Chào bạn, có phải bạn vừa đo huyết áp và nhận được chỉ số 140/80 mmHg? Ngay lập tức, câu hỏi Huyết áp 140/80 Có Cao Không có thể hiện lên trong tâm trí bạn, kèm theo những lo lắng không biết chỉ số này nói lên điều gì về sức khỏe của mình. Đừng quá hoang mang nhé, bởi đây là một tình huống khá phổ biến và hoàn toàn có thể quản lý được nếu bạn hiểu rõ và hành động đúng đắn. Trong vai trò là một chuyên gia y tế tại NHA KHOA BẢO ANH, dù lĩnh vực chính của chúng tôi là răng miệng, chúng tôi luôn tin rằng sức khỏe tổng thể, bao gồm cả huyết áp, đóng vai trò then chốt. Huyết áp ổn định không chỉ bảo vệ tim mạch mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình điều trị và sức khỏe răng miệng của bạn. Bài viết này sẽ đi sâu vào chỉ số 140/80 mmHg, giúp bạn giải mã ý nghĩa của nó và những điều cần làm tiếp theo.
Chúng ta thường nghe nói về huyết áp, nhưng bạn có thực sự hiểu ý nghĩa của hai con số đó không? Con số đầu tiên, 140, được gọi là huyết áp tâm thu. Nó đo áp lực trong động mạch khi tim co bóp và bơm máu ra ngoài. Tưởng tượng như lúc trái tim “vắt sức” để đẩy dòng máu đi nuôi cơ thể vậy. Còn con số thứ hai, 80, là huyết áp tâm trương. Đây là áp lực trong động mạch khi tim giãn ra và nghỉ giữa các nhịp đập, lúc này tim đang “nạp năng lượng” để chuẩn bị cho nhịp đập tiếp theo. Cả hai chỉ số này đều quan trọng như nhau trong việc đánh giá tình trạng huyết áp của bạn. Vậy với 140/80, nó thuộc nhóm nào? Huyết áp 140/80 có cao không theo các phân loại y khoa hiện nay? Chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn ngay bây giờ.
Huyết áp 140/80 thuộc loại nào theo phân loại y khoa?
Khi nói đến huyết áp, chúng ta cần dựa vào các tiêu chuẩn phân loại được chấp nhận rộng rãi bởi các tổ chức y tế uy tín trên thế giới, ví dụ như Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) và Trường môn Tim mạch Hoa Kỳ (ACC), hay các hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế Việt Nam. Theo các hướng dẫn hiện hành, đặc biệt là hướng dẫn của AHA/ACC năm 2017, chỉ số huyết áp 140/80 mmHg được xếp vào một nhóm cụ thể, và nó không còn nằm trong giới hạn “bình thường lý tưởng” nữa.
Huyết áp 140/80 mmHg có cao không? Câu trả lời là có, theo các tiêu chuẩn mới, chỉ số này thường được xếp vào giai đoạn Tăng Huyết Áp độ 1.
Điều này có nghĩa là gì? Nó không phải là mức huyết áp “bình thường” nhưng cũng chưa phải là mức “rất cao” như các trường hợp Tăng Huyết Áp độ 2 (khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên HOẶC huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên). Với chỉ số 140/80 mmHg, huyết áp tâm thu (140 mmHg) đã chạm hoặc vượt ngưỡng của Tăng Huyết Áp độ 1. Mặc dù huyết áp tâm trương (80 mmHg) vẫn nằm trong giới hạn bình thường hoặc tiền tăng huyết áp, sự kết hợp này, đặc biệt là với huyết áp tâm thu cao, khiến cho chỉ số 140/80 mmHg được coi là một cảnh báo quan trọng về sức khỏe tim mạch.
Việc phân loại chính xác giúp bác sĩ đưa ra lời khuyên và phác đồ quản lý phù hợp. Nó nhấn mạnh rằng với chỉ số 140/80 mmHg, bạn cần bắt đầu chú ý nghiêm túc đến sức khỏe của mình thay vì xem nhẹ.
Các mức phân loại huyết áp hiện hành bạn cần biết
Để hiểu rõ hơn huyết áp 140/80 có cao không và nó nằm ở đâu trong bức tranh tổng thể, chúng ta hãy xem qua các mức phân loại huyết áp phổ biến nhất hiện nay (dựa trên hướng dẫn của AHA/ACC 2017 cho người trưởng thành):
- Huyết áp Bình thường: Tâm thu DƯỚI 120 mmHg VÀ Tâm trương DƯỚI 80 mmHg. Đây là mức lý tưởng mà ai cũng mong muốn.
- Huyết áp Nâng cao (Elevated): Tâm thu từ 120 đến 129 mmHg VÀ Tâm trương DƯỚI 80 mmHg. Mức này cho thấy huyết áp đang có xu hướng tăng và cần được theo dõi.
- Tăng Huyết Áp Giai đoạn 1 (Stage 1 Hypertension): Tâm thu từ 130 đến 139 mmHg HOẶC Tâm trương từ 80 đến 89 mmHg. Chỉ số 140/80 mmHg của bạn, với tâm thu 140, đã vượt qua ngưỡng 139, nhưng theo một số hướng dẫn, chỉ cần một trong hai chỉ số chạm ngưỡng là đủ để xếp loại. Hướng dẫn phổ biến nhất xếp 140/80 vào Tăng Huyết Áp Giai đoạn 1 hoặc đôi khi là Giai đoạn 2 nếu xét theo hướng dẫn cũ hơn (>=140/90). Tuy nhiên, theo AHA/ACC 2017, 140/80 thường nằm ở rìa của Stage 1 và Stage 2, nhưng phổ biến nhất là xếp vào Stage 1 hoặc Tăng huyết áp (nói chung) nếu tâm thu từ 140 trở lên hoặc tâm trương từ 90 trở lên. Đối với 140/80, tâm thu 140 đã đạt ngưỡng của tăng huyết áp (>=140), bất kể tâm trương là 80. Do đó, nó chắc chắn không còn là bình thường hay tiền tăng huyết áp nữa.
- Tăng Huyết Áp Giai đoạn 2 (Stage 2 Hypertension): Tâm thu TỪ 140 mmHg trở lên HOẶC Tâm trương TỪ 90 mmHg trở lên.
- Cơn Tăng Huyết Áp (Hypertensive Crisis): Tâm thu TRÊN 180 mmHg VÀ/HOẶC Tâm trương TRÊN 120 mmHg. Tình trạng khẩn cấp, cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
Phân loại Huyết áp (cho người trưởng thành) |
Huyết áp Tâm thu (mmHg) |
Huyết áp Tâm trương (mmHg) |
Bình thường |
Dưới 120 |
Dưới 80 |
Nâng cao |
120 – 129 |
Dưới 80 |
Tăng Huyết áp Giai đoạn 1 |
130 – 139 |
80 – 89 |
Tăng Huyết áp Giai đoạn 2 |
Từ 140 trở lên |
Từ 90 trở lên |
Cơn Tăng Huyết áp |
Trên 180 |
Và/hoặc Trên 120 |
Như bạn thấy trong bảng, chỉ số 140 mmHg ở huyết áp tâm thu đã đưa bạn vào nhóm Tăng Huyết Áp Giai đoạn 2 theo một số phân loại, hoặc ít nhất là Tăng Huyết Áp Giai đoạn 1 nếu xét theo hướng dẫn cũ hơn hoặc ranh giới của các mức. Hướng dẫn mới của AHA/ACC 2017 coi >=130/80 là THA Giai đoạn 1, và >=140/90 là THA Giai đoạn 2. Tuy nhiên, khi chỉ số là 140/80, nó nằm ở ranh giới. Quan trọng nhất, 140 mmHg tâm thu chắc chắn không phải là “bình thường” và cần được chú ý. Nhiều bác sĩ sẽ xem xét 140/80 là Tăng Huyết Áp và bắt đầu các biện pháp can thiệp, đặc biệt nếu đây là kết quả đo ổn định sau nhiều lần kiểm tra.
Bác sĩ Nguyễn Văn Hòa, chuyên gia tim mạch với hơn 20 năm kinh nghiệm, chia sẻ: “Khi một bệnh nhân đến với chỉ số huyết áp 140/80 mmHg, chúng tôi không thể đơn giản nói là ‘cao’ hay ‘không cao’ mà không đánh giá thêm. Quan trọng là chỉ số này được đo trong điều kiện nào, có phải là lần đầu hay không, và bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ tim mạch khác đi kèm không. Tuy nhiên, theo các hướng dẫn hiện hành, 140 mmHg huyết áp tâm thu đã là một con số cần được quan tâm rất nghiêm túc, vì nó vượt xa ngưỡng bình thường và tiềm ẩn nguy cơ.”
Điều này cho thấy rằng việc bạn thắc mắc huyết áp 140/80 có cao không là hoàn toàn chính xác và cần thiết. Nó là dấu hiệu cho thấy đã đến lúc bạn cần nhìn nhận sức khỏe của mình một cách toàn diện hơn.
Tại sao huyết áp 140/80 lại đáng lo ngại?
Chắc chắn, bạn có thể nghĩ: “Chỉ cao hơn ngưỡng bình thường một chút thôi mà, liệu có sao không?”. Vấn đề là, kể cả khi chỉ tăng nhẹ hoặc vừa phải như 140/80 mmHg, huyết áp cao kéo dài có thể gây ra những tổn thương âm thầm cho cơ thể bạn mà bạn không hề hay biết. Hãy tưởng tượng các mạch máu của bạn như những ống dẫn nước. Khi áp lực nước trong ống luôn ở mức cao, lâu dần nó sẽ khiến thành ống bị tổn thương, cứng lại, mất đi độ đàn hồi. Điều tương tự xảy ra với động mạch của bạn.
Huyết áp 140/80 mmHg, dù chưa phải là cơn tăng huyết áp cấp cứu, nhưng nó là một yếu tố nguy cơ đáng kể cho nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là các bệnh liên quan đến tim mạch và mạch máu.
Những nguy cơ tiềm ẩn khi huyết áp ở mức 140/80 mmHg:
- Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Đây là mối đe dọa lớn nhất. Huyết áp cao khiến tim phải làm việc vất vả hơn để bơm máu, dần dần có thể dẫn đến suy tim. Áp lực cao liên tục cũng làm hỏng lớp nội mạc (lớp lót bên trong) của động mạch, tạo điều kiện cho mảng bám cholesterol hình thành (xơ vữa động mạch). Điều này làm hẹp lòng mạch, cản trở lưu thông máu, và là nguyên nhân chính gây ra nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
- Tăng nguy cơ đột quỵ: Khi các mạch máu trong não bị hẹp hoặc tắc nghẽn do xơ vữa, hoặc khi áp lực quá cao làm vỡ mạch máu, đột quỵ sẽ xảy ra. Chỉ số 140/80 mmHg, nếu không được kiểm soát, sẽ làm tăng đáng kể khả năng xảy ra những biến cố đáng sợ này.
- Tổn thương thận: Thận có vai trò lọc máu. Các mạch máu nhỏ li ti trong thận rất nhạy cảm với áp lực cao. Huyết áp cao kéo dài làm hỏng các mạch máu này, suy giảm chức năng thận và có thể dẫn đến suy thận mạn.
- Vấn đề về thị lực: Các mạch máu nhỏ ở mắt cũng có thể bị tổn thương do huyết áp cao, gây ra bệnh võng mạc cao huyết áp, có thể dẫn đến suy giảm thị lực hoặc thậm chí mù lòa.
- Tổn thương mạch máu ngoại biên: Huyết áp cao ảnh hưởng đến các mạch máu ở chân và tay, gây đau khi đi bộ (chứng đau cách hồi) và các vấn đề lưu thông máu khác.
- Nguy cơ mắc các vấn đề răng miệng (có liên quan): Nghe có vẻ lạ khi NHA KHOA BẢO ANH nói về huyết áp, nhưng sự thật là sức khỏe răng miệng và sức khỏe tổng thể có mối liên hệ chặt chẽ. Bệnh nha chu (viêm nướu, viêm quanh răng) là một phản ứng viêm mạn tính. Viêm mạn tính trong cơ thể có thể làm trầm trọng thêm tình trạng xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Ngược lại, các bệnh toàn thân như tăng huyết áp cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nướu và khả năng chống nhiễm trùng. Hơn nữa, việc kiểm soát huyết áp là cực kỳ quan trọng đối với các bệnh nhân cần phẫu thuật nha khoa (như nhổ răng phức tạp, cấy ghép implant). Huyết áp không ổn định có thể dẫn đến chảy máu nhiều hơn trong và sau phẫu thuật, hoặc thậm chí là các biến chứng nguy hiểm hơn. Vì vậy, việc kiểm soát chỉ số 140/80 mmHg là cần thiết cho cả sức khỏe tổng thể lẫn việc chăm sóc răng miệng an toàn và hiệu quả.
Thạc sĩ Dược sĩ Nguyễn Thị Minh Anh, chuyên gia tư vấn sức khỏe cộng đồng, cho biết: “Nhiều người vẫn còn xem nhẹ chỉ số huyết áp 140/80 mmHg, nghĩ rằng nó chưa phải là bệnh. Tuy nhiên, khoa học đã chứng minh rõ ràng rằng kể cả ở mức này, nguy cơ mắc các biến cố tim mạch đã tăng lên đáng kể so với người có huyết áp bình thường. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời ở giai đoạn này là chìa khóa để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm về sau. Đừng đợi đến khi huyết áp rất cao mới bắt đầu hành động.”
Như vậy, việc bạn nhận thấy chỉ số huyết áp 140/80 có cao không và tìm hiểu về nó là bước đầu tiên cực kỳ quan trọng. Nó cho thấy bạn đang chủ động quan tâm đến sức khỏe của mình, và đó là điều đáng mừng.
Nguyên nhân nào có thể khiến huyết áp lên tới 140/80 mmHg?
Huyết áp cao, bao gồm cả chỉ số 140/80 mmHg, thường không có một nguyên nhân duy nhất, mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Trong hầu hết các trường hợp (khoảng 90-95%), tăng huyết áp không xác định được nguyên nhân cụ thể, được gọi là tăng huyết áp nguyên phát. Nó phát triển dần dần theo thời gian. Các yếu tố nguy cơ chính liên quan đến lối sống và di truyền.
Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp (tăng huyết áp thứ phát), huyết áp cao là do một bệnh lý khác gây ra. Việc xác định đúng nguyên nhân, dù là nguyên phát hay thứ phát, là rất quan trọng để có hướng xử lý phù hợp.
Các yếu tố nguy cơ phổ biến liên quan đến huyết áp 140/80 mmHg:
- Tuổi tác: Nguy cơ tăng huyết áp có xu hướng tăng theo tuổi. Các mạch máu dần mất đi độ đàn hồi và trở nên cứng hơn.
- Thừa cân hoặc béo phì: Cân nặng dư thừa làm tăng khối lượng máu cần bơm, buộc tim phải làm việc vất vả hơn và tăng áp lực lên thành mạch.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh:
- Tiêu thụ quá nhiều muối (natri): Muối khiến cơ thể giữ nước, làm tăng thể tích máu và tăng huyết áp.
- Chế độ ăn ít kali: Kali giúp cân bằng lượng natri trong cơ thể. Thiếu kali có thể dẫn đến tích tụ natri.
- Chế độ ăn ít rau quả, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt: Các thực phẩm này giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, tốt cho sức khỏe tim mạch.
- Thiếu vận động: Lối sống ít vận động góp phần vào thừa cân và làm suy yếu hệ tim mạch. Tập thể dục thường xuyên giúp tim khỏe hơn và làm giảm huyết áp.
- Hút thuốc lá: Hóa chất trong thuốc lá làm hỏng lớp nội mạc động mạch, làm mạch máu hẹp và cứng lại, dẫn đến tăng huyết áp. Hút thuốc thụ động cũng có hại.
- Uống quá nhiều rượu: Rượu có thể làm tăng huyết áp, đặc biệt là nếu uống lượng lớn thường xuyên.
- Căng thẳng (stress): Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng huyết áp tạm thời hoặc kéo dài.
- Tiền sử gia đình: Nếu bố mẹ hoặc anh chị em ruột của bạn bị tăng huyết áp, nguy cơ của bạn cũng cao hơn.
- Một số bệnh lý mạn tính:
- Bệnh thận mạn tính
- Đái tháo đường
- Ngưng thở khi ngủ
- Vấn đề về tuyến giáp
- Một số bệnh lý tuyến thượng thận
- Một số loại thuốc: Thuốc tránh thai, thuốc cảm cúm, thuốc giảm đau không kê đơn (như NSAIDs), một số loại thuốc theo toa có thể làm tăng huyết áp.
Việc xác định những yếu tố nguy cơ nào đang tác động đến bạn là bước quan trọng để điều chỉnh lối sống và có biện pháp can thiệp phù hợp nhằm đưa chỉ số 140/80 mmHg về mức an toàn hơn. Bác sĩ của bạn sẽ đánh giá các yếu tố này khi bạn đi khám.
Phải làm gì khi đo được huyết áp 140/80 mmHg?
Đo được huyết áp 140/80 mmHg không có nghĩa là bạn ngay lập tức bị chẩn đoán là tăng huyết áp và cần dùng thuốc suốt đời. Y học không đơn giản như vậy. Huyết áp là một chỉ số biến động, nó có thể thay đổi tùy thuộc vào thời điểm trong ngày, mức độ căng thẳng, hoạt động thể chất gần đó, thậm chí là “hội chứng áo choàng trắng” (huyết áp tăng khi ở phòng khám). Do đó, một lần đo 140/80 mmHg chỉ là một tín hiệu cảnh báo.
Vậy, bước tiếp theo bạn cần làm là gì?
- Không Hoảng sợ, nhưng Cần Chú ý: Duy trì bình tĩnh là quan trọng nhất. Hoảng sợ chỉ làm huyết áp của bạn tăng thêm. Tuy nhiên, đừng lơ là. Chỉ số 140/80 mmHg là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy bạn cần bắt đầu quan tâm đến huyết áp của mình một cách nghiêm túc.
- Đo Lại và Theo Dõi Thường Xuyên:
- Hãy đo lại huyết áp sau một vài phút nghỉ ngơi hoàn toàn.
- Theo dõi huyết áp của bạn tại nhà trong vài ngày hoặc vài tuần (nếu có máy đo tại nhà). Ghi lại các chỉ số (ngày, giờ, huyết áp tâm thu/tâm trương, nhịp tim) trong một cuốn sổ hoặc ứng dụng trên điện thoại. Điều này giúp bác sĩ có cái nhìn tổng thể và chính xác hơn về xu hướng huyết áp của bạn.
- Đảm bảo bạn đo đúng kỹ thuật: ngồi thẳng lưng, hai chân đặt trên sàn, tay đặt ngang tim, nghỉ ngơi ít nhất 5 phút trước khi đo, không nói chuyện, không hút thuốc hoặc uống cà phê trong 30 phút trước đó.
-
- Đặt Lịch Hẹn Với Bác Sĩ: Đây là bước QUAN TRỌNG NHẤT. Chỉ có bác sĩ mới có đủ chuyên môn để đánh giá tình trạng của bạn một cách toàn diện.
- Mang theo nhật ký theo dõi huyết áp (nếu có) khi đi khám.
- Hãy cho bác sĩ biết về lối sống của bạn (chế độ ăn, tập thể dục, hút thuốc, uống rượu), tiền sử bệnh lý của bản thân và gia đình, các loại thuốc bạn đang dùng.
- Bác sĩ sẽ khám lâm sàng, có thể yêu cầu làm thêm một số xét nghiệm (xét nghiệm máu, nước tiểu, điện tâm đồ…) để kiểm tra chức năng thận, đường máu, mỡ máu và đánh giá sức khỏe tim mạch tổng thể.
- Thảo Luận Với Bác Sĩ Về Kế Hoạch Quản Lý: Dựa trên kết quả khám và xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên phù hợp cho bạn.
- Đối với chỉ số 140/80 mmHg, trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ ưu tiên các biện pháp thay đổi lối sống tích cực trước khi cân nhắc dùng thuốc (đặc biệt nếu bạn không có các yếu tố nguy cơ tim mạch cao khác hoặc không có bệnh nền). Tuy nhiên, nếu bạn có bệnh tiểu đường, bệnh thận, bệnh tim mạch hoặc nguy cơ tim mạch rất cao, bác sĩ có thể quyết định bắt đầu dùng thuốc ngay.
- Hãy hỏi bác sĩ thật kỹ về tình trạng của mình, các nguy cơ, mục tiêu huyết áp cần đạt được và kế hoạch cụ thể (chế độ ăn, tập luyện, dùng thuốc nếu cần).
- Đừng ngại bày tỏ những lo lắng hoặc câu hỏi của bạn.
- Thay Đổi Lối Sống Ngay Lập Tức: Dù bác sĩ có chỉ định dùng thuốc hay không, việc thay đổi lối sống là nền tảng và cực kỳ quan trọng để quản lý huyết áp 140/80 mmHg.
- Chế độ ăn lành mạnh: Giảm muối (hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, đồ hộp, đồ ăn nhanh), tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá. Chế độ ăn DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) là một gợi ý tuyệt vời.
- Tập thể dục đều đặn: Mục tiêu ít nhất 150 phút hoạt động thể chất cường độ vừa phải mỗi tuần (khoảng 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần) hoặc 75 phút cường độ mạnh. Đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội, đạp xe, nhảy múa… đều tốt.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì. Chỉ cần giảm 5-10% trọng lượng cơ thể cũng có thể giúp cải thiện đáng kể huyết áp.
- Hạn chế rượu bia: Nếu uống, hãy uống có chừng mực (tối đa 1 ly/ngày đối với nữ, 2 ly/ngày đối với nam).
- Ngừng hút thuốc lá: Đây là một trong những thay đổi quan trọng nhất bạn có thể làm cho sức khỏe tim mạch của mình.
- Quản lý căng thẳng: Tìm các phương pháp giúp bạn thư giãn như thiền, yoga, nghe nhạc, dành thời gian cho sở thích cá nhân.
- Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ hoặc ngủ không chất lượng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến huyết áp.
Cô Trần Thị Mai, 55 tuổi, từng có chỉ số huyết áp dao động quanh 140/85 mmHg. Cô chia sẻ kinh nghiệm của mình: “Ban đầu tôi cũng hơi lo lắng khi thấy con số 140/85. Bác sĩ giải thích rằng nó chưa quá cao nhưng cần phải thay đổi ngay. Tôi bắt đầu đi bộ 30 phút mỗi ngày, giảm hẳn muối trong bữa ăn và ăn nhiều rau xanh hơn. Sau 3 tháng, huyết áp của tôi đã về mức 125/80 mmHg. Tôi nhận ra rằng chỉ số 140/80 mmHg là một lời nhắc nhở, một cơ hội để mình điều chỉnh lại cuộc sống.” Kinh nghiệm của cô Mai là một minh chứng rõ ràng cho thấy việc thay đổi lối sống có sức mạnh như thế nào trong việc kiểm soát huyết áp ở mức 140/80 mmHg.
Quản lý huyết áp 140/80 mmHg lâu dài
Việc quản lý huyết áp, đặc biệt khi đã ở mức 140/80 mmHg, là một hành trình dài hơi chứ không phải là một điểm đến. Nó đòi hỏi sự kiên trì, kỷ luật và sự hợp tác chặt chẽ với bác sĩ. Mục tiêu không chỉ là đưa huyết áp về mức mục tiêu (thường dưới 130/80 mmHg đối với hầu hết người trưởng thành theo hướng dẫn mới, hoặc dưới 140/90 mmHg theo hướng dẫn cũ hơn tùy thuộc vào đánh giá của bác sĩ), mà còn là duy trì nó ở mức đó để giảm thiểu nguy cơ biến chứng.
Những lưu ý quan trọng trong quá trình quản lý lâu dài:
- Tuân thủ kế hoạch điều trị: Nếu bác sĩ kê đơn thuốc, hãy uống thuốc đều đặn theo đúng chỉ định, không tự ý tăng liều, giảm liều hoặc ngừng thuốc. Thuốc hạ huyết áp thường cần uống hàng ngày và liên tục để duy trì hiệu quả.
- Theo dõi huyết áp tại nhà thường xuyên: Việc này giúp bạn và bác sĩ đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp và điều chỉnh kế hoạch nếu cần. Nó cũng giúp bạn nhận biết những yếu tố nào trong cuộc sống hàng ngày ảnh hưởng đến huyết áp của mình.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Như đã đề cập ở trên, chế độ ăn uống, tập luyện, kiểm soát cân nặng, không hút thuốc, hạn chế rượu bia là những “liều thuốc” tự nhiên cực kỳ hiệu quả trong việc kiểm soát huyết áp. Hãy biến chúng thành thói quen trọn đời.
- Khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ: Ngay cả khi huyết áp đã ổn định, bạn vẫn cần đi khám định kỳ để bác sĩ kiểm tra, đánh giá lại tình trạng sức khỏe tổng thể, điều chỉnh thuốc (nếu có) và tư vấn thêm.
- Quan tâm đến sức khỏe tinh thần: Căng thẳng, lo âu, trầm cảm có thể ảnh hưởng xấu đến huyết áp. Tìm kiếm sự hỗ trợ nếu bạn gặp phải những vấn đề này.
- Đề cập đến huyết áp khi đi khám các chuyên khoa khác: Khi đến khám nha khoa tại NHA KHOA BẢO ANH hoặc bất kỳ chuyên khoa nào khác, hãy luôn thông báo cho bác sĩ/nha sĩ biết về tình trạng huyết áp của bạn, các loại thuốc đang dùng. Điều này giúp các chuyên gia y tế đưa ra quyết định điều trị an toàn và phù hợp nhất cho bạn. Ví dụ, như đã nói, huyết áp 140/80 mmHg cần được kiểm soát tốt trước khi thực hiện các thủ thuật nha khoa can thiệp để tránh biến chứng.
Việc đối mặt với chỉ số huyết áp 140/80 có cao không và bắt đầu hành trình quản lý có thể khiến bạn cảm thấy hơi quá sức lúc đầu. Tuy nhiên, hãy nhìn nhận nó như một cơ hội để bạn sống khỏe mạnh hơn. Với sự hiểu biết đúng đắn, sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế và cam kết của bản thân, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tốt huyết áp của mình và giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm.
Thực tế là, rất nhiều người đã thành công trong việc đưa huyết áp từ mức 140/80 mmHg trở về bình thường hoặc kiểm soát ổn định ở mức mục tiêu thông qua việc thay đổi lối sống và tuân thủ điều trị (nếu có). Bạn hoàn toàn có thể làm được điều đó.
Huyết áp 140/80 và Mối liên hệ với Sức khỏe Răng Miệng tại Bảo Anh
Tại sao một bài viết chuyên sâu về huyết áp 140/80 có cao không lại xuất hiện trên website của NHA KHOA BẢO ANH? Như chúng tôi đã đề cập ngắn gọn ở trên, sức khỏe răng miệng không tách rời khỏi sức khỏe toàn thân. Chúng tôi tại Bảo Anh luôn coi trọng việc đánh giá sức khỏe tổng thể của bệnh nhân trước khi thực hiện bất kỳ can thiệp nha khoa nào, dù là đơn giản hay phức tạp.
Chỉ số huyết áp 140/80 mmHg của bạn có thể ảnh hưởng đến việc điều trị nha khoa của bạn theo nhiều cách:
- An toàn trong phẫu thuật nha khoa: Các thủ thuật như nhổ răng khôn, cấy ghép implant, phẫu thuật nha chu đòi hỏi kiểm soát huyết áp chặt chẽ. Huyết áp cao không kiểm soát (ví dụ ở mức 140/80 mmHg trở lên) có thể làm tăng nguy cơ chảy máu quá mức trong và sau phẫu thuật, hoặc thậm chí là các biến cố tim mạch nghiêm trọng hơn trong quá trình thực hiện. Nha sĩ cần biết huyết áp của bạn để đánh giá rủi ro và có biện pháp dự phòng phù hợp, hoặc trì hoãn thủ thuật cho đến khi huyết áp được kiểm soát tốt hơn.
- Tương tác thuốc: Một số loại thuốc bạn đang dùng để điều trị hoặc quản lý huyết áp cao (nếu có) có thể tương tác với thuốc tê hoặc các loại thuốc khác mà nha sĩ sử dụng. Ví dụ, một số thuốc tê nha khoa có chứa epinephrine (một chất làm co mạch) có thể ảnh hưởng đến huyết áp ở những người đang dùng thuốc hạ áp. Nha sĩ cần biết danh sách đầy đủ các loại thuốc bạn đang sử dụng để lựa chọn loại thuốc tê và liều lượng an toàn nhất.
- Mối liên hệ giữa bệnh nha chu và bệnh tim mạch: Nghiên cứu ngày càng chỉ ra mối liên hệ hai chiều giữa bệnh nha chu (viêm nướu, viêm quanh răng) và các bệnh toàn thân như bệnh tim mạch, tiểu đường, và huyết áp cao. Tình trạng viêm mạn tính trong miệng có thể góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng viêm trong mạch máu, liên quan đến xơ vữa động mạch. Ngược lại, người bị tăng huyết áp hoặc các bệnh tim mạch khác có thể có nguy cơ mắc bệnh nha chu cao hơn. Do đó, việc kiểm soát huyết áp ở mức 140/80 mmHg và duy trì vệ sinh răng miệng tốt là cả hai mặt của cùng một vấn đề: bảo vệ sức khỏe tổng thể.
- Thuốc hạ áp và sức khỏe răng miệng: Một số loại thuốc hạ huyết áp có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn trong miệng, phổ biến nhất là khô miệng. Khô miệng làm giảm lượng nước bọt, một yếu tố quan trọng giúp làm sạch răng và trung hòa axit. Điều này làm tăng nguy cơ sâu răng và bệnh nướu. Nếu bạn bị khô miệng do thuốc, hãy báo cho nha sĩ để được tư vấn cách khắc phục phù hợp.
Vì những lý do này, tại NHA KHOA BẢO ANH, khi bạn đến khám, chúng tôi luôn hỏi về tiền sử bệnh lý và các loại thuốc bạn đang dùng, bao gồm cả tình trạng huyết áp. Nếu bạn có chỉ số 140/80 mmHg, chúng tôi sẽ lưu ý đặc biệt trong quá trình thăm khám và điều trị, và có thể tư vấn thêm về tầm quan trọng của việc kiểm soát huyết áp trước khi tiến hành các thủ thuật cần thiết. Mục tiêu của chúng tôi là mang đến cho bạn sự chăm sóc an toàn, hiệu quả và toàn diện nhất, bởi một nụ cười khỏe đẹp không thể tách rời khỏi một cơ thể khỏe mạnh.
Chúng tôi tin rằng việc nâng cao nhận thức về các vấn đề sức khỏe tổng thể như huyết áp 140/80 có cao không là một phần trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Tương lai cho người có huyết áp 140/80 mmHg: Phòng ngừa biến chứng
Việc biết được huyết áp 140/80 có cao không và hiểu ý nghĩa của nó là bước khởi đầu. Điều quan trọng hơn là bạn sử dụng thông tin này để chủ động bảo vệ sức khỏe của mình trong tương lai. Huyết áp ở mức 140/80 mmHg là một tín hiệu cảnh báo sớm, và nếu được can thiệp kịp thời và đúng cách, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và các biến chứng nguy hiểm khác.
Phòng ngừa biến chứng ở những người có huyết áp 140/80 mmHg tập trung chủ yếu vào việc đưa huyết áp về mức mục tiêu và quản lý các yếu tố nguy cơ khác.
Các chiến lược phòng ngừa biến chứng hiệu quả:
- Đạt và duy trì huyết áp mục tiêu: Bác sĩ sẽ giúp bạn xác định mục tiêu huyết áp cá nhân, thường là dưới 130/80 mmHg hoặc 140/90 mmHg tùy thuộc vào tuổi, tình trạng sức khỏe và các yếu tố nguy cơ khác. Việc kiên trì với kế hoạch điều trị (bao gồm thay đổi lối sống và thuốc nếu cần) là chìa khóa.
- Quản lý mỡ máu và đường máu: Huyết áp cao thường đi kèm với các vấn đề về cholesterol cao và đái tháo đường. Việc kiểm soát đồng thời các yếu tố này sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Hãy thảo luận với bác sĩ về việc kiểm tra và quản lý mỡ máu, đường máu của bạn.
- Kiểm soát cân nặng: Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để giảm huyết áp và giảm nguy cơ biến chứng. Ngay cả việc giảm vài kilogram cũng có thể tạo ra sự khác biệt.
- Bỏ hút thuốc lá: Hút thuốc là một trong những yếu tố nguy cơ mạnh mẽ nhất gây ra bệnh tim mạch. Bỏ hút thuốc ngay lập tức là điều cần thiết để bảo vệ động mạch và tim của bạn.
- Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất không chỉ giúp giảm huyết áp mà còn cải thiện sức khỏe tim mạch tổng thể, giúp kiểm soát cân nặng, mỡ máu và đường máu, và giảm căng thẳng.
- Chế độ ăn lành mạnh: Chế độ ăn giàu rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá và ít muối, ít chất béo bão hòa, ít cholesterol là nền tảng cho sức khỏe tim mạch.
- Hạn chế rượu bia: Uống có chừng mực.
- Quản lý stress: Học cách đối phó lành mạnh với căng thẳng trong cuộc sống.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đừng chờ đến khi có triệu chứng mới đi khám. Khám sức khỏe tổng quát định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, bao gồm cả việc huyết áp bắt đầu tăng lên trở lại.
- Chăm sóc răng miệng thường xuyên: Đừng quên vai trò của sức khỏe răng miệng. Khám răng định kỳ và vệ sinh răng miệng đúng cách giúp phòng ngừa bệnh nha chu, từ đó hỗ trợ sức khỏe tim mạch tổng thể.
Giáo sư Tiến sĩ y khoa Lê Văn An, chuyên gia về y học gia đình, nhấn mạnh: “Khi bệnh nhân của tôi hỏi huyết áp 140/80 có cao không, tôi luôn giải thích rằng đó là một ‘cảnh báo đỏ’ nhỏ nhưng quan trọng. Đây là giai đoạn vàng để chúng ta can thiệp bằng lối sống. Nếu bỏ qua, huyết áp sẽ có xu hướng tăng lên và nguy cơ biến chứng sẽ ngày càng cao. Việc chủ động thay đổi thói quen sinh hoạt ngay từ bây giờ là khoản đầu tư tốt nhất cho sức khỏe tương lai của bạn.”
Lời khuyên của Giáo sư An củng cố thêm tầm quan trọng của việc hành động ngay khi bạn phát hiện chỉ số huyết áp như 140/80 mmHg. Đây không chỉ là việc điều trị một con số, mà là việc xây dựng một nền tảng sức khỏe vững chắc cho chính mình.
Kết luận: Huyết áp 140/80 – Một lời nhắc nhở quý giá về sức khỏe
Qua những chia sẻ trên, hy vọng bạn đã có câu trả lời rõ ràng cho thắc mắc huyết áp 140/80 có cao không. Mặc dù có thể không phải là “rất cao” ở mức độ cấp cứu, nhưng chỉ số 140/80 mmHg chắc chắn không phải là huyết áp lý tưởng và được xếp vào nhóm cần được chú ý đặc biệt, thường là Tăng Huyết Áp giai đoạn 1 hoặc ở ranh giới với giai đoạn 2 theo các phân loại y khoa hiện đại. Nó là một tín hiệu cảnh báo quan trọng từ cơ thể bạn về những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe tim mạch và các cơ quan khác.
Việc phát hiện chỉ số 140/80 mmHg là một cơ hội tuyệt vời để bạn nhìn lại và điều chỉnh lối sống của mình. Thay đổi chế độ ăn uống, tăng cường vận động, kiểm soát cân nặng, bỏ thuốc lá và quản lý căng thẳng là những “vũ khí” mạnh mẽ nhất trong việc kiểm soát huyết áp ở mức này và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm về sau.
Quan trọng nhất, đừng tự chẩn đoán hoặc tự điều trị. Hãy coi chỉ số huyết áp 140/80 mmHg là lý do để bạn đặt lịch hẹn với bác sĩ. Bác sĩ sẽ là người đưa ra đánh giá chính xác nhất về tình trạng sức khỏe của bạn, xác định các yếu tố nguy cơ đi kèm và xây dựng kế hoạch quản lý phù hợp, có thể bao gồm cả việc dùng thuốc nếu cần thiết.
Tại NHA KHOA BẢO ANH, chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn trong việc chăm sóc sức khỏe răng miệng, đồng thời nhắc nhở về tầm quan trọng của sức khỏe tổng thể. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về mối liên hệ giữa huyết áp và việc điều trị nha khoa, đừng ngần ngại chia sẻ với chúng tôi khi đến khám.
Hãy nhớ rằng, chăm sóc sức khỏe là một hành trình liên tục. Việc hiểu rõ về chỉ số huyết áp 140/80 có cao không và hành động dựa trên kiến thức đó chính là bạn đang chủ động bảo vệ tương lai sức khỏe của mình. Đừng chần chừ, hãy bắt đầu hành trình sống khỏe mạnh hơn ngay từ hôm nay!