Cách Sử Dụng Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Đúng Nhất: Hướng Dẫn Chi Tiết

Đời sống không phải lúc nào cũng theo kế hoạch, và đôi khi, những tình huống không lường trước có thể xảy ra, khiến bạn băn khoăn về khả năng mang thai ngoài ý muốn. Trong những lúc như vậy, thuốc tránh thai khẩn cấp trở thành một “cứu cánh” được nhiều người tìm đến. Nhưng bạn đã thực sự hiểu rõ về loại thuốc này, và quan trọng hơn, bạn có biết Cách Sử Dụng Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp sao cho đúng, an toàn và hiệu quả nhất không? Đừng lo lắng, bài viết này sẽ cùng bạn đi sâu vào vấn đề nhạy cảm nhưng vô cùng quan trọng này, giúp bạn nắm vững kiến thức cần thiết để đưa ra quyết định sáng suốt cho sức khỏe của mình. Chúng ta sẽ khám phá từ cơ chế hoạt động, các loại thuốc phổ biến, cho đến những điều cần lưu ý để sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp một cách hiệu quả nhất.

Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta gặp những tình huống sức khỏe đột ngột khiến mình lo lắng và cần tìm hiểu nhanh chóng, giống như khi bạn [răng mọc lẫy hàm dưới] và không biết nên làm gì để xử lý. Việc tìm kiếm thông tin chính xác và kịp thời là vô cùng quan trọng trong cả hai trường hợp.

Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Là Gì?

Thuốc tránh thai khẩn cấp, hay còn gọi là “thuốc ngừa thai cấp tốc”, là một biện pháp dự phòng được sử dụng sau khi quan hệ tình dục không an toàn hoặc khi các biện pháp tránh thai thông thường bị thất bại (ví dụ: bao cao su bị rách, quên uống thuốc tránh thai hàng ngày quá liều, tính sai ngày rụng trứng…). Đây không phải là một phương pháp tránh thai để sử dụng thường xuyên. Nôm na, nó giống như một “nút tạm dừng” khẩn cấp cho hệ thống sinh sản của bạn trong một khoảng thời gian nhất định sau sự cố.

Cơ Chế Hoạt Động Của Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp

Bạn có bao giờ tự hỏi làm thế nào mà một viên thuốc nhỏ lại có thể giúp tránh thai sau khi “sự đã rồi” không? Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai khẩn cấp chủ yếu dựa vào nội tiết tố, tác động lên chu kỳ kinh nguyệt tự nhiên của phụ nữ.

Cơ chế chính thường là:

• Ngăn chặn hoặc trì hoãn quá trình rụng trứng: Đây là tác dụng quan trọng nhất của hầu hết các loại thuốc tránh thai khẩn cấp, đặc biệt là loại chứa Levonorgestrel. Nếu trứng chưa rụng, tinh trùng sẽ không có gì để thụ tinh. Thuốc sẽ làm tăng đột ngột nồng độ hormone, đánh lừa cơ thể nghĩ rằng quá trình rụng trứng đã xảy ra hoặc chưa đến lúc, từ đó ngăn buồng trứng giải phóng trứng.
• Làm thay đổi chất nhầy cổ tử cung: Hormone trong thuốc có thể làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung, gây khó khăn cho tinh trùng di chuyển vào tử cung để gặp trứng.
• Ảnh hưởng đến niêm mạc tử cung: Một số loại thuốc hoặc cơ chế (đặc biệt là với thời gian muộn hơn hoặc loại chứa Ulipristal Acetate) có thể làm thay đổi cấu trúc của niêm mạc tử cung, khiến cho trứng đã thụ tinh (nếu có) khó làm tổ. Tuy nhiên, đây là cơ chế ít phổ biến và có nhiều tranh cãi hơn so với việc ngăn rụng trứng.

Quan trọng cần nhớ là thuốc tránh thai khẩn cấp không có tác dụng nếu trứng đã thụ tinh và làm tổ thành công trong tử cung. Nó không phải là thuốc phá thai.

Các Loại Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Phổ Biến

Trên thị trường hiện nay có nhiều loại thuốc tránh thai khẩn cấp, nhưng phổ biến nhất là các loại chứa hormone Progestin (Levonorgestrel) hoặc chất điều hòa thụ thể Progesteron (Ulipristal Acetate).

1. Thuốc chứa Levonorgestrel (Ví dụ: Postinor, NorLevo…)

• Thành phần: Chứa Levonorgestrel, một loại Progestin tổng hợp.
• Cách dùng phổ biến:
  • Loại 1 viên: Uống duy nhất 1 viên.
  • Loại 2 viên: Uống viên thứ nhất càng sớm càng tốt, viên thứ hai uống sau viên thứ nhất 12 giờ (một số khuyến cáo mới cho phép uống cả 2 viên cùng lúc).
• Thời gian hiệu quả: Hiệu quả cao nhất nếu được uống trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ không an toàn. Tuy nhiên, hiệu quả giảm dần theo thời gian. Uống trong 12-24 giờ đầu là tốt nhất.
• Cơ chế chính: Ngăn chặn hoặc trì hoãn rụng trứng.

2. Thuốc chứa Ulipristal Acetate (Ví dụ: EllaOne – ít phổ biến ở Việt Nam hơn)

• Thành phần: Chứa Ulipristal Acetate.
• Cách dùng: Uống duy nhất 1 viên.
• Thời gian hiệu quả: Có hiệu quả nếu được uống trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau khi quan hệ không an toàn. Hiệu quả duy trì tương đối ổn định trong suốt 5 ngày.
• Cơ chế chính: Ngăn chặn hoặc trì hoãn rụng trứng hiệu quả hơn Levonorgestrel, ngay cả khi quá trình rụng trứng đã bắt đầu.

Lựa chọn loại nào và cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp phù hợp còn tùy thuộc vào thời gian trôi qua kể từ lúc quan hệ không an toàn và tình trạng sức khỏe cá nhân. Việc tham khảo ý kiến của dược sĩ hoặc bác sĩ là rất quan trọng.

Khi Nào Cần Sử Dụng Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp?

Đây là câu hỏi mấu chốt mà nhiều người tìm kiếm khi muốn biết cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Thuốc được chỉ định sử dụng trong các trường hợp “khẩn cấp” sau đây:

• Quan hệ tình dục không được bảo vệ: Đây là trường hợp phổ biến nhất.
• Biện pháp tránh thai đang dùng bị thất bại:
  • Bao cao su bị rách, tuột hoặc dùng sai cách.
  • Quên uống thuốc tránh thai hàng ngày từ 2 viên trở lên.
  • Vòng tránh thai bị tuột hoặc nghi ngờ tuột.
  • Biện pháp xuất tinh ngoài thất bại (xuất tinh không hoàn toàn hoặc xuất tinh gần âm đạo).
  • Tính sai ngày rụng trứng khi áp dụng phương pháp theo dõi chu kỳ.
  • Các biện pháp khác không được thực hiện đúng kỹ thuật.
• Trường hợp bị tấn công tình dục.

Thời điểm vàng để sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là càng sớm càng tốt sau khi xảy ra tình huống không an toàn. Hiệu quả giảm dần theo thời gian, đặc biệt là với loại Levonorgestrel.

Cách Sử Dụng Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Đúng Cách: Hướng Dẫn Chi Tiết Từng Bước

Nắm vững cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là yếu tố quyết định hiệu quả ngừa thai. Dưới đây là các bước cơ bản cần tuân thủ:

1. Xác định loại thuốc bạn sẽ dùng: Dựa vào thời gian kể từ lúc quan hệ không an toàn và sự tư vấn của dược sĩ/bác sĩ, chọn loại thuốc phù hợp (Levonorgestrel 1 viên, 2 viên, hoặc Ulipristal Acetate).
2. Kiểm tra hạn sử dụng và hướng dẫn trên bao bì: Luôn đọc kỹ thông tin nhà sản xuất cung cấp.
3. Uống thuốc càng sớm càng tốt: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất.
   • Với thuốc chứa Levonorgestrel (loại 1 viên): Uống 1 viên duy nhất càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 72 giờ sau quan hệ.
   • Với thuốc chứa Levonorgestrel (loại 2 viên): Uống viên thứ nhất càng sớm càng tốt trong vòng 72 giờ. Viên thứ hai uống sau viên thứ nhất 12 giờ. Lưu ý: Một số nghiên cứu cho thấy uống cả 2 viên cùng lúc trong 72 giờ đầu cũng mang lại hiệu quả tương đương và có thể tiện lợi hơn, giảm nguy cơ quên uống viên thứ hai. Tuy nhiên, bạn nên tuân thủ hướng dẫn cụ thể trên bao bì hoặc theo lời khuyên của chuyên gia y tế.
   • Với thuốc chứa Ulipristal Acetate: Uống 1 viên duy nhất càng sớm càng tốt trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau quan hệ.
4. Uống thuốc với nước: Uống trọn viên với một ít nước lọc.
5. Không cần kiêng ăn hay uống gì đặc biệt: Bạn có thể uống thuốc trước hoặc sau bữa ăn đều được, không ảnh hưởng đến hiệu quả.
6. Lưu ý nếu bị nôn trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc: Nếu bạn nôn trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc Levonorgestrel hoặc 3 giờ sau khi uống thuốc Ulipristal Acetate, cơ thể có thể chưa hấp thu đủ liều. Trong trường hợp này, bạn cần liên hệ với dược sĩ hoặc bác sĩ ngay để được tư vấn xem có cần uống bù viên khác hay không.
7. Tránh quan hệ tình dục không an toàn tiếp theo: Sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, bạn cần sử dụng một biện pháp tránh thai rào cản (như bao cao su) cho đến khi có kinh nguyệt trở lại, bởi vì thuốc có thể làm thay đổi thời điểm rụng trứng của bạn. Nếu bạn quan hệ không an toàn lần nữa sau khi đã uống thuốc khẩn cấp trong cùng một chu kỳ, nguy cơ mang thai vẫn tồn tại và viên thuốc đã uống không còn hiệu quả bảo vệ cho lần quan hệ mới này.

Hướng dẫn chi tiết cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp đúng liều lượng và thời điểm

Liều dùng và thời điểm uống: Càng sớm, càng tốt

Bạn đã hiểu nguyên tắc “càng sớm càng tốt”. Cụ thể hơn, với thuốc Levonorgestrel, hiệu quả tốt nhất là trong 24 giờ đầu (nguy cơ mang thai khoảng 0.5% – 2%), sau đó giảm dần trong 25-48 giờ (nguy cơ khoảng 2%-3%) và 49-72 giờ (nguy cơ khoảng 3%-4%). Sau 72 giờ, hiệu quả rất thấp. Với Ulipristal Acetate, hiệu quả vẫn khá tốt trong cả 5 ngày, nhưng uống sớm vẫn luôn được khuyến khích.

Việc theo dõi cơ thể sau khi dùng thuốc là quan trọng, để nhận biết các dấu hiệu bất thường. Đôi khi, những thay đổi này có thể khiến bạn băn khoăn, tương tự như việc [sờ thấy cục ở cổ tử cung] và tự hỏi liệu có vấn đề gì nghiêm trọng không.

Cần làm gì sau khi uống thuốc?

Sau khi thực hiện cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp theo hướng dẫn, điều quan trọng là theo dõi cơ thể và chu kỳ kinh nguyệt của bạn.

• Theo dõi kỳ kinh nguyệt tiếp theo: Kỳ kinh nguyệt tiếp theo của bạn có thể đến sớm hơn, muộn hơn hoặc vào đúng thời điểm dự kiến. Sự thay đổi này là khá bình thường do tác động của hormone trong thuốc.
• Nếu kinh nguyệt chậm hơn 7 ngày so với dự kiến: Bạn nên thử thai. Thuốc tránh thai khẩn cấp không hiệu quả 100%, và việc kinh nguyệt chậm có thể là dấu hiệu mang thai.
• Lưu ý các dấu hiệu bất thường: Nếu bạn gặp phải chảy máu âm đạo bất thường, đau bụng dữ dội (đặc biệt là đau một bên), hoặc bất kỳ triệu chứng đáng lo ngại nào khác, hãy đi khám ngay lập tức. Đau bụng dưới sau khi uống thuốc đôi khi xảy ra, nhưng đau dữ dội có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung (một biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm).
• Xem xét biện pháp tránh thai lâu dài: Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là giải pháp lâu dài. Sau khi sử dụng, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế về các biện pháp tránh thai hiệu quả hơn và phù hợp với bạn để sử dụng thường xuyên.

Hiệu Quả Của Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Đến Đâu?

Không có biện pháp tránh thai nào đạt hiệu quả tuyệt đối 100% (ngoại trừ kiêng quan hệ tình dục hoàn toàn). Thuốc tránh thai khẩn cấp cũng vậy. Hiệu quả của nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Loại thuốc sử dụng: Ulipristal Acetate nhìn chung có hiệu quả cao hơn Levonorgestrel, đặc biệt là khi uống muộn hơn trong khoảng thời gian cho phép.
• Thời gian uống thuốc sau quan hệ: Đây là yếu tố CỰC KỲ quan trọng. Uống càng sớm thì hiệu quả càng cao.
• Thời điểm trong chu kỳ kinh nguyệt: Hiệu quả cao nhất khi thuốc được uống trước thời điểm rụng trứng. Nếu rụng trứng đã xảy ra hoặc sắp xảy ra, hiệu quả sẽ thấp hơn.
• Trọng lượng cơ thể: Một số nghiên cứu cho thấy hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp (đặc biệt là Levonorgestrel) có thể giảm ở phụ nữ thừa cân hoặc béo phì. Nếu bạn thuộc nhóm này, hãy thảo luận với bác sĩ về lựa chọn phù hợp nhất.
• Sử dụng thuốc khác: Một số loại thuốc khác (như thuốc chống động kinh, thuốc điều trị lao, St. John’s Wort…) có thể làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp.

Theo Planned Parenthood (một tổ chức y tế phi lợi nhuận tại Mỹ), ước tính:

• Thuốc Levonorgestrel có thể giảm nguy cơ mang thai khoảng 75-89% nếu được sử dụng đúng cách trong 72 giờ.
• Thuốc Ulipristal Acetate có thể giảm nguy cơ mang thai khoảng 85% nếu được sử dụng đúng cách trong 120 giờ.

Tuy nhiên, những con số này chỉ là ước tính. Quan trọng nhất là hiểu rằng thuốc chỉ làm giảm nguy cơ mang thai, chứ không loại bỏ hoàn toàn nguy cơ đó.

Các Tác Dụng Phụ Thường Gặp Của Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp

Giống như bất kỳ loại thuốc nào, thuốc tránh thai khẩn cấp cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ. Đa số các tác dụng phụ này thường nhẹ và tự hết sau vài ngày. Các tác dụng phụ phổ biến bao gồm:

• Buồn nôn và nôn: Đây là tác dụng phụ rất thường gặp, đặc biệt với thuốc Levonorgestrel liều cao hoặc loại 2 viên. Uống thuốc sau ăn nhẹ có thể giúp giảm triệu chứng này.
• Đau đầu, chóng mặt: Cảm giác hơi lâng lâng hoặc đau đầu nhẹ.
• Mệt mỏi: Cảm thấy uể oải hơn bình thường.
• Căng tức ngực: Giống như cảm giác trước kỳ kinh nguyệt.
• Đau bụng dưới nhẹ: Cảm giác âm ỉ ở vùng bụng dưới.
• Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt: Kỳ kinh tiếp theo có thể đến sớm hơn, muộn hơn, hoặc có lượng máu khác thường (ít hơn hoặc nhiều hơn). Có thể xuất hiện rong huyết hoặc chảy máu lấm tấm giữa kỳ.

Trích dẫn từ chuyên gia:
Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Anh, chuyên gia Sản khoa: “Các tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp thường là do sự thay đổi đột ngột của nội tiết tố trong cơ thể. Hầu hết chúng sẽ giảm dần và biến mất trong vòng 24-48 giờ. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng nặng hoặc kéo dài, hoặc bạn lo lắng, đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn y tế.”

Khi có những triệu chứng bất thường kéo dài sau khi dùng thuốc, việc tìm hiểu nguyên nhân là cần thiết. Điều này cũng giống như khi bạn thắc mắc [đi tiểu đêm nhiều là bệnh gì] và muốn tìm lời giải đáp cho tình trạng sức khỏe của mình.

Ai Không Nên Sử Dụng Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp?

Mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp được bán rộng rãi, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng. Các trường hợp chống chỉ định hoặc cần thận trọng đặc biệt bao gồm:

• Đã biết hoặc nghi ngờ đang mang thai: Như đã nói, thuốc tránh thai khẩn cấp không có tác dụng phá thai và không nên dùng nếu bạn đã có thai.
• Bị chảy máu âm đạo bất thường không rõ nguyên nhân: Cần đi khám để xác định nguyên nhân trước khi dùng thuốc nội tiết.
• Có tiền sử mắc bệnh huyết khối tắc mạch: Đây là trường hợp hiếm gặp với thuốc khẩn cấp liều thấp, nhưng vẫn cần thận trọng, đặc biệt với những người có yếu tố nguy cơ.
• Mắc bệnh gan nặng: Gan chịu trách nhiệm chuyển hóa hormone, nên bệnh gan nặng có thể ảnh hưởng đến cách thuốc hoạt động.
• Dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Đang sử dụng một số loại thuốc khác: Như đã đề cập, một số thuốc có thể tương tác làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp. Hãy thông báo cho dược sĩ hoặc bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang dùng (kể cả thuốc kê đơn, không kê đơn, thực phẩm chức năng, thảo dược).

Quan trọng: Nếu bạn có bất kỳ tình trạng sức khỏe mãn tính nào, hãy thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp.

Một số người có thể cảm thấy khó chịu nhẹ ở vùng bụng dưới. Tuy nhiên, nếu có cơn đau dữ dội hoặc bất thường ở vùng bụng, đặc biệt là [đau bụng ở giữa trên rốn], bạn cần đi khám ngay lập tức để được kiểm tra, vì đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe khác, bao gồm cả thai ngoài tử cung hoặc các bệnh lý tiêu hóa.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Cách Sử Dụng Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp

Có rất nhiều câu hỏi xoay quanh loại thuốc này. Dưới đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến nhất:

Thuốc tránh thai khẩn cấp có được sử dụng thường xuyên không?

Không. Thuốc tránh thai khẩn cấp được thiết kế chỉ để sử dụng trong các tình huống khẩn cấp, chứ không phải là biện pháp tránh thai hàng ngày. Việc lạm dụng thuốc có thể gây rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng xấu đến chu kỳ kinh nguyệt và sức khỏe sinh sản lâu dài. Nó cũng kém hiệu quả hơn các biện pháp tránh thai thông thường khi sử dụng lặp lại.

Uống thuốc tránh thai khẩn cấp rồi quan hệ tiếp có thai không?

Có. Sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, thuốc chỉ có tác dụng cho lần quan hệ không an toàn trước đó. Nếu bạn quan hệ không an toàn tiếp trong cùng chu kỳ đó, nguy cơ mang thai vẫn rất cao vì thuốc không bảo vệ cho những lần quan hệ sau. Hơn nữa, thuốc có thể làm thay đổi thời điểm rụng trứng, khiến việc tính ngày an toàn càng khó khăn. Bạn cần sử dụng bao cao su cho các lần quan hệ sau cho đến khi có kinh nguyệt trở lại.

Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này không?

Theo các bằng chứng y khoa hiện tại, việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp (dù là Levonorgestrel hay Ulipristal Acetate) không có tác động tiêu cực lâu dài đến khả năng sinh sản trong tương lai của bạn. Nó không gây vô sinh. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc khẩn cấp (sử dụng quá thường xuyên) có thể gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, khiến bạn khó khăn hơn trong việc theo dõi và lên kế hoạch mang thai sau này.

Thuốc tránh thai khẩn cấp có bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) không?

Hoàn toàn không. Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có tác dụng giảm nguy cơ mang thai, không có bất kỳ tác dụng nào trong việc ngăn ngừa HIV/AIDS hay các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như lậu, giang mai, Chlamydia, mụn rộp sinh dục… Để phòng tránh STIs, biện pháp duy nhất hiệu quả là sử dụng bao cao su hoặc kiêng quan hệ.

Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có cần kê đơn không?

Tại Việt Nam, hầu hết các loại thuốc tránh thai khẩn cấp chứa Levonorgestrel được bán không cần kê đơn tại các nhà thuốc. Loại chứa Ulipristal Acetate có thể cần kê đơn hoặc không phổ biến bằng. Tuy nhiên, việc tự ý mua và sử dụng mà không có sự tư vấn của dược sĩ hoặc bác sĩ có thể dẫn đến dùng sai cách hoặc không phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.

Nếu tôi đang cho con bú thì có dùng được thuốc tránh thai khẩn cấp không?

• Levonorgestrel: Được coi là an toàn khi sử dụng trong thời gian cho con bú. Một lượng nhỏ hormone có thể qua sữa mẹ, nhưng không gây hại cho em bé. Tuy nhiên, bạn có thể cân nhắc vắt bỏ sữa trong vài giờ sau khi uống thuốc nếu muốn giảm thiểu lượng hormone bé hấp thụ.
• Ulipristal Acetate: Không khuyến cáo sử dụng trong thời gian cho con bú vì hormone này có thể qua sữa mẹ với lượng đáng kể hơn và tác động của nó lên em bé chưa được nghiên cứu đầy đủ. Nếu bắt buộc phải dùng, cần ngưng cho con bú trong ít nhất 24 giờ (hoặc theo khuyến cáo cụ thể của nhà sản xuất) sau khi uống thuốc và vắt bỏ sữa trong thời gian này.

Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng không?

Các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc biến chứng từ thuốc tránh thai khẩn cấp là rất hiếm gặp, đặc biệt là với liều lượng sử dụng một lần. Tuy nhiên, như bất kỳ loại thuốc nào, vẫn có nguy cơ rất nhỏ. Đau bụng dữ dội (đặc biệt là một bên) sau khi dùng thuốc và chậm kinh kéo dài có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung, cần được kiểm tra y tế ngay.

Hiểu Đúng Về Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp và Tránh Lạm Dụng

Như tên gọi, đây là giải pháp “khẩn cấp”, không phải là phương pháp tránh thai thường quy. Tại sao?

1. Hiệu quả không cao bằng biện pháp thường xuyên: Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ làm giảm nguy cơ, trong khi các biện pháp như thuốc viên hàng ngày, que cấy, vòng tránh thai có hiệu quả ngừa thai rất cao (trên 99%) khi sử dụng đúng cách.
2. Tác dụng phụ nhiều hơn: Liều hormone trong thuốc khẩn cấp cao hơn nhiều so với thuốc hàng ngày, dễ gây ra các tác dụng phụ khó chịu và ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
3. Không bảo vệ cho các lần quan hệ tiếp theo: Bạn phải lo lắng và có thể phải dùng lại nếu tiếp tục quan hệ không an toàn trong cùng chu kỳ.
4. Tâm lý lo lắng: Phải phụ thuộc vào một giải pháp sau sự kiện dễ gây căng thẳng và lo lắng về hiệu quả cũng như tác dụng phụ.

Việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần trong một thời gian ngắn (ví dụ: trong cùng một chu kỳ kinh nguyệt) không làm tăng hiệu quả ngừa thai mà chỉ làm tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ và gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt nghiêm trọng hơn.

Trích dẫn từ chuyên gia:
Thạc sĩ Dược học Lê Văn Hùng: “Thuốc tránh thai khẩn cấp là một công cụ quan trọng trong các tình huống bất khả kháng, giúp giảm thiểu nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, chúng ta cần hiểu rõ vai trò của nó và tuyệt đối không nên coi đây là biện pháp tránh thai chính. Lựa chọn một phương pháp tránh thai lâu dài, phù hợp và an toàn hơn cho sức khỏe của bản thân là điều nên làm sau khi xử lý tình huống khẩn cấp.”

Nếu Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Không Hiệu Quả Thì Sao?

Mặc dù đã áp dụng đúng cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp và uống thuốc trong “thời gian vàng”, vẫn có một tỷ lệ nhỏ khả năng bạn vẫn có thể mang thai.

• Làm xét nghiệm thai: Nếu kỳ kinh nguyệt của bạn chậm hơn 7 ngày so với dự kiến sau khi uống thuốc, hãy làm xét nghiệm thai (que thử thai tại nhà hoặc xét nghiệm máu) để xác định chính xác.
• Khám bác sĩ: Nếu kết quả dương tính, bạn cần đi khám bác sĩ chuyên khoa sản phụ khoa để được tư vấn về các lựa chọn tiếp theo. Bác sĩ sẽ kiểm tra xem thai đang phát triển ở đâu (trong hay ngoài tử cung) và đưa ra lời khuyên phù hợp với hoàn cảnh và mong muốn của bạn. Việc theo dõi các mốc phát triển ban đầu của thai kỳ, ví dụ như [chiều dài đầu mông thai 6 tuần], là điều mà nhiều người quan tâm khi có kế hoạch mang thai, nhưng trong trường hợp mang thai ngoài ý muốn, việc xác định tuổi thai và vị trí thai là ưu tiên hàng đầu để có hướng xử lý kịp thời.

Nơi Mua Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp

Bạn có thể mua thuốc tránh thai khẩn cấp tại:

• Nhà thuốc tây: Đây là nơi phổ biến và tiện lợi nhất. Hãy chọn nhà thuốc uy tín và nên hỏi ý kiến dược sĩ về loại thuốc phù hợp và cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trước khi mua, đặc biệt nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe hoặc đang dùng thuốc khác.
• Phòng khám/Bệnh viện Sản Phụ khoa: Bạn cũng có thể nhận được thuốc tại các cơ sở y tế này sau khi được bác sĩ tư vấn.

Chi Phí Của Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp

Giá thuốc tránh thai khẩn cấp tương đối phải chăng, dao động từ vài chục nghìn đến khoảng hơn một trăm nghìn VNĐ mỗi liều, tùy thuộc vào loại thuốc (1 viên, 2 viên, hãng sản xuất) và nhà thuốc bán. So với chi phí nuôi dưỡng một đứa trẻ hoặc chi phí phá thai (nếu xảy ra thai ngoài ý muốn), đây là một khoản đầu tư nhỏ cho sự an tâm và sức khỏe của bạn.

Lựa Chọn Tránh Thai Lâu Dài Cho Tương Lai

Sau khi giải quyết tình huống khẩn cấp, điều quan trọng là suy nghĩ về một biện pháp tránh thai lâu dài, đáng tin cậy và phù hợp với lối sống của bạn. Có rất nhiều lựa chọn hiệu quả hơn nhiều so với thuốc khẩn cấp để bạn không còn phải lo lắng sau mỗi lần quan hệ:

• Thuốc tránh thai hàng ngày: Viên uống kết hợp hoặc viên uống chỉ chứa Progestin. Hiệu quả cao, dễ sử dụng (khi đã quen), giúp điều hòa kinh nguyệt.
• Bao cao su: Biện pháp rào cản kép, vừa tránh thai vừa ngừa STIs.
• Que cấy tránh thai: Cấy dưới da, tác dụng 3-5 năm, hiệu quả rất cao, tiện lợi.
• Vòng tránh thai: Đặt trong tử cung, tác dụng 5-10 năm, hiệu quả rất cao, tiện lợi.
• Miếng dán tránh thai, vòng đặt âm đạo: Các phương pháp dựa trên hormone khác.
• Thuốc tiêm tránh thai: Tiêm theo định kỳ (1 hoặc 3 tháng), hiệu quả cao.
• Triệt sản: Đối với những người không còn muốn có con (thắt ống dẫn trứng ở nữ, thắt ống dẫn tinh ở nam).

Thảo luận với bác sĩ chuyên khoa sản phụ khoa là cách tốt nhất để tìm ra phương pháp tránh thai phù hợp nhất với nhu cầu, sức khỏe và kế hoạch sinh sản của bạn. Đừng ngại tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp.

{width=800 height=418}

Lời Kết

Việc nắm vững cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là kiến thức y tế cơ bản mà mỗi người trưởng thành nên biết để tự bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình trong những trường hợp bất khả kháng. Thuốc tránh thai khẩn cấp là một công cụ hữu ích khi được sử dụng đúng mục đích và đúng thời điểm – đó là “cứu hỏa” cho những sự cố không mong muốn, chứ không phải là “bảo hiểm” cho việc quan hệ tình dục không an toàn thường xuyên.

Hãy luôn ưu tiên các biện pháp tránh thai hiệu quả và lâu dài để chủ động hoàn toàn trong việc lập kế hoạch gia đình và bảo vệ sức khỏe của bản thân. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế (bác sĩ, dược sĩ) để có được thông tin chính xác nhất và lựa chọn phù hợp nhất cho mình. Sức khỏe của bạn là điều quý giá nhất, hãy chăm sóc nó một cách khoa học và có trách nhiệm.