Chào bạn, chắc hẳn không ít lần bạn giật mình khi soi gương thấy đôi mắt bỗng dưng sưng húp, trông vừa khó chịu lại vừa lo lắng đúng không? Tình trạng Mắt Bị Sưng Thì Phải Làm Sao là câu hỏi mà rất nhiều người đặt ra. Đôi khi nó chỉ là dấu hiệu của một đêm thiếu ngủ hoặc khóc lóc, nhưng cũng có lúc lại là “lời cảnh báo” từ cơ thể về một vấn đề sức khỏe nào đó. Đừng vội hoang mang, hãy cùng nhau tìm hiểu rõ hơn về hiện tượng này và cách xử lý tốt nhất nhé.
Khi bỗng dưng thấy mắt bị sưng, điều đầu tiên bạn nghĩ đến có thể là tìm ngay cách làm xẹp tức thì. Tuy nhiên, để giải quyết triệt để, chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ. Giống như việc khi bị đau dưới ngực bên phải ở nữ, bạn cần xác định chính xác nguyên nhân là do cơ, xương, hay một cơ quan nội tạng nào đó, thì với đôi mắt sưng húp cũng vậy, việc xác định “thủ phạm” là vô cùng quan trọng. Đôi khi, nguyên nhân lại liên quan đến những điều rất bất ngờ trong cuộc sống thường ngày của chúng ta đấy.
Khi mắt bị sưng đột ngột và không kèm theo các triệu chứng nguy hiểm, bạn có thể thực hiện một số biện pháp đơn giản tại nhà để làm dịu và giảm sưng nhanh chóng.
Điều đầu tiên và dễ nhất bạn có thể làm là dùng biện pháp chườm lạnh. Nhiệt độ thấp giúp co mạch máu, giảm lưu lượng máu đến vùng sưng, từ đó làm giảm kích thước và cảm giác khó chịu của mí mắt sưng.
Cách thực hiện chườm lạnh rất đơn giản:
Ngoài ra, bạn cũng nên tránh dụi mắt. Mặc dù cảm giác ngứa ngáy, khó chịu có thể khiến bạn muốn gãi hay dụi mạnh, nhưng hành động này chỉ làm tình trạng sưng tấy thêm trầm trọng, thậm chí gây tổn thương thêm cho vùng da mỏng manh quanh mắt. Nếu có cảm giác cộm hay dị vật, hãy thử rửa mắt nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý chuyên dụng cho mắt để làm sạch.
Một biện pháp dân gian phổ biến khác là dùng túi trà lọc đã qua sử dụng (trà xanh hoặc trà đen). Sau khi pha trà, lấy túi trà ra, để nguội hoặc cho vào tủ lạnh một lúc cho mát. Sau đó, đắp túi trà lên mắt nhắm trong khoảng 15-20 phút. Caffeine và một số chất chống oxy hóa trong trà được cho là có tác dụng giảm sưng và làm dịu da. Tuy nhiên, hãy đảm bảo túi trà sạch sẽ và không quá nóng nhé.
Cuối cùng, hãy cho đôi mắt được nghỉ ngơi đầy đủ. Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử, tránh đọc sách hay làm việc cần tập trung mắt quá lâu. Ngủ đủ giấc cũng là cách tuyệt vời để cơ thể và đôi mắt phục hồi. Đôi khi mắt sưng chỉ đơn giản là do mệt mỏi và cần được nghỉ ngơi mà thôi.
Mắt bị sưng không phải là một bệnh cụ thể, mà là một triệu chứng, một dấu hiệu cho thấy có điều gì đó đang diễn ra ở vùng mắt hoặc trong cơ thể bạn.
Có vô vàn lý do khiến mắt bạn có thể sưng húp như vậy, từ những nguyên nhân rất đỗi quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày cho đến những vấn đề sức khỏe cần được chú ý. Hiểu rõ “gốc rễ” của tình trạng sưng mắt giúp bạn có hướng xử lý phù hợp và hiệu quả hơn.
Dị ứng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến mắt bị sưng. Cơ thể bạn phản ứng quá mức với một chất lạ (gọi là dị nguyên), giải phóng histamin gây viêm và sưng tấy.
Mắt sưng đỏ và ngứa do phản ứng dị ứng với phấn hoa hoặc bụi bẩn trong không khí
Các dị nguyên có thể là phấn hoa theo mùa, bụi nhà, lông động vật, khói thuốc lá, hoặc thậm chí là mỹ phẩm bạn đang dùng (kem dưỡng mắt, mascara, phấn mắt…). Khi tiếp xúc với dị nguyên này, các tế bào mast trong mắt sẽ giải phóng histamin, gây ra một loạt các triệu chứng khó chịu như ngứa mắt dữ dội, chảy nước mắt liên tục, đỏ mắt và đặc trưng là sưng mí mắt, đôi khi cả bọng mắt dưới. Cảm giác này thật sự rất phiền toái, giống như khi bạn bị một cơn ngứa ngáy khó chịu ở bất kỳ đâu trên cơ thể.
Nhiễm trùng cũng là một “thủ phạm” đáng gờm gây sưng mắt. Có nhiều loại nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến vùng mắt:
Một cú va chạm nhẹ vào mắt, một vết côn trùng cắn ngay gần vùng mắt, hoặc thậm chí là một hạt bụi bay vào mắt gây kích ứng mạnh cũng có thể làm mắt bị sưng tấy.
Khi có chấn thương, cơ thể phản ứng bằng cách tăng lưu lượng máu đến vùng bị thương để sửa chữa và bảo vệ. Điều này dẫn đến sưng, đỏ và có thể bầm tím. Vết côn trùng cắn gây ra phản ứng viêm tại chỗ, tương tự như một dạng dị ứng cục bộ, cũng làm vùng da quanh vết cắn (và nếu gần mắt thì mắt) sưng lên. Những tình huống này đòi hỏi sự cẩn trọng và xử lý đúng cách để tránh nhiễm trùng thêm.
Đôi khi, mắt sưng húp lại không phải do dị ứng hay nhiễm trùng, mà liên quan đến thói quen sinh hoạt hoặc các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Những nguyên nhân này có thể khiến bạn thấy bối rối, giống như việc cảm nhận đau trái chàm ở nữ mà không rõ nguyên nhân cụ thể là gì. Điều quan trọng là cần quan sát kỹ các triệu chứng đi kèm để có thể khoanh vùng và tìm đúng “nguồn cơn” của vấn đề.
Trong hầu hết các trường hợp, mắt sưng có thể tự cải thiện sau vài ngày với các biện pháp chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, có những dấu hiệu “báo động” bạn tuyệt đối không nên bỏ qua.
Bạn cần tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức nếu tình trạng sưng mắt của bạn đi kèm với bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
Theo Bác sĩ Nguyễn Thị Mai, Chuyên gia Nhãn khoa tại Bệnh viện Mắt Trung ương, “Việc chủ quan với tình trạng sưng mắt có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn. Đặc biệt, nếu sưng mắt kèm theo giảm thị lực, đau dữ dội hoặc sốt, đó là tín hiệu cơ thể đang cần sự can thiệp chuyên môn ngay lập tức. Đừng chần chừ đi khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.”
Việc nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm là cực kỳ quan trọng. Giống như khi phát hiện hiện tượng quan hệ ra máu đỏ tươi ở nam giới, đó không phải là điều bình thường và cần được thăm khám để tìm ra nguyên nhân, sưng mắt kèm các triệu chứng cảnh báo cũng vậy, bạn cần ưu tiên sức khỏe và tìm đến bác sĩ ngay lập tức.
Khi bạn đến gặp bác sĩ (có thể là bác sĩ đa khoa hoặc chuyên khoa mắt), họ sẽ bắt đầu quá trình chẩn đoán để tìm ra nguyên nhân khiến mắt bạn bị sưng.
Thông thường, bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc hỏi kỹ về bệnh sử của bạn. Họ sẽ hỏi về các triệu chứng bạn đang gặp phải (mắt sưng kèm đau, ngứa, đỏ, chảy nước mắt không?), thời gian xuất hiện triệu chứng, tình trạng sưng có nặng lên hay không, bạn có tiền sử dị ứng không, có dùng thuốc gì không, gần đây có bị chấn thương hay tiếp xúc với gì bất thường không, và cả thói quen sinh hoạt của bạn (ngủ nghỉ, ăn uống).
Tiếp theo, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng vùng mắt và các cấu trúc xung quanh. Họ sẽ kiểm tra mí mắt, lòng trắng mắt, lòng đen, và có thể kiểm tra thị lực của bạn. Bác sĩ có thể dùng đèn soi chuyên dụng để nhìn rõ hơn các cấu trúc bên trong mắt. Họ sẽ tìm kiếm các dấu hiệu của nhiễm trùng, dị vật, hoặc các tổn thương khác.
Trong một số trường hợp, nếu nguyên nhân chưa rõ ràng hoặc bác sĩ nghi ngờ một tình trạng nghiêm trọng hơn, họ có thể yêu cầu các xét nghiệm chuyên sâu:
Quá trình chẩn đoán có thể cần một chút thời gian và đôi khi cần kết hợp nhiều phương pháp. Điều quan trọng là bạn cần cung cấp thông tin trung thực và đầy đủ cho bác sĩ để việc chẩn đoán được chính xác nhất.
Việc điều trị tình trạng mắt bị sưng hoàn toàn phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Không có một “phép màu” chung cho mọi trường hợp.
Như đã nói ở phần đầu, đối với các trường hợp sưng mắt nhẹ do mệt mỏi, khóc nhiều, hoặc dị ứng nhẹ, các biện pháp chăm sóc tại nhà như chườm lạnh, nghỉ ngơi, và tránh tiếp xúc với dị nguyên thường mang lại hiệu quả tốt. Tuy nhiên, với các nguyên nhân phức tạp hơn, bạn cần sự can thiệp của y tế.
Nếu nguyên nhân là dị ứng, bác sĩ có thể kê các loại thuốc nhỏ mắt chứa kháng histamin để giảm ngứa và sưng, hoặc thuốc nhỏ mắt chứa steroid (chỉ dùng theo chỉ định và giám sát của bác sĩ vì có tác dụng phụ) cho các trường hợp nặng. Thuốc kháng histamin dạng uống cũng có thể được sử dụng để kiểm soát phản ứng dị ứng toàn thân.
Trong trường hợp nhiễm trùng vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ kháng sinh. Đối với nhiễm trùng virus (như đau mắt đỏ do virus), thường không có thuốc đặc trị, việc điều trị chủ yếu là hỗ trợ (vệ sinh mắt, chườm lạnh để giảm sưng) và chờ bệnh tự khỏi, mặc dù trong một số trường hợp cụ thể bác sĩ có thể xem xét thuốc kháng virus. Đối với lẹo hoặc chắp, bác sĩ có thể hướng dẫn chườm ấm để giúp thông tắc, hoặc trong trường hợp dai dẳng, có thể cần tiêm steroid hoặc phẫu thuật nhỏ để dẫn lưu mủ (đối với lẹo) hoặc loại bỏ u nang (đối với chắp).
Đối với các nguyên nhân nghiêm trọng hơn như viêm mô tế bào hốc mắt hoặc các vấn đề sức khỏe toàn thân (bệnh tuyến giáp, thận), việc điều trị sẽ tập trung vào việc kiểm soát bệnh lý nền. Điều này có thể bao gồm sử dụng kháng sinh đường tĩnh mạch, phẫu thuật, hoặc các liệu pháp điều trị bệnh chuyên khoa khác.
Một lưu ý quan trọng là không tự ý mua và sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt “thập cẩm” không rõ thành phần hoặc không có chỉ định của bác sĩ. Một số loại thuốc nhỏ mắt có thể chứa steroid, nếu sử dụng sai cách hoặc kéo dài có thể gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm như tăng nhãn áp (glocom), đục thủy tinh thể, hoặc làm trầm trọng thêm nhiễm trùng do virus hoặc nấm.
Việc điều trị cần sự kiên nhẫn và tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Đừng nóng vội hay thử các phương pháp chưa được kiểm chứng. Tương tự như khi một người mẹ lo lắng về việc trẻ bị nóng đầu chân tay bình thường và cần lời khuyên từ chuyên gia y tế nhi khoa, khi mắt bạn bị sưng và bạn không chắc chắn nguyên nhân, hãy tìm đến bác sĩ để có lời khuyên và phác đồ điều trị phù hợp nhất.
“Phòng bệnh hơn chữa bệnh” là câu nói luôn đúng trong mọi trường hợp, và tình trạng mắt bị sưng cũng không ngoại lệ.
Bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ bị sưng mắt bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa đơn giản nhưng hiệu quả.
Đầu tiên và quan trọng nhất là giữ vệ sinh cá nhân tốt. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước, đặc biệt là trước khi chạm vào mắt. Tránh dụi mắt, kể cả khi ngứa. Nếu bạn sử dụng kính áp tròng, hãy tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vệ sinh, bảo quản kính và thay kính theo đúng lịch hẹn của bác sĩ chuyên khoa mắt. Không dùng chung khăn mặt, mỹ phẩm mắt với người khác.
Nếu bạn biết mình bị dị ứng, hãy cố gắng xác định và tránh xa các dị nguyên gây ra phản ứng. Giữ nhà cửa sạch sẽ, hút bụi thường xuyên, sử dụng vỏ chăn gối chống mạt bụi. Nếu dị ứng theo mùa (phấn hoa), hạn chế ra ngoài vào những ngày có nồng độ phấn hoa cao, đóng kín cửa sổ, và cân nhắc sử dụng máy lọc không khí.
Hãy xây dựng một lối sống lành mạnh: ngủ đủ giấc (7-9 tiếng mỗi đêm), có chế độ ăn uống cân bằng, hạn chế muối và đường tinh luyện. Uống đủ nước trong ngày để giúp cơ thể đào thải độc tố và chất lỏng dư thừa.
Bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường. Đeo kính râm khi ra ngoài trời nắng gắt để bảo vệ mắt khỏi tia UV và bụi bẩn. Sử dụng kính bảo hộ khi làm việc trong môi trường có nguy cơ bị vật lạ bắn vào mắt (ví dụ: làm mộc, cắt cỏ…).
Cuối cùng, nếu bạn có các bệnh lý nền như bệnh tuyến giáp, bệnh thận, hoặc viêm xoang mạn tính, hãy tuân thủ điều trị của bác sĩ chuyên khoa để kiểm soát bệnh tốt. Việc quản lý hiệu quả các bệnh lý này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn có thể giảm nguy cơ gây ra các triệu chứng ở mắt như sưng phù.
Mắt bị sưng, dù có vẻ là một triệu chứng nhỏ, nhưng đôi khi lại là “chỉ điểm” cho những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn không thể xem nhẹ.
Đừng bao giờ tự ý chẩn đoán và điều trị các vấn đề về mắt một cách bừa bãi. Internet có rất nhiều thông tin, nhưng không phải tất cả đều chính xác và phù hợp với trường hợp của bạn.
Theo PGS. TS. Trần Văn Hùng, Trưởng khoa Mắt một bệnh viện lớn tại Hà Nội, “Khi mắt có bất kỳ triệu chứng bất thường nào như sưng kéo dài, đau, đỏ, hay đặc biệt là ảnh hưởng đến thị lực, người bệnh cần đến gặp bác sĩ nhãn khoa càng sớm càng tốt. Bác sĩ được đào tạo để khám, chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị an toàn, hiệu quả nhất. Việc trì hoãn có thể khiến tình trạng bệnh trở nên phức tạp và khó chữa hơn nhiều.”
[blockquote]Mắt là cửa sổ tâm hồn và là một cơ quan vô cùng quan trọng. Bất kỳ sự thay đổi bất thường nào cũng cần được quan tâm đúng mực. Hãy lắng nghe cơ thể mình và đừng ngại tìm kiếm sự giúp đỡ của các chuyên gia y tế.[/blockquote]
Tóm lại, việc mắt bị sưng thì phải làm sao phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân gây ra nó. Đối với các trường hợp nhẹ do lối sống hoặc dị ứng thoáng qua, các biện pháp chăm sóc tại nhà như chườm lạnh, nghỉ ngơi, và tránh tác nhân gây dị ứng có thể mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, nếu tình trạng sưng mắt kéo dài, nghiêm trọng, hoặc đi kèm với các triệu chứng đáng lo ngại như đau dữ dội, thay đổi thị lực, sốt, hoặc chảy dịch bất thường, bạn cần tìm đến bác sĩ chuyên khoa mắt ngay lập tức để được chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị kịp thời.
Việc tự ý điều trị có thể làm tình trạng thêm phức tạp hoặc che lấp các triệu chứng của một bệnh lý nghiêm trọng. Hãy coi trọng sức khỏe đôi mắt của bạn, đừng chủ quan với bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn về tình trạng mắt bị sưng thì phải làm sao, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến từ các chuyên gia y tế đáng tin cậy. Chúc bạn luôn có đôi mắt khỏe mạnh!
Ý kiến của bạn
Tags
Tin liên quan
Tin đọc nhiều
Cùng chuyên mục
Đăng ký nhận tin tức của chúng tôi tại đây
Nhập email của bạn tại đây để nhận tin tức mới nhất của chúng tôi