Hạch Bạch Huyết Ở Nách: Hiểu Đúng Để Không Hoang Mang

Chắc hẳn ít nhất một lần trong đời, bạn từng sờ thấy một cục nhỏ dưới cánh tay mình, rồi thoáng giật mình tự hỏi: “Ôi, cái gì thế này?”. Đó có thể là một nốt mụn, một nang lông bị viêm, hay đơn giản là một cục mỡ nhỏ vô hại. Nhưng cũng không loại trừ khả năng, đó chính là Hạch Bạch Huyết ở Nách đang “lên tiếng”. Đừng vội lo lắng hay hoảng sợ, bởi phần lớn các trường hợp sưng hạch bạch huyết là do những nguyên nhân lành tính mà thôi. Tuy nhiên, việc hiểu rõ về chúng, khi nào thì cần chú ý và đi khám bác sĩ là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ cùng bạn “giải mã” về những chiếc hạch nhỏ bé nhưng có vai trò không hề nhỏ này nhé!

Hạch Bạch Huyết Ở Nách Là Gì Và Chức Năng Ra Sao?

Nói một cách đơn giản, hạch bạch huyết là những trạm kiểm soát nhỏ bé nằm rải rác khắp cơ thể chúng ta, là một phần không thể thiếu của hệ miễn dịch. Bạn cứ hình dung hệ miễn dịch như một đội quân tinh nhuệ bảo vệ cơ thể khỏi “kẻ xâm lược” như vi khuẩn, virus hay các tế bào bất thường. Còn hạch bạch huyết chính là những doanh trại, nơi các chiến binh miễn dịch (tế bào lympho) đóng quân, nghỉ ngơi và chuẩn bị chiến đấu.

Hạch bạch huyết ở nách là những trạm kiểm soát đặc biệt, thu thập dịch bạch huyết từ cánh tay, vai, ngực và một phần lưng phía trên. Chúng nằm ẩn mình dưới lớp da vùng hõm nách. Bình thường, những hạt hạch này rất nhỏ, mềm, khó sờ thấy. Kích thước của chúng chỉ khoảng vài milimet thôi, có khi còn nhỏ hơn hạt gạo nữa.

Vậy chức năng chính của hạch bạch huyết là gì? Nhiệm vụ của chúng giống như một cái “màng lọc” vậy. Khi các dịch từ các mô xung quanh chảy qua hạch, hạch sẽ bắt giữ và tiêu diệt các tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus, tế bào ung thư lạc chỗ hoặc các mảnh vỡ tế bào. Khi gặp phải “kẻ thù”, các tế bào miễn dịch trong hạch sẽ tăng sinh mạnh mẽ để chiến đấu. Quá trình này làm cho hạch sưng to lên, đó chính là lý do vì sao bạn có thể sờ thấy chúng dễ dàng hơn khi cơ thể đang bị nhiễm trùng hoặc có vấn đề gì đó.

Hạch bạch huyết không chỉ có ở nách mà còn tập trung ở nhiều nơi khác trên cơ thể như cổ, bẹn, sau tai, trên xương đòn… Mỗi nhóm hạch sẽ chịu trách nhiệm thu thập dịch từ một vùng cơ thể cụ thể. Ví dụ, các hạch ở cổ thường sưng khi bạn bị viêm họng, viêm amidan. Tương tự như nổi hạch ở háng bên phải nữ giới thường liên quan đến các vấn đề ở chi dưới, vùng sinh dục hoặc bụng dưới.

Tại Sao Hạch Bạch Huyết Ở Nách Lại Sưng To? Những Nguyên Nhân Thường Gặp.

Hiện tượng sưng hạch bạch huyết ở nách về cơ bản là một dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch của bạn đang hoạt động. Nó giống như chuông báo động vang lên khi có gì đó không ổn trong vùng mà nhóm hạch đó phụ trách. Phần lớn các trường hợp sưng hạch nách là do nguyên nhân lành tính, tức là không phải ung thư.

Hạch bạch huyết ở nách sưng to là do đâu?
Sưng hạch bạch huyết ở nách chủ yếu là phản ứng của cơ thể trước sự tấn công của vi sinh vật (vi khuẩn, virus) hoặc sự xuất hiện của các tế bào bất thường trong vùng thu nhận dịch của nhóm hạch này.

Dưới đây là những “thủ phạm” phổ biến nhất khiến hạch nách của bạn “biểu tình”:

Sưng Hạch Nách Do Nhiễm Trùng: Kẻ Thù Số Một Của Hệ Miễn Dịch

Đây là nguyên nhân thường gặp nhất khiến hạch bạch huyết ở nách sưng lên. Nhiễm trùng có thể xảy ra ở cánh tay, bàn tay, ngón tay, vai, hoặc vùng ngực cùng bên. Khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập, chúng sẽ đi theo đường bạch huyết về hạch nách. Tại đây, một cuộc chiến giữa hệ miễn dịch và mầm bệnh diễn ra.

• Nhiễm trùng da và mô mềm: Một vết xước nhỏ do cạo lông nách, một nốt mụn bị viêm, nhọt, viêm nang lông, hay thậm chí là một vết côn trùng đốt ở cánh tay cũng đủ để kích thích hạch nách sưng. Tình trạng này thường kèm theo đau, sưng, đỏ tại chỗ nhiễm trùng.
• Bệnh “mèo cào” (Cat-scratch disease): Đây là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Bartonella henselae, lây truyền qua vết cào hoặc vết cắn của mèo (thường là mèo con). Hạch sưng thường xuất hiện gần vết cào, và nếu vết cào ở tay hoặc vai, hạch nách sẽ là nơi chịu trận. Hạch sưng có thể kéo dài vài tuần hoặc vài tháng.
• Nhiễm trùng do virus: Một số bệnh nhiễm virus toàn thân cũng có thể gây sưng hạch ở nhiều nơi, bao gồm cả nách. Ví dụ như tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng (mononucleosis), HIV, hoặc thậm chí là cảm cúm nặng.

Phản Ứng Sau Tiêm Chủng: Một Dấu Hiệu Bình Thường Của Hạch Nách

Bạn vừa tiêm vaccine ngừa COVID-19, vaccine cúm, hoặc vaccine HPV vào bắp tay? Vài ngày sau thấy hạch nách bên đó sưng nhẹ, hơi đau khi chạm vào? Đừng lo lắng, đây là phản ứng hoàn toàn bình thường và là dấu hiệu tốt cho thấy hệ miễn dịch của bạn đang “học bài” để tạo ra kháng thể. Các thành phần trong vaccine kích thích hạch bạch huyết gần đó (thường là hạch nách) để sản xuất tế bào miễn dịch. Tình trạng này thường tự biến mất sau vài ngày đến vài tuần. Nó giống như một tín hiệu cho biết “chiến binh” đang được tập luyện tại doanh trại vậy.

Hạch Nách Sưng Liệu Có Phải Chỉ Là Vấn Đề Da Liễu?

Đôi khi, các tình trạng viêm hoặc kích ứng da ở vùng nách cũng có thể khiến hạch bạch huyết phản ứng và sưng lên.

• Viêm tuyến mồ hôi: Vùng nách có nhiều tuyến mồ hôi. Khi các tuyến này bị viêm hoặc tắc nghẽn, có thể gây sưng và đau, đôi khi khó phân biệt với hạch sưng.
• Kích ứng do mỹ phẩm: Sử dụng lăn khử mùi, xà phòng hoặc các sản phẩm chăm sóc da khác ở vùng nách có thể gây kích ứng da, dẫn đến viêm nhẹ và làm hạch bạch huyết ở nách gần đó phản ứng.
• Viêm nang lông: Lông mọc ngược hoặc viêm nang lông do cạo, nhổ không đúng cách là thủ phạm phổ biến gây sưng, đau ở vùng nách, và hạch lân cận cũng có thể sưng theo.

Khi Nào Sưng Hạch Bạch Huyết Ở Nách Cần Lưu Ý Đặc Biệt?

Trong phần lớn trường hợp, sưng hạch bạch huyết ở nách là do nguyên nhân lành tính và sẽ tự xẹp sau khi tình trạng viêm nhiễm được giải quyết. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp hơn, hạch sưng có thể là dấu hiệu cảnh báo của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, bao gồm cả ung thư.

Sưng hạch nách khi nào là nguy hiểm?
Sưng hạch nách đáng lo ngại khi hạch có những đặc điểm bất thường như cứng chắc, không di động khi sờ nắn, kích thước tăng nhanh hoặc không xẹp sau vài tuần, kèm theo các triệu chứng toàn thân khác như sốt kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân, đổ mồ hôi đêm.

Dưới đây là những “dấu hiệu đỏ” bạn cần đặc biệt lưu tâm và đi khám bác sĩ ngay:

• Hạch sưng kéo dài: Hạch không xẹp hoặc thậm chí tiếp tục to lên sau 2-4 tuần, ngay cả khi nguyên nhân nhiễm trùng ban đầu đã được điều trị.
• Hạch cứng và không di động: Hạch sờ vào thấy chắc, rắn như viên sỏi và dường như dính chặt vào các mô xung quanh, không thể di chuyển dễ dàng dưới da. Các hạch lành tính thường mềm hơn và có thể di chuyển được khi sờ.
• Hạch sưng nhưng không đau: Hạch ác tính thường phát triển âm thầm và không gây đau trong giai đoạn đầu, khác với hạch viêm nhiễm lành tính thường đau và nhạy cảm khi chạm vào. Tương tự như nổi hạch ở cổ bên trái không đau cũng cần được đánh giá cẩn thận bởi bác sĩ.
• Kích thước hạch lớn: Hạch có kích thước lớn hơn 1-2 cm và tiếp tục tăng kích thước.
• Kèm theo các triệu chứng toàn thân:
  • Sốt kéo dài, không rõ nguyên nhân.
  • Sụt cân không chủ đích (giảm 10% trọng lượng cơ thể trở lên trong 6 tháng).
  • Đổ mồ hôi đêm nhiều đến mức ướt áo.
  • Mệt mỏi kéo dài.

Ung Thư Hạch Bạch Huyết (Lymphoma): Kẻ Thù Thầm Lặng

Ung thư hạch bạch huyết, hay còn gọi là lymphoma, là loại ung thư bắt nguồn từ các tế bào của hệ bạch huyết. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu có mô bạch huyết, bao gồm cả hạch bạch huyết ở nách. Lymphoma khiến các tế bào lympho tăng sinh bất thường và tích tụ trong hạch, làm hạch sưng to.

Có hai loại lymphoma chính: Hodgkin lymphoma và Non-Hodgkin lymphoma. Triệu chứng sưng hạch thường là không đau, có thể ở một vùng hoặc nhiều vùng trên cơ thể, kèm theo các triệu chứng toàn thân như sốt, sụt cân, đổ mồ hôi đêm.

Hạch Nách Di Căn: Khi Ung Thư Từ Nơi Khác Đến

Hạch nách là nơi di căn phổ biến của một số loại ung thư ở vùng lân cận.

• Ung thư vú: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây sưng hạch nách do di căn ở phụ nữ (và cả nam giới, dù hiếm gặp hơn). Các tế bào ung thư từ khối u vú có thể đi theo đường bạch huyết đến các hạch ở nách và phát triển tại đó. Sưng hạch nách có thể là dấu hiệu đầu tiên của ung thư vú, ngay cả khi khối u ở vú còn nhỏ hoặc chưa sờ thấy.
• Ung thư da (Melanoma): Đặc biệt là melanoma ở vùng cánh tay, vai hoặc ngực trên, có thể di căn đến hạch nách.
• Ung thư phổi: Một số loại ung thư phổi cũng có thể di căn đến các nhóm hạch ở nách.

Nếu bạn phát hiện sưng hạch bạch huyết ở nách kèm theo các triệu chứng đáng ngờ hoặc tiền sử bệnh lý liên quan, việc đi khám bác sĩ chuyên khoa là điều cần thiết để loại trừ khả năng ung thư. Để hiểu rõ ung thư hạch có chữa được không, việc xác định chính xác loại ung thư và giai đoạn bệnh là cực kỳ quan trọng, và điều này chỉ có thể được thực hiện thông qua thăm khám và các xét nghiệm chuyên sâu.

Các Bệnh Hệ Thống Tự Miễn: Khi Cơ Thể Quay Lưng Lại

Một số bệnh lý tự miễn, nơi hệ miễn dịch tấn công nhầm các mô khỏe mạnh của cơ thể, cũng có thể gây sưng hạch bạch huyết lan tỏa, bao gồm cả vùng nách. Ví dụ như Lupus ban đỏ hệ thống hoặc Sarcoidosis. Trong những trường hợp này, sưng hạch chỉ là một trong nhiều triệu chứng của bệnh lý toàn thân.

Triệu Chứng Đi Kèm Sưng Hạch Bạch Huyết Ở Nách: Đọc Vị Cơ Thể

Khi hạch bạch huyết ở nách sưng lên, đó là một tín hiệu. Tín hiệu đó có ý nghĩa gì còn tùy thuộc vào các triệu chứng khác đi kèm. Việc để ý những dấu hiệu này giúp bạn và bác sĩ định hướng nguyên nhân ban đầu.

Sưng hạch nách thường có những triệu chứng gì đi kèm?
Sưng hạch nách có thể đi kèm với đau, đỏ, ấm nóng (nếu viêm nhiễm), sốt, mệt mỏi, sụt cân, đổ mồ hôi đêm, hoặc các triệu chứng liên quan đến vùng bị ảnh hưởng (ví dụ: đau tay, vết thương ở tay, khối u vú…).

Hãy xem xét các khả năng:

• Nếu hạch sưng, đau, đỏ, ấm nóng: Đây là dấu hiệu điển hình của viêm hạch cấp tính do nhiễm trùng ở vùng lân cận. Bạn có thể thấy vết thương, mụn nhọt, hoặc vùng da bị viêm ở cánh tay, bàn tay, hoặc vùng nách.
• Nếu hạch sưng, không đau, cứng, không di động, kèm theo sụt cân, sốt, đổ mồ hôi đêm: Đây là những triệu chứng đáng báo động, có thể gợi ý ung thư hạch (lymphoma) hoặc di căn từ một khối u khác.
• Nếu hạch sưng sau tiêm vaccine: Thường chỉ sưng nhẹ, có thể hơi đau, và tự biến mất sau vài ngày đến vài tuần. Đây là phản ứng bình thường.
• Nếu hạch sưng kèm theo triệu chứng cảm cúm, mệt mỏi toàn thân: Có thể là do nhiễm virus như tăng bạch cầu đơn nhân.
• Nếu sờ thấy cục u khác ở nách, kèm theo sưng hạch: Cần phân biệt đó là gì. Có thể là nang lông bị viêm, nhọt, u mỡ, hoặc thậm chí là khối u vú (nếu là nữ giới) và hạch nách sưng là do phản ứng hoặc di căn.

Quan sát kỹ các triệu chứng đi kèm là bước đầu tiên giúp bạn và bác sĩ khoanh vùng nguyên nhân. Tuyệt đối không nên tự chẩn đoán dựa trên các triệu chứng này mà cần có sự thăm khám và đánh giá chuyên môn.

Chẩn Đoán Hạch Bạch Huyết Ở Nách Sưng: Con Đường Tìm Ra Sự Thật

Khi bạn đến gặp bác sĩ vì lo ngại về hạch bạch huyết ở nách bị sưng, bác sĩ sẽ thực hiện một quy trình chẩn đoán bài bản để xác định nguyên nhân chính xác.

Bác sĩ chẩn đoán sưng hạch nách bằng cách nào?
Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử và khám lâm sàng để sờ nắn đặc điểm của hạch (kích thước, độ mềm/cứng, di động hay cố định, đau hay không đau). Sau đó, tùy thuộc vào nghi ngờ ban đầu, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, CT, MRI), hoặc sinh thiết hạch để có kết luận cuối cùng.

Dưới đây là các bước thường được thực hiện:

1. Hỏi bệnh sử và Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi bạn về thời gian hạch bắt đầu sưng, tốc độ sưng, có đau không, có triệu chứng nào khác đi kèm không (sốt, sụt cân, mệt mỏi), có tiền sử bệnh lý gì không, gần đây có bị thương hay nhiễm trùng ở vùng cánh tay/ngực không, có tiêm chủng gì không. Sau đó, bác sĩ sẽ sờ nắn vùng nách và các nhóm hạch lân cận khác như cổ, trên xương đòn, bẹn. Việc kiểm tra các nhóm hạch khác cũng rất quan trọng, bởi đôi khi sưng hạch ở nhiều nơi có thể gợi ý bệnh lý toàn thân. Tương tự như khi thăm khám nổi hạch ở cổ bên trái không đau, bác sĩ sẽ kiểm tra cả các nhóm hạch khác để có cái nhìn toàn diện.

2. Xét nghiệm máu: Nếu nghi ngờ nhiễm trùng, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm công thức máu để kiểm tra số lượng bạch cầu. Xét nghiệm tìm kháng thể virus (như HIV, EBV gây tăng bạch cầu đơn nhân) cũng có thể được thực hiện nếu có các triệu chứng gợi ý.

3. Chẩn đoán hình ảnh:

   • Siêu âm: Đây là phương pháp phổ biến và hữu ích để đánh giá đặc điểm của hạch: kích thước, hình dạng, cấu trúc bên trong, có tăng sinh mạch máu bất thường không. Siêu âm có thể giúp phân biệt hạch lành tính với hạch ác tính ở mức độ nhất định. Kỹ thuật này cũng thường được sử dụng để đánh giá các loại hạch khác trên cơ thể, giúp chẩn đoán bé nổi hạch sau tai hoặc các vị trí khác.
   • CT scan hoặc MRI: Có thể được chỉ định nếu cần đánh giá kỹ lưỡng hơn vùng nách và các vùng lân cận, hoặc khi nghi ngờ bệnh lý lan rộng.

4. Sinh thiết hạch: Đây là phương pháp “tiêu chuẩn vàng” để xác định chính xác nguyên nhân sưng hạch, đặc biệt khi nghi ngờ ung thư. Bằng cách lấy một mẫu mô nhỏ từ hạch và quan sát dưới kính hiển vi (xét nghiệm giải phẫu bệnh), bác sĩ có thể biết được đó là hạch viêm đơn thuần, lao hạch, hay tế bào ung thư (lymphoma hoặc di căn). Có nhiều phương pháp sinh thiết:

   • Hút tế bào bằng kim nhỏ (Fine Needle Aspiration – FNA): Sử dụng kim nhỏ để hút vài tế bào từ hạch. Ít xâm lấn nhưng đôi khi kết quả không đủ để đưa ra chẩn đoán cuối cùng.
   • Sinh thiết kim lõi (Core needle biopsy): Sử dụng kim lớn hơn để lấy một mẫu mô trụ từ hạch. Cung cấp nhiều thông tin hơn FNA.
   • Sinh thiết trọn hạch (Excisional biopsy): Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ hoặc một phần hạch. Cung cấp mẫu mô lớn nhất và thường cho kết quả chẩn đoán chính xác nhất, đặc biệt hữu ích trong chẩn đoán lymphoma.

Dựa trên kết quả của các xét nghiệm này, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán cuối cùng về nguyên nhân khiến hạch bạch huyết ở nách của bạn sưng to và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

Điều Trị Sưng Hạch Bạch Huyết Ở Nách: Tùy Thuộc Vào Nguyên Nhân

Điều trị sưng hạch bạch huyết ở nách không phải là điều trị bản thân cái hạch sưng, mà là điều trị nguyên nhân gây ra tình trạng sưng đó. Khi nguyên nhân gốc rễ được giải quyết, hạch thường sẽ dần dần xẹp xuống.

Sưng hạch nách điều trị như thế nào?
Việc điều trị sưng hạch nách hoàn toàn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Nếu do nhiễm trùng, bác sĩ sẽ dùng kháng sinh hoặc thuốc kháng virus. Nếu do viêm, có thể dùng thuốc chống viêm. Nếu do ung thư, cần các phương pháp chuyên sâu như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, hoặc liệu pháp miễn dịch.

• Nếu nguyên nhân là nhiễm trùng:

  • Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh (nếu nhiễm trùng do vi khuẩn) hoặc thuốc kháng virus (nếu nhiễm trùng do virus và có thuốc đặc hiệu).
  • Điều trị tại chỗ nhiễm trùng (làm sạch vết thương, rạch dẫn lưu áp xe nếu có).
  • Hạch sưng sẽ tự xẹp dần trong vài ngày đến vài tuần sau khi nhiễm trùng được kiểm soát.

• Nếu nguyên nhân là phản ứng viêm hoặc kích ứng lành tính:

  • Thường không cần điều trị đặc hiệu.
  • Tránh xa tác nhân gây kích ứng (ví dụ: đổi loại lăn khử mùi).
  • Hạch sẽ tự xẹp theo thời gian.

• Nếu nguyên nhân là phản ứng sau tiêm chủng:

  • Không cần điều trị.
  • Có thể chườm mát nhẹ nhàng hoặc dùng thuốc giảm đau không kê đơn (như paracetamol) nếu cảm thấy khó chịu. Hạch sẽ tự hết sưng.

• Nếu nguyên nhân là ung thư (Lymphoma hoặc di căn):

  • Đây là trường hợp phức tạp và cần được điều trị bởi các bác sĩ chuyên khoa Ung bướu.
  • Các phương pháp điều trị có thể bao gồm: phẫu thuật (đôi khi cần nạo vét hạch nách), hóa trị, xạ trị, liệu pháp miễn dịch, liệu pháp đích…
  • Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh, tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Để hiểu rõ hơn liệu ung thư hạch có chữa được không và các phương pháp điều trị cụ thể, bệnh nhân cần thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên khoa của mình.

• Nếu nguyên nhân là bệnh lý tự miễn:

  • Điều trị tập trung vào kiểm soát bệnh lý tự miễn bằng các thuốc ức chế miễn dịch theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa Khớp hoặc Nội tổng quát. Sưng hạch sẽ cải thiện khi bệnh được kiểm soát.

Trong mọi trường hợp, việc tự ý dùng thuốc hoặc can thiệp vào hạch sưng mà không có chỉ định của bác sĩ là điều không nên làm, bởi nó có thể làm tình trạng trầm trọng hơn hoặc che lấp các dấu hiệu quan trọng, gây khó khăn cho việc chẩn đoán.

Phân Biệt Hạch Bạch Huyết Ở Nách Với Các Cục U Khác Tại Vùng Nách

Không phải cục u nào xuất hiện dưới cánh tay cũng là hạch bạch huyết ở nách bị sưng. Vùng nách là nơi tập trung nhiều cấu trúc khác như tuyến mồ hôi, nang lông, mô mỡ, mạch máu, dây thần kinh. Do đó, có nhiều loại cục u khác có thể xuất hiện ở đây.

Cục u ở nách có phải lúc nào cũng là hạch bạch huyết không?
Không. Vùng nách có nhiều cấu trúc khác nhau nên cục u ở nách có thể là nhọt, áp xe, u nang bã nhờn, u mỡ, viêm tuyến mồ hôi mủ, hoặc thậm chí là khối u vú phụ (ở nữ giới).

Việc phân biệt đôi khi rất khó khăn nếu chỉ dựa vào cảm nhận bên ngoài. Dưới đây là một số loại cục u thường gặp ở nách và đặc điểm để phân biệt sơ bộ với hạch sưng (lưu ý: đây chỉ là thông tin tham khảo, chẩn đoán chính xác cần được thực hiện bởi bác sĩ):

Việc tự sờ nắn và cảm nhận có thể giúp bạn nhận biết sự khác biệt ban đầu, nhưng để chẩn đoán chính xác, bạn vẫn cần đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ sử dụng kinh nghiệm lâm sàng kết hợp với các phương tiện chẩn đoán hình ảnh (như siêu âm) và xét nghiệm (sinh thiết) để đưa ra kết luận cuối cùng.

Tự Chăm Sóc Và Theo Dõi Khi Sưng Hạch Bạch Huyết Ở Nách

Khi phát hiện hạch bạch huyết ở nách bị sưng, điều đầu tiên và quan trọng nhất là giữ bình tĩnh và không nên quá lo lắng, đặc biệt nếu hạch mềm, di động và bạn có các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc vừa tiêm chủng. Tuy nhiên, bạn cần theo dõi sát sao và biết khi nào cần tìm kiếm sự trợ giúp y tế.

Nên làm gì khi bị sưng hạch nách tại nhà?
Khi bị sưng hạch nách, bạn nên theo dõi kích thước và đặc điểm của hạch (cứng, di động, đau…). Nghỉ ngơi đầy đủ, uống đủ nước và tránh các tác nhân gây kích ứng vùng nách. Quan trọng nhất là KHÔNG tự ý nặn, chích hoặc dùng các loại thuốc không rõ nguồn gốc và cần đi khám bác sĩ nếu hạch không xẹp sau 2-4 tuần, hoặc có các dấu hiệu đáng ngờ.

Dưới đây là những điều bạn có thể làm:

• Theo dõi hạch: Quan sát kích thước, hình dạng, độ mềm/cứng và cảm giác đau của hạch theo thời gian. Ghi lại ngày bắt đầu sưng và bất kỳ thay đổi nào bạn nhận thấy.
• Nghỉ ngơi và uống đủ nước: Giúp cơ thể phục hồi tốt hơn nếu nguyên nhân là nhiễm trùng.
• Tránh tác nhân gây kích ứng: Tạm ngừng sử dụng các sản phẩm khử mùi, xà phòng hoặc kem dưỡng da ở vùng nách nếu bạn nghi ngờ chúng gây kích ứng.
• Không tự ý xử lý: Tuyệt đối không nặn, chích, chườm nóng/lạnh bừa bãi hoặc dùng các loại thuốc không kê đơn (trừ thuốc giảm đau thông thường như paracetamol nếu đau) mà chưa hỏi ý kiến bác sĩ. Việc can thiệp không đúng cách có thể gây nhiễm trùng nặng hơn hoặc làm tình hình phức tạp thêm.
• Tìm kiếm dấu hiệu nhiễm trùng: Kiểm tra xem có vết thương, mụn nhọt, sưng đỏ, chảy mủ ở vùng cánh tay, bàn tay, ngón tay, hoặc ngực cùng bên không.

Khi nào cần đi khám bác sĩ ngay lập tức?

Bạn cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp nếu sưng hạch bạch huyết ở nách của bạn kèm theo bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào sau đây:

• Hạch sưng to rất nhanh trong vài ngày.
• Hạch rất đau, sưng đỏ, kèm theo sốt cao, ớn lạnh.
• Bạn cảm thấy khó thở hoặc khó nuốt.
• Hạch sưng kèm theo sụt cân không rõ nguyên nhân, sốt kéo dài, đổ mồ hôi đêm.
• Hạch sờ thấy cứng chắc, không di động.
• Bạn có tiền sử ung thư hoặc có yếu tố nguy cơ cao (ví dụ: tiền sử gia đình ung thư vú).
• Tình trạng sưng hạch không cải thiện hoặc tồi tệ hơn sau 2-4 tuần, ngay cả khi đã điều trị nguyên nhân nghi ngờ ban đầu.

Ngay cả khi hạch không có các dấu hiệu đáng lo ngại kể trên nhưng bạn vẫn cảm thấy lo lắng hoặc băn khoăn, đừng ngần ngại đi khám để được tư vấn và loại trừ các khả năng. Việc thăm khám sớm giúp chẩn đoán và điều trị kịp thời nếu có vấn đề nghiêm trọng, hoặc đơn giản là giúp bạn yên tâm hơn nếu nguyên nhân là lành tính. Điều này cũng giống như khi bạn gặp tình trạng nổi hạch ở háng bên phải nữ giới, việc tìm hiểu và đi khám sớm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của mình.

Lời Khuyên Từ Chuyên Gia: Đừng Chủ Quan Với Sức Khỏe Của Hạch Bạch Huyết Ở Nách

Hạch bạch huyết là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch. Sự sưng to của chúng thường là một phản ứng bảo vệ tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, việc bỏ qua các dấu hiệu bất thường hoặc trì hoãn việc đi khám có thể dẫn đến hậu quả đáng tiếc nếu nguyên nhân là nghiêm trọng.

Giáo sư Tiến sĩ Bác sĩ Trần Văn A, một chuyên gia Nội khoa và Ung bướu với nhiều năm kinh nghiệm, chia sẻ: “Tôi thường ví hệ bạch huyết như một mạng lưới giao thông với các trạm kiểm soát quan trọng là các hạch. Khi có ‘kẻ lạ’ (mầm bệnh, tế bào bất thường) xâm nhập vào ‘tuyến đường’, trạm kiểm soát gần nhất sẽ hoạt động hết công suất để bắt giữ chúng, dẫn đến tình trạng sưng hạch. Phần lớn chỉ là ‘tăng cường an ninh’ tạm thời. Tuy nhiên, khi ‘trạm kiểm soát’ có dấu hiệu ‘quá tải’ bất thường, như hạch sưng nhanh, cứng, không đau và kéo dài, đó có thể là tín hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn cần được điều tra. Đừng bao giờ chủ quan với bất kỳ cục u mới xuất hiện nào trên cơ thể, đặc biệt là [hạch bạch huyết ở nách]. Khám sớm, chẩn đoán đúng là chìa khóa để điều trị hiệu quả.”

Việc chủ động theo dõi sức khỏe của mình, lắng nghe những tín hiệu mà cơ thể phát ra là cách tốt nhất để phòng bệnh và điều trị kịp thời. Tương tự như việc tìm hiểu sốt xuất huyết có kiêng gió không để có cách chăm sóc đúng đắn khi mắc bệnh, việc hiểu biết về các bộ phận cơ thể như hạch bạch huyết giúp chúng ta có thái độ đúng mực trước các dấu hiệu bất thường.

Kết Luận

Tóm lại, hạch bạch huyết ở nách là một phần thiết yếu của hệ miễn dịch, đóng vai trò “trạm kiểm soát” lọc mầm bệnh. Sưng hạch nách là một dấu hiệu phổ biến, đa số trường hợp là do nhiễm trùng, viêm hoặc phản ứng sau tiêm chủng và thường tự khỏi. Tuy nhiên, không thể bỏ qua khả năng hạch sưng là do nguyên nhân nghiêm trọng hơn như ung thư hạch hoặc di căn, đặc biệt khi hạch có các đặc điểm như cứng, không đau, không di động, kéo dài và kèm theo các triệu chứng toàn thân.

Việc theo dõi sát sao các đặc điểm của hạch sưng, các triệu chứng đi kèm và không ngần ngại đi khám bác sĩ khi có bất kỳ lo ngại nào là vô cùng quan trọng. Chỉ có bác sĩ mới có thể đưa ra chẩn đoán chính xác thông qua thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm chuyên sâu như siêu âm, xét nghiệm máu và sinh thiết. Đừng để sự chủ quan hay lo lắng thái quá cản trở bạn tìm kiếm sự chăm sóc y tế cần thiết. Hãy là người lắng nghe cơ thể mình một cách thông thái, đặc biệt là với những tín hiệu từ hạch bạch huyết ở nách.