ hôi. Tuy nhiên, không phải ai cũng có biểu hiện điển hình này, đặc biệt là trẻ em. Các triệu chứng đi kèm như đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, buồn nôn, thiếu máu, gan lách to cũng rất thường gặp.

Sốt rét ác tính là thể bệnh nguy hiểm, với các biểu hiện như rối loạn ý thức, co giật, khó thở, thiếu máu nặng, vàng da nhiều, suy thận. Khi xuất hiện những dấu hiệu này, cần cấp cứu ngay lập tức.

Điều quan trọng nhất cần ghi nhớ là: Nếu bạn (hoặc người thân) có biểu hiện sốt và đã từng sống hoặc đi đến vùng có sốt rét lưu hành, hãy nghĩ ngay đến sốt rét và đến cơ sở y tế gần nhất để được xét nghiệm máu chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đừng chủ quan, đừng tự điều trị.

Phòng chống muỗi đốt và uống thuốc dự phòng (nếu có chỉ định) là những biện pháp hiệu quả để bảo vệ bản thân khỏi bệnh sốt rét.

Hy vọng rằng những thông tin chi tiết về biểu hiện của bệnh sốt rét này sẽ giúp bạn nâng cao nhận thức và chủ động bảo vệ sức khỏe của mình và gia đình. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế. Sức khỏe là vốn quý nhất, hãy luôn lắng nghe cơ thể mình nhé!