Hành trình tìm con qua các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hay bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) là một chặng đường đầy cảm xúc, với biết bao hy vọng và cả những lo lắng. Sau khi trải qua giai đoạn chuyển phôi, một trong những khoảnh khắc hồi hộp nhất chính là thời gian chờ đợi kết quả – thường được gọi là “hai tuần chờ đợi” hay “luteal phase”. Trong khoảng thời gian này, cơ thể có thể xuất hiện những thay đổi, mà nhiều người mong mỏi đó chính là những Biểu Hiện Sau Chuyển Phôi báo hiệu tin vui đã đến. Nhưng liệu tất cả các dấu hiệu đều chắc chắn là mang thai? Đâu là những biểu hiện bình thường, đâu là những tín hiệu cần chú ý? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu sâu hơn nhé.
Giai đoạn sau chuyển phôi là lúc phôi thai, nếu thành công, sẽ làm tổ trong niêm mạc tử cung. Quá trình này kích hoạt hàng loạt thay đổi nội tiết tố và sinh lý trong cơ thể người mẹ. Tuy nhiên, điều làm cho giai đoạn này trở nên phức tạp là các loại thuốc hỗ trợ sinh sản, đặc biệt là progesterone, cũng có thể gây ra những triệu chứng tương tự như dấu hiệu mang thai sớm. Điều này khiến nhiều chị em cảm thấy bối rối, không biết nên tin vào điều gì. Sự khác biệt giữa triệu chứng thật và triệu chứng giả do thuốc hay tâm lý là một điều rất khó phân định chỉ dựa vào cảm nhận cá nhân.
Chính vì sự chồng chéo này mà việc hiểu rõ về các biểu hiện sau chuyển phôi trở nên cực kỳ quan trọng. Nó giúp bạn chuẩn bị tâm lý, nhận biết những dấu hiệu có thể xảy ra, và quan trọng nhất là biết khi nào thì cần tìm kiếm sự hỗ trợ y tế. Đừng quên rằng, mỗi cơ thể là khác nhau, và cách phản ứng với thai kỳ (hoặc thuốc) cũng sẽ khác nhau. Có người có rất nhiều dấu hiệu, nhưng cũng có người hầu như không cảm thấy gì đặc biệt cả. Cả hai trường hợp đều không thể dùng để kết luận chắc chắn về việc có thai hay không.
Trong “hai tuần chờ đợi” này, cơ thể bạn có thể trải qua một số thay đổi. Dưới đây là những biểu hiện sau chuyển phôi mà nhiều người báo cáo, kèm theo lý giải y học (hoặc khả năng) đằng sau chúng.
Đây là một trong những dấu hiệu được mong đợi nhiều nhất, vì nó thường được liên kết với hiện tượng máu báo thai.
Máu báo thai thường là những đốm máu rất ít, có thể chỉ xuất hiện một lần hoặc kéo dài vài giờ, tối đa là 1-2 ngày. Màu sắc thường là hồng nhạt hoặc nâu sẫm, không phải màu đỏ tươi như máu kinh nguyệt. Lượng máu cũng rất ít, chỉ đủ dính ở quần lót hoặc khi đi vệ sinh, không cần dùng băng vệ sinh. Thời điểm xuất hiện thường là khoảng 6-12 ngày sau khi thụ tinh (hoặc khoảng 6-10 ngày sau chuyển phôi), khi phôi làm tổ vào niêm mạc tử cung.
Tuy nhiên, ra máu sau chuyển phôi không phải lúc nào cũng là máu báo thai. Nó cũng có thể do một số nguyên nhân khác:
Một số chị em lo lắng khi [sau chuyển phôi 20 ngày bị ra máu hồng]. Đây là một tình huống cần được thăm khám ngay. Ra máu vào thời điểm này, đặc biệt nếu kèm theo các triệu chứng khác, có thể là dấu hiệu của một vấn đề nào đó, không nhất thiết là máu báo thai nữa vì máu báo thai thường xảy ra sớm hơn. Việc ra máu vào bất kỳ thời điểm nào sau chuyển phôi cũng cần được báo cho bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Cảm thấy “kiệt sức” dù không làm gì nặng nhọc là một trong những biểu hiện sau chuyển phôi khá phổ biến.
Sự gia tăng đột ngột nồng độ hormone progesterone trong cơ thể là nguyên nhân chính gây ra cảm giác mệt mỏi này. Progesterone là hormone cần thiết để duy trì thai kỳ (hoặc được bổ sung để hỗ trợ niêm mạc tử cung), và nó có tác dụng làm chậm hoạt động của hệ thần kinh trung ương, gây buồn ngủ và mệt mỏi. Cảm giác này có thể xuất hiện sớm, chỉ vài ngày sau chuyển phôi.
Ngoài ra, quá trình điều trị IVF/IUI bản thân nó đã rất căng thẳng và mệt mỏi. Sự lo lắng, thiếu ngủ do tâm lý hồi hộp, hoặc tác dụng phụ của các loại thuốc khác cũng có thể góp phần làm tăng cảm giác mệt mỏi. Do đó, mệt mỏi là một dấu hiệu rất mơ hồ và không đủ để khẳng định việc có thai.
Nhiều chị em cảm thấy ngực mình trở nên căng, đau, hoặc nhạy cảm hơn sau chuyển phôi.
Giống như mệt mỏi, căng tức ngực cũng chủ yếu là do sự gia tăng nồng độ progesterone (dù là tự nhiên do thai kỳ hay do thuốc bổ sung). Hormone này kích thích tuyến sữa phát triển chuẩn bị cho việc cho con bú, làm tăng lưu lượng máu đến vùng ngực, gây cảm giác đầy đặn, căng tức, thậm chí hơi đau khi chạm vào. Núm vú cũng có thể trở nên sẫm màu hơn và nhạy cảm hơn.
Tuy nhiên, đây là một triệu chứng rất phổ biến của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS). Nếu bạn thường xuyên bị căng tức ngực trước kỳ kinh nguyệt, thì cảm giác này sau chuyển phôi càng khó dùng để phân biệt. Thuốc progesterone được dùng sau chuyển phôi thường có tác dụng tương tự như progesterone tự nhiên trong chu kỳ kinh nguyệt, nên triệu chứng này lại càng khó để xem là dấu hiệu đặc hiệu.
Một số người cảm thấy hơi đau lâm râm hoặc có cảm giác co thắt nhẹ ở vùng bụng dưới, tương tự như cơn đau bụng kinh.
Cảm giác đau quặn nhẹ có thể là dấu hiệu của việc tử cung đang co bóp hoặc chuẩn bị cho quá trình làm tổ. Đây là một trong những biểu hiện sau chuyển phôi có thể liên quan đến thai kỳ. Tuy nhiên, cũng có nhiều nguyên nhân khác:
Điều quan trọng là phân biệt mức độ đau. Đau nhẹ, thoáng qua thường không đáng lo ngại. Nhưng nếu đau dữ dội, quặn thắt liên tục, hoặc kèm theo ra máu nhiều, đây là dấu hiệu nguy hiểm và cần được thăm khám y tế ngay lập tức.
Sự thay đổi hormone có thể ảnh hưởng đến nhu động ruột, gây ra tình trạng đầy hơi, chướng bụng, và táo bón.
Progesterone làm chậm quá trình tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn (nếu mang thai), nhưng đồng thời cũng làm chậm sự di chuyển của thức ăn qua đường ruột. Điều này dẫn đến cảm giác đầy hơi và táo bón. Tình trạng này cũng là một tác dụng phụ phổ biến của các loại thuốc bổ sung progesterone.
Để đối phó, bạn có thể thử uống nhiều nước hơn, ăn thực phẩm giàu chất xơ, và duy trì vận động nhẹ nhàng (theo chỉ dẫn của bác sĩ).
Mặc dù ốm nghén (buồn nôn, nôn ói) thường bắt đầu muộn hơn trong thai kỳ (khoảng tuần 6-8), nhưng một số phụ nữ có thể cảm thấy buồn nôn nhẹ hoặc nhạy cảm hơn với mùi vị ngay từ rất sớm sau chuyển phôi.
Buồn nôn sớm có thể là do sự gia tăng nhanh chóng của hormone hCG (Human Chorionic Gonadotropin) nếu bạn có thai. hCG là hormone được sản xuất bởi phôi thai sau khi làm tổ. Tuy nhiên, tác dụng phụ của thuốc nội tiết cũng có thể gây ra cảm giác khó chịu tương tự ở đường tiêu hóa. Thêm vào đó, tâm lý lo lắng và căng thẳng cũng có thể ảnh hưởng đến dạ dày. Do đó, giống như các triệu chứng khác, buồn nôn sớm không phải là một dấu hiệu chắc chắn.
Bạn có thể cảm thấy cảm xúc thay đổi thất thường, dễ khóc, dễ cáu kỉnh, hoặc lo lắng hơn bình thường.
Quá trình điều trị hỗ trợ sinh sản bản thân nó đã là một “cuộc tàu lượn siêu tốc” cảm xúc. Thêm vào đó, sự dao động của các hormone nội tiết (tự nhiên hoặc từ thuốc) có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tâm trạng. Progesterone, ví dụ, có thể gây ra cảm giác trầm lắng hoặc dễ xúc động. Áp lực chờ đợi kết quả cũng đóng một vai trò rất lớn trong việc gây ra căng thẳng và thay đổi tâm trạng.
Quản lý stress và tìm kiếm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè hoặc chuyên gia tư vấn là rất quan trọng trong giai đoạn này. Việc đối phó với những cảm xúc phức tạp là một phần không thể thiếu của hành trình này. Để hiểu thêm về cách cơ thể phản ứng với các yếu tố bên trong và bên ngoài, ngay cả với những vấn đề tưởng chừng nhỏ như liệu [mụn bọc không đầu có tự xẹp không], cũng cho thấy sự quan tâm đến những thay đổi dù là nhỏ nhất trên cơ thể. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lắng nghe cơ thể mình.
Nhiệt độ cơ thể nền (BBT – Basal Body Temperature) thường tăng nhẹ và duy trì ở mức cao sau khi rụng trứng do tác dụng của progesterone.
Nếu bạn đang theo dõi BBT của mình, việc nhiệt độ tăng và duy trì ở mức cao (cao hơn giai đoạn trước rụng trứng) trong hơn 14 ngày sau khi rụng trứng (tương ứng với thời điểm chuyển phôi) có thể là một dấu hiệu khả quan. Điều này xảy ra do progesterone duy trì ở mức cao để hỗ trợ thai kỳ. Tuy nhiên, việc dùng thuốc progesterone sau chuyển phôi cũng sẽ làm tăng BBT, bất kể bạn có thai hay không. Do đó, theo dõi BBT sau chuyển phôi khi đang dùng thuốc hỗ trợ là không đáng tin cậy để xác định thai.
Một số phụ nữ nhận thấy lượng dịch âm đạo của mình tăng lên và trở nên trong, không mùi.
Sự gia tăng hormone, đặc biệt là estrogen (có thể là tự nhiên hoặc từ thuốc), có thể làm tăng tiết dịch âm đạo. Dịch nhầy này giúp bảo vệ âm đạo khỏi nhiễm trùng. Đây là một dấu hiệu có thể xảy ra trong thai kỳ sớm, nhưng cũng có thể là tác dụng phụ của thuốc hoặc đơn giản là sự thay đổi tự nhiên trong chu kỳ của bạn, đặc biệt khi có sự can thiệp về hormone.
Một số người có thể đột nhiên không chịu được mùi của một số loại thực phẩm hoặc cảm thấy thèm ăn những món lạ, hoặc ghét bỏ những món yêu thích trước đây.
Đây là một trong những biểu hiện sau chuyển phôi thường được cho là liên quan đến thai kỳ sớm. Sự gia tăng hormone có thể ảnh hưởng đến khứu giác và vị giác. Tuy nhiên, triệu chứng này có thể rất chủ quan và dễ bị ảnh hưởng bởi tâm lý mong đợi. Đôi khi, chỉ đơn giản là sự thay đổi thói quen ăn uống hoặc trạng thái cơ thể nói chung cũng có thể gây ra những cảm giác này.
Bạn có thể cảm thấy buồn tiểu thường xuyên hơn bình thường.
Nếu có thai, sự gia tăng nồng độ hormone hCG sẽ làm tăng lưu lượng máu đến vùng chậu và thận hoạt động hiệu quả hơn để lọc chất thải. Điều này có thể dẫn đến việc bạn phải đi tiểu nhiều lần hơn. Tuy nhiên, uống nhiều nước hơn (theo lời khuyên để tránh táo bón) hoặc đơn giản là lo lắng cũng có thể khiến bạn đi tiểu nhiều hơn. Vì vậy, đây cũng không phải là dấu hiệu đặc hiệu.
Trong khi nhiều biểu hiện sau chuyển phôi là bình thường hoặc chỉ là tác dụng phụ của thuốc và tâm lý, có một số dấu hiệu không nên bỏ qua và cần được báo cho bác sĩ ngay lập tức.
Nếu bạn bị chảy máu nhiều, có màu đỏ tươi như máu kinh nguyệt, và đặc biệt nếu kèm theo cục máu đông, đây là một dấu hiệu cần được kiểm tra ngay. Điều này có thể là dấu hiệu của sảy thai sớm hoặc một vấn đề nào đó ở tử cung.
Đau bụng quặn thắt, đặc biệt nếu chỉ tập trung ở một bên vùng bụng dưới, có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung. Đây là một tình trạng nguy hiểm, xảy ra khi phôi làm tổ bên ngoài tử cung, thường là ở ống dẫn trứng. Nếu nghi ngờ thai ngoài tử cung, cần thăm khám và xử lý kịp thời để tránh biến chứng nghiêm trọng. Đau dữ dội cũng có thể là dấu hiệu của u nang buồng trứng (thường phát triển sau khi kích thích buồng trứng trong IVF) bị xoắn hoặc vỡ, hoặc các vấn đề khác.
Sốt (nhiệt độ từ 38 độ C trở lên) kèm theo ớn lạnh có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng. Nhiễm trùng vùng chậu, nhiễm trùng đường tiết niệu, hoặc các loại nhiễm trùng khác đều có thể xảy ra và cần được điều trị ngay, đặc biệt là trong giai đoạn nhạy cảm này.
Nếu sau chuyển phôi bạn thấy bụng mình sưng to nhanh chóng, tăng cân đột ngột, cảm thấy khó thở, buồn nôn/nôn ói dữ dội, đau bụng nặng, và đi tiểu ít, đây có thể là dấu hiệu của Hội chứng quá kích buồng trứng (OHSS) ở mức độ trung bình hoặc nặng. OHSS là một biến chứng có thể xảy ra sau khi kích thích buồng trứng để lấy trứng, đặc biệt nếu bạn có phản ứng mạnh với thuốc kích thích. OHSS nặng là một tình trạng nguy hiểm cần được nhập viện để theo dõi và điều trị.
Ngay cả những vấn đề sức khỏe tưởng chừng không liên quan như [bị ghẻ có lây không] cũng nhắc nhở chúng ta rằng mọi triệu chứng bất thường đều cần được chú ý và tư vấn y tế, dù có vẻ nhỏ nhặt đến đâu. Sự chủ động trong việc tìm hiểu và báo cáo các dấu hiệu là rất quan trọng.
Như đã đề cập, rất nhiều biểu hiện sau chuyển phôi (mệt mỏi, căng ngực, đau bụng nhẹ, thay đổi tâm trạng, đầy hơi) lại trùng lặp hoàn toàn với các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS). Điều này là do cả hai tình trạng này đều liên quan đến nồng độ hormone progesterone ở mức cao trong giai đoạn sau rụng trứng của chu kỳ kinh nguyệt.
Do đó, chỉ dựa vào các triệu chứng này để đoán có thai hay không là không chính xác. Cách duy nhất để biết chắc chắn là thực hiện xét nghiệm thai kỳ vào đúng thời điểm.
Sự chờ đợi có thể rất khó khăn, nhưng việc quá vội vàng xét nghiệm có thể dẫn đến kết quả sai lầm và thêm thất vọng.
Thời điểm lý tưởng nhất để xét nghiệm thai sau chuyển phôi thường được bác sĩ chỉ định, phổ biến nhất là xét nghiệm máu beta hCG khoảng 10-14 ngày sau chuyển phôi (tùy loại phôi ngày 3 hay ngày 5).
Ngoài việc các triệu chứng dễ bị nhầm lẫn với PMS hoặc tác dụng phụ của thuốc, tâm lý mong mỏi và lo lắng cũng có thể khiến bạn “tự tạo ra” hoặc phóng đại các triệu chứng. Hiện tượng này trong y học được gọi là thai nghén giả (pseudocyesis), mặc dù không phổ biến, nhưng tâm lý ảnh hưởng đến cơ thể là có thật. Sự tập trung quá mức vào từng thay đổi nhỏ có thể làm tăng thêm căng thẳng, điều không tốt cho quá trình làm tổ và sức khỏe tổng thể.
Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Mai, Chuyên gia Hỗ trợ Sinh sản, chia sẻ: “Tôi hiểu sự lo lắng của các cặp vợ chồng trong giai đoạn chờ đợi này. Họ tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu nào, dù là nhỏ nhất. Tuy nhiên, tôi luôn khuyên bệnh nhân của mình hãy cố gắng giữ bình tĩnh và không quá phân tích các biểu hiện. Các hormone chúng tôi sử dụng có thể gây ra hầu hết các triệu chứng giống như thai nghén sớm. Cách duy nhất đáng tin cậy để xác nhận là xét nghiệm Beta hCG vào đúng thời điểm. Việc tự đoán có thể gây thêm áp lực không cần thiết.”
Dù cho bạn có đang gặp phải những biểu hiện sau chuyển phôi nào đi chăng nữa, thì việc chăm sóc bản thân trong giai đoạn này là vô cùng quan trọng.
Điều quan trọng nhất là hãy giữ liên lạc với đội ngũ y tế của bạn. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về các biểu hiện sau chuyển phôi mình gặp phải, hoặc nếu xuất hiện các dấu hiệu đáng báo động (chảy máu nhiều, đau dữ dội, sốt), đừng ngần ngại gọi cho phòng khám hoặc bệnh viện ngay lập tức. Họ là những người hiểu rõ nhất về tình trạng của bạn và có thể đưa ra lời khuyên chính xác và kịp thời.
Hành trình này là một thử thách về thể chất và tinh thần. Hãy kiên nhẫn với bản thân và tin tưởng vào quá trình. Dù kết quả cuối cùng là gì, bạn đã làm hết sức mình. Việc trang bị kiến thức về các biểu hiện sau chuyển phôi giúp bạn có thể đối diện với giai đoạn chờ đợi một cách chủ động và bớt lo lắng hơn, nhưng đừng quên rằng sự xác nhận y khoa mới là câu trả lời cuối cùng.
Ý kiến của bạn
Tags
Tin liên quan
Tin đọc nhiều
Cùng chuyên mục
Đăng ký nhận tin tức của chúng tôi tại đây
Nhập email của bạn tại đây để nhận tin tức mới nhất của chúng tôi