Chào bạn, bạn có bao giờ tự hỏi về những chiếc răng cuối cùng trong hàm của mình chưa? Chúng ta thường gọi chúng là “răng khôn”, hay trong y học còn có tên là răng cối thứ ba. Chắc hẳn bạn đã nghe nhiều câu chuyện về chúng, có thể là những trải nghiệm “đau muốn khôn ra” hoặc những lần thăm khám nha khoa đặc biệt chỉ vì chúng. Một trong những câu hỏi phổ biến nhất mà Nha khoa Bảo Anh thường nhận được là “Răng Khôn Khi Nào Mọc?”. Đây không chỉ là một câu hỏi đơn thuần về thời gian, mà còn liên quan đến rất nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng khác. Hiểu rõ thời điểm răng khôn mọc và những gì có thể xảy ra sẽ giúp bạn chuẩn bị tâm lý tốt hơn và có hướng xử lý đúng đắn, tránh được những rắc rối không đáng có. Hãy cùng Bảo Anh tìm hiểu chi tiết về vị “khách cuối cùng” đầy bí ẩn này nhé.
Răng khôn, hay răng số 8, là chiếc răng cuối cùng mọc ở mỗi bên cung hàm, cả hàm trên và hàm dưới. Chúng là những chiếc răng cối (răng hàm) thứ ba, nằm sâu nhất bên trong khoang miệng, phía sau răng cối thứ hai (răng số 7). Chúng ta thường có tổng cộng bốn chiếc răng khôn: hai ở hàm trên và hai ở hàm dưới. Sở dĩ chúng được gọi là “răng khôn” có lẽ là vì chúng mọc vào cái tuổi mà con người đã trưởng thành, đã có nhiều kinh nghiệm sống, nên dân gian gọi vui là “khôn” hơn chăng? Còn về mặt chức năng, răng khôn về lý thuyết có vai trò hỗ trợ việc nghiền nát thức ăn, tương tự như các răng hàm khác. Tuy nhiên, trong quá trình tiến hóa, kích thước xương hàm của con người có xu hướng nhỏ lại, khiến cho không gian dành cho răng khôn thường không đủ, dẫn đến nhiều vấn đề phức tạp khi chúng mọc.
Câu hỏi trung tâm của chúng ta: răng khôn khi nào mọc? Thời điểm mọc răng khôn thường rơi vào giai đoạn cuối của quá trình phát triển răng miệng, tức là khi hầu hết các răng vĩnh viễn khác đã mọc hoàn chỉnh. Thông thường, răng khôn bắt đầu mọc vào khoảng cuối lứa tuổi thiếu niên và đầu lứa tuổi hai mươi. Cụ thể hơn, độ tuổi phổ biến nhất để răng khôn mọc là từ 17 đến 25 tuổi.
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng đây chỉ là khoảng thời gian “phổ biến”. Giống như chiều cao hay cân nặng, thời điểm mọc răng khôn có sự khác biệt đáng kể giữa mỗi người. Có người răng khôn mọc sớm hơn, có thể từ 16 tuổi. Ngược lại, không ít trường hợp răng khôn mọc muộn hơn nhiều, có thể là sau 25 tuổi, 30 tuổi, thậm chí là 40 tuổi hoặc hơn nữa. Thậm chí, có những người hoàn toàn không có mầm răng khôn và sẽ không bao giờ có chiếc răng này. Điều này là hoàn toàn bình thường và phụ thuộc vào yếu tố di truyền cũng như quá trình phát triển cá nhân.
Vậy nên, nếu bạn đang trong độ tuổi 17-25 mà chưa thấy “động tĩnh” gì của răng khôn, đừng quá lo lắng. Nó có thể sẽ mọc muộn hơn, hoặc cũng có thể bạn thuộc số ít người may mắn không có răng khôn. Điều quan trọng là cần thăm khám nha sĩ định kỳ để kiểm tra tình trạng răng miệng tổng thể, bao gồm cả sự hiện diện và vị trí của răng khôn dưới nướu.
Thời điểm răng khôn khi nào mọc không phải là ngẫu nhiên hoàn toàn mà chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, cả bên trong và bên ngoài cơ thể chúng ta. Việc hiểu các yếu tố này giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về quá trình mọc răng khôn.
Khi răng khôn bắt đầu hành trình mọc lên, cơ thể bạn có thể đưa ra một vài “tín hiệu”. Những tín hiệu này không phải lúc nào cũng giống nhau ở mọi người, có người hầu như không cảm thấy gì, nhưng nhiều người lại trải qua những triệu chứng khá khó chịu.
Cần lưu ý rằng, những triệu chứng này không phải lúc nào cũng xuất hiện cùng lúc và mức độ khó chịu cũng khác nhau ở mỗi người. Nếu bạn đang ở trong độ tuổi răng khôn thường mọc và gặp các dấu hiệu trên, khả năng cao là “vị khách” này đang ghé thăm.
Khác với các răng khác mọc khá nhanh trong một khoảng thời gian ngắn, quá trình mọc răng khôn thường diễn ra từ từ và kéo dài. Răng khôn không mọc một mạch từ dưới xương hàm trồi thẳng lên vị trí hoàn chỉnh. Thay vào đó, nó mọc theo từng đợt. Mỗi đợt mọc có thể kéo dài vài ngày hoặc vài tuần, xen kẽ với những khoảng thời gian “nghỉ ngơi” vài tuần hoặc vài tháng.
Tổng thời gian từ khi chiếc răng khôn đầu tiên nhú lên khỏi nướu cho đến khi nó mọc hoàn chỉnh (nếu mọc thẳng và có đủ chỗ) có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm. Trong các đợt mọc, bạn có thể cảm thấy đau nhức, sưng tấy và các triệu chứng khó chịu khác. Khi răng “nghỉ”, các triệu chứng này thường giảm đi hoặc biến mất.
Chính vì quá trình mọc kéo dài và theo từng đợt như vậy mà nhiều người cảm thấy răng khôn mọc “lâu lắc” và gây phiền toái liên tục. Việc này cũng tạo điều kiện cho thức ăn và vi khuẩn dễ bị kẹt lại ở vùng nướu che phủ một phần răng, dẫn đến nguy cơ viêm nhiễm cao trong suốt thời gian răng đang mọc.
Như đã đề cập, do sự thu hẹp của xương hàm trong quá trình tiến hóa, không gian dành cho răng khôn thường bị hạn chế. Điều này dẫn đến tình trạng răng khôn không thể mọc lên một cách bình thường. Đây là lý do chính khiến răng khôn trở nên “tai tiếng” và thường cần sự can thiệp của nha sĩ.
Các vấn đề phổ biến khi răng khôn không mọc lên hoàn chỉnh bao gồm:
Răng khôn mọc ngầm: Chiếc răng khôn nằm hoàn toàn hoặc một phần dưới nướu hoặc trong xương hàm. Nó có thể bị kẹt bởi xương hàm hoặc răng cối thứ hai ở phía trước.
Răng khôn mọc lệch: Chiếc răng khôn mọc lên nhưng không thẳng hàng, có thể mọc nghiêng về phía răng số 7, nghiêng về phía má, nghiêng về phía lưỡi, hoặc thậm chí là mọc ngược ra sau.
Răng khôn mọc kẹt: Chiếc răng khôn chỉ mọc lên được một phần, phần còn lại vẫn nằm dưới nướu. Tình trạng này tạo ra một “nắp” nướu che phủ một phần răng, cực kỳ khó vệ sinh.
Khi răng khôn mọc ngầm hoặc mọc lệch, nó có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng nghiêm trọng:
Vì những rủi ro tiềm ẩn này, nha sĩ thường khuyên nên chụp X-quang toàn cảnh (Panorex) để kiểm tra vị trí và tình trạng mọc của răng khôn, ngay cả khi chưa có triệu chứng. Điều này giúp nha sĩ đưa ra lời khuyên tốt nhất về việc có nên nhổ răng khôn hay không, và nhổ vào thời điểm nào là thích hợp.
Không phải cứ đến tuổi răng khôn mọc là bạn phải đi gặp nha sĩ ngay lập tức. Tuy nhiên, có một số thời điểm và dấu hiệu bạn nên đến thăm khám để được kiểm tra và tư vấn kịp thời:
Nếu răng khôn của bạn đang mọc và gây đau nhức nhưng chưa cần can thiệp nhổ bỏ ngay (ví dụ: đang trong đợt mọc tạm thời), có một số cách bạn có thể áp dụng tại nhà để giúp [giảm đau khi mọc răng khôn]:
Tuy nhiên, các biện pháp này chỉ mang tính chất tạm thời. Nếu cơn đau dữ dội, kéo dài, hoặc kèm theo các dấu hiệu nhiễm trùng (sưng lớn, chảy mủ, sốt cao), bạn cần đến gặp nha sĩ ngay lập tức.
Không phải tất cả các răng khôn đều gây ra vấn đề. Có những trường hợp răng khôn mọc thẳng, có đủ chỗ trên cung hàm và mọc lên hoàn chỉnh mà không gây đau hay bất kỳ triệu chứng khó chịu nào. Trong những trường hợp này, việc có nên nhổ răng khôn hay không cần được nha sĩ đánh giá cẩn thận.
Một chiếc răng khôn mọc thẳng và khỏe mạnh, vệ sinh dễ dàng, không ảnh hưởng đến các răng khác và không gây ra vấn đề gì thì có thể không cần nhổ. Tuy nhiên, ngay cả khi mọc thẳng, răng khôn nằm ở vị trí rất sâu trong miệng, khó tiếp cận để vệ sinh kỹ lưỡng. Điều này khiến chúng dễ bị sâu răng và viêm nướu hơn so với các răng khác. Nha sĩ sẽ kiểm tra xem bạn có vệ sinh tốt được chiếc răng này không và liệu nó có khả năng gây ra vấn đề trong tương lai hay không.
Ngược lại, ngay cả khi răng khôn chưa gây đau, nếu phim X-quang cho thấy nó đang mọc ngầm, mọc lệch, hoặc có nguy cơ cao gây ra các biến chứng như viêm nhiễm tái phát, làm hỏng răng số 7, hoặc tạo nang, nha sĩ thường sẽ khuyên nên nhổ bỏ nó dự phòng. Việc nhổ răng khôn khi chưa có triệu chứng hoặc khi còn trẻ (độ tuổi 17-25, khi chân răng chưa phát triển hoàn chỉnh và xương còn mềm) thường đơn giản hơn, ít biến chứng hơn và phục hồi nhanh hơn so với việc nhổ khi đã có viêm nhiễm hoặc khi tuổi đã cao.
Quyết định nhổ hay không nhổ răng khôn luôn cần dựa trên đánh giá lâm sàng và X-quang của nha sĩ. Họ sẽ xem xét tình trạng cụ thể của từng chiếc răng khôn và sức khỏe tổng thể của bạn để đưa ra lời khuyên tốt nhất.
Nhổ răng khôn là một phẫu thuật nha khoa phổ biến. Với sự tiến bộ của y học hiện đại, quy trình nhổ răng khôn, kể cả răng khôn mọc ngầm phức tạp, đã trở nên an toàn hơn rất nhiều. Tuy nhiên, giống như bất kỳ phẫu thuật nào, nhổ răng khôn vẫn có những rủi ro và biến chứng tiềm ẩn, dù tỷ lệ xảy ra là khá thấp.
Để giảm thiểu rủi ro, điều quan trọng là lựa chọn một cơ sở nha khoa uy tín với đội ngũ bác sĩ phẫu thuật giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và tuân thủ quy trình vô trùng nghiêm ngặt. Đồng thời, bạn cần tuân thủ tuyệt đối các hướng dẫn chăm sóc sau nhổ răng của nha sĩ.
Quá trình phục hồi sau khi nhổ răng khôn thường mất khoảng vài ngày đến một tuần, tùy thuộc vào độ phức tạp của ca nhổ và cơ địa mỗi người.
Trong thời gian này, việc tuân thủ hướng dẫn của nha sĩ là rất quan trọng. Tránh hút thuốc, uống rượu, súc miệng mạnh, dùng ống hút (áp lực hút có thể làm bong cục máu đông), hoặc chạm tay/lưỡi vào vị trí nhổ răng. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như đau dữ dội không giảm khi dùng thuốc, sưng tăng lên, sốt, chảy máu nhiều, hoặc có mùi hôi/vị lạ trong miệng, hãy liên hệ ngay với nha sĩ. Việc phục hồi sau nhổ răng cần sự kiên nhẫn và chăm sóc đúng cách.
Dù răng khôn là vấn đề cục bộ trong khoang miệng, đôi khi nó cũng có thể liên quan hoặc gây ra những ảnh hưởng gián tiếp đến sức khỏe tổng thể. Ví dụ, tình trạng viêm nhiễm do răng khôn (như viêm quanh thân răng) nếu không được điều trị kịp thời có thể lan rộng gây viêm mô tế bào, ảnh hưởng đến các vùng lân cận như má, cổ, hoặc thậm chí là gây nhiễm trùng huyết trong những trường hợp rất hiếm và nặng.
Việc mọc răng khôn đau đớn và khó chịu cũng có thể ảnh hưởng đến tâm lý, giấc ngủ và thói quen ăn uống của bạn. Việc này tương tự như khi cơ thể gặp phải một vấn đề gây đau đớn và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Giống như việc [làm gì khi bị tắc tia sữa] cần được xử lý để đảm bảo sức khỏe của cả mẹ và bé, các vấn đề về răng khôn cũng cần được giải quyết để tránh ảnh hưởng lâu dài.
Một góc nhìn khác, sức khỏe tổng thể tốt cũng hỗ trợ quá trình phục hồi sau nhổ răng khôn được nhanh chóng và thuận lợi hơn. Chế độ ăn uống cân bằng, đủ dinh dưỡng, tránh xa thuốc lá và rượu bia đều góp phần vào việc lành thương tốt.
Như đã đề cập, không phải ai cũng có răng khôn mọc lên. Một số người có mầm răng khôn nhưng chúng nằm ngầm hoàn toàn trong xương và không bao giờ mọc trồi lên. Một số người khác thậm chí không có mầm răng khôn bẩm sinh.
Nếu răng khôn nằm ngầm hoàn toàn trong xương hàm, không gây ra bất kỳ triệu chứng nào (đau, sưng), không đâm vào răng kế bên, không tạo nang hay u, và được nha sĩ xác nhận là không có nguy cơ gây vấn đề trong tương lai thông qua phim X-quang, thì việc không nhổ bỏ chúng là hoàn toàn có thể chấp nhận được. Nhiều người sống cả đời với răng khôn mọc ngầm mà không gặp bất kỳ rắc rối nào.
Tuy nhiên, nha sĩ vẫn cần theo dõi định kỳ (qua phim X-quang) để đảm bảo rằng chúng không bắt đầu dịch chuyển, không tạo nang hoặc gây tiêu chân răng số 7 theo thời gian.
Còn đối với những người bẩm sinh không có mầm răng khôn (không có răng số 8), đây là một điều hết sức bình thường và thường được xem là một “may mắn” vì bạn sẽ không phải đối mặt với những vấn đề tiềm ẩn liên quan đến chiếc răng này. Việc không có răng khôn không ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai hay thẩm mỹ của hàm răng (trừ khi bạn có kế hoạch sử dụng chúng trong chỉnh nha đặc biệt).
Có, việc răng khôn mọc muộn hơn 25 tuổi là khá phổ biến. Mặc dù độ tuổi 17-25 là khoảng thời gian điển hình, nhưng không có nghĩa là sau tuổi này răng khôn sẽ ngừng mọc. Nhiều người, vì các yếu tố di truyền, kích thước xương hàm, hoặc chỉ đơn giản là do tốc độ phát triển chậm hơn, có thể thấy răng khôn bắt đầu “rục rịch” ở tuổi 30, 40, hoặc thậm chí muộn hơn.
Tuy nhiên, khi răng khôn mọc muộn, chúng thường có xu hướng mọc ngầm hoặc mọc lệch nhiều hơn. Lúc này, xương hàm đã cứng hơn, các răng khác đã ổn định vị trí, nên không gian dành cho răng khôn càng trở nên chật hẹp. Việc nhổ răng khôn ở những người lớn tuổi hơn cũng có thể phức tạp hơn một chút do xương cứng hơn và quá trình phục hồi có thể lâu hơn.
Vì vậy, nếu bạn đã qua tuổi 25 mà cảm thấy có dấu hiệu bất thường ở vùng răng cuối cùng, hoặc chỉ đơn giản là chưa bao giờ kiểm tra răng khôn, hãy đến gặp nha sĩ để được tư vấn. Đừng nghĩ rằng “qua tuổi rồi thì răng khôn sẽ không mọc nữa”. Chúng có thể xuất hiện bất cứ lúc nào khi có điều kiện thuận lợi (hoặc không thuận lợi).
Để cung cấp một góc nhìn chuyên môn sâu sắc hơn, chúng tôi đã tham khảo ý kiến của Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hoàng Anh, chuyên gia về Phẫu thuật Hàm mặt tại Nha khoa Bảo Anh. Bác sĩ Hoàng Anh chia sẻ:
“Câu hỏi răng khôn khi nào mọc là điều mà rất nhiều bệnh nhân trẻ tuổi thắc mắc. Thực tế, thời điểm mọc chỉ là một phần của câu chuyện. Quan trọng hơn là cách chiếc răng khôn đó mọc: nó có mọc thẳng không, có đủ chỗ không, có gây ảnh hưởng đến răng số 7 kế bên hay không. Khoảng tuổi từ 17 đến 25 thường là lúc răng khôn bắt đầu quá trình mọc và cũng là giai đoạn lý tưởng để nha sĩ kiểm tra và đánh giá. Nếu phát hiện răng khôn mọc lệch, mọc ngầm có nguy cơ gây biến chứng, việc nhổ bỏ sớm trong giai đoạn này, khi chân răng chưa đóng kín hoàn toàn và xương hàm còn đàn hồi, thường giúp ca phẫu thuật diễn ra nhẹ nhàng hơn và quá trình lành thương nhanh chóng hơn. Chúng tôi luôn khuyến khích bệnh nhân ở độ tuổi này nên đi khám và chụp X-quang kiểm tra răng khôn, ngay cả khi chưa có triệu chứng đau, để có thể đưa ra kế hoạch quản lý phù hợp nhất cho sức khỏe răng miệng lâu dài của họ.”
Lời khuyên của bác sĩ Hoàng Anh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động thăm khám nha khoa định kỳ để theo dõi tình trạng răng khôn, thay vì chỉ chờ đợi đến khi có triệu chứng mới hành động.
Qua bài viết này, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu khá chi tiết về răng khôn, đặc biệt là giải đáp câu hỏi “răng khôn khi nào mọc?”. Nhớ rằng, thời điểm phổ biến nhất là từ 17 đến 25 tuổi, nhưng sự khác biệt giữa mỗi người là rất lớn. Điều quan trọng không phải là chính xác ngày giờ chiếc răng khôn của bạn xuất hiện, mà là cách nó mọc và liệu nó có gây ra vấn đề gì hay không.
Răng khôn mọc ngầm, mọc lệch là những tình trạng phổ biến do không gian xương hàm không đủ, có thể dẫn đến đau đớn, sưng tấy, viêm nhiễm và làm hỏng các răng lân cận. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu như đau, sưng lợi ([mọc răng khôn bị sưng má]), khó há miệng là rất quan trọng để kịp thời đến gặp nha sĩ. Các biện pháp [giảm đau khi mọc răng khôn] tại nhà chỉ mang tính chất tạm thời và cần thận trọng khi sử dụng thuốc ([uống panadol nhiều có sao không]).
Duy trì thói quen thăm khám nha khoa định kỳ và chụp X-quang khi cần thiết là cách tốt nhất để theo dõi tình trạng răng khôn và đưa ra quyết định đúng đắn về việc có nên nhổ bỏ chúng hay không. Việc nhổ răng khôn dự phòng trong những trường hợp có nguy cơ cao là một biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa các biến chứng răng miệng sau này.
Đừng để những chiếc răng khôn tiềm ẩn trở thành nguồn gốc của những rắc rối. Hãy chủ động tìm hiểu và tham khảo ý kiến của các chuyên gia nha khoa uy tín. Nếu bạn còn bất kỳ câu hỏi nào về răng khôn hoặc gặp các vấn đề liên quan, đừng ngần ngại liên hệ với Nha khoa Bảo Anh để được tư vấn và chăm sóc tận tình nhất. Sức khỏe răng miệng tốt sẽ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của bạn!
Ý kiến của bạn
Tags
Tin liên quan
Tin đọc nhiều
Cùng chuyên mục
Đăng ký nhận tin tức của chúng tôi tại đây
Nhập email của bạn tại đây để nhận tin tức mới nhất của chúng tôi